Ἡ «προοδευτικὴ» Ἀριστερὰ ἔκαψε γιὰ ἑβδόμη φορὰ (!) τὸ βιβλιοπωλεῖο Γεωργιάδη

...Ὅπως ἐπισημαίνει ὁ Τουρκοφάγος.

Φίλε Τουρκοφάγε, εἶναι ὄντως ἐξοργιστικό, ἀλλὰ νομίζω ὅτι ὑπερτόνισες τὴν λέξη «ἑβδόμη»! Ἔχει μέλλον ὁ κ. Ἄδωνις Γεωργιάδης. Μπορεῖ οἱ ἀριστερονεοφιλελεύθεροι «προοδευτικοὶ» νὰ ἔχουν κάψει ἑπτὰ φορὲς (!) τὸ βιβλιοπωλεῖο του, ἀλλὰ τὴν «Νέα Θέσι» τοῦ κ. Ἰωάννη Σχοινᾶ τὴν ἔχουν κάψει δέκα ἐννέα (19) φορές! Καὶ οὐκ ὀλίγες τὸ βιβλιοπωλεῖο τοῦ κ. Ἰωάννη Γιαννάκενα. (Τί; Ἐσεῖς εἴχατε ἀκούσει μόνον γιὰ τό μ...νί τοῦ Ἀνδρουλάκη; Καλά, ξυπνήσατε!)

Ἐπὶ τῶν γλωσσικῶν, ἔχω ὁρισμένες παρατηρήσεις στὰ ὅσα γράψατε, ἐσὺ καὶ ὁ Ἐριχθόνιος.

Ἡ φιλόλογος κ. Ἄννα Τζιροπούλου-Εὐσταθίου, διδάσκει τὰ ἀπαγορευμένα ἀπὸ τὸ «προοδευτικὸ» κατεστημένο τῆς νεοταξικῆς Ἑλλάδος ἀρχαῖα Ἑλληνικὰ στὰ παιδιά μας. Ἡ εὐεργεσία αὐτὴ ἐμένα μοῦ ἀρκεῖ γιὰ νὰ τὴν χαρακτηρίσω Δασκάλα μὲ Δ κεφαλαῖο. Κάποιες περιστασιακὲς παρανοήσεις ἢ ὑπερβολὲς της εἶναι ἐντελῶς δευτερεύουσες. Καταλάβατε γιατὶ μιλοῦμε; Ἡ «Ἑλληνικὴ Ἀγωγὴ» εἶναι Κρυφὸ Σχολειὸ σήμερα, διδάσκει στὰ παιδιά μας ἀπαγορευμένα Ἑλληνικὰ (καὶ ἀπαγορευμένη Ἱστορία ὁσονούπῳ) στὴν νεοταξικὴ ὑπόδουλη Ἑλλάδα.

Ναί, εἶναι λάθος νὰ χαρακτηρίζουμε ὅλες τὶς λέξεις τῆς Ἰαπετικῆς («ἰνδοευρωπαϊκῆς», Πελασγικῆς, ΠρωτοΕλληνικῆς) ὁμογλωσσίας (μὲ κοινὴ ἰαπετικὴ ρίζα δηλαδὴ) ὡς δάνεια τῶν Εὐρωπαϊκῶν γλωσσῶν ἀπὸ τὴν Ἑλληνική. Γιὰ τὴν τεράστια, καθοριστικὴ συμβολὴ τῆς Ἑλληνικῆς στὶς Εὐρωπαϊκὲς γλώσσες καὶ τὰ δάνεια -μὲ τὴν αὐστηρὴ ἔννοια τοῦ ὅρου- ποὺ προσέφερε ἡ Ἑλληνικὴ στὶς Εὐρωπαϊκὲς γλῶσσες, ἔχει κάνει π.χ. σπουδαία ἔρευνα ὁ Ἀρ. Κωνσταντινίδης καὶ πολλοὶ ἄλλοι. Ἀρκεῖ καὶ μόνον νὰ παραπέμψουμε ἐκεῖ. Ἀλλὰ δεῖτε καὶ τὴν συνηγορία τοῦ κ. Μπαμπινιώτη ἐπ᾿ αὐτοῦ. Τὶ χρείαν ἄλλην ἔχομεν ἀποδείξεων;

Προσέξτε τώρα. Βρίσκοντας ὁρισμένες ὑπερβολὲς τῆς κ. Τζιροπούλου οἱ «προοδευτικοὶ» ἀρνησιπάτριδες, τὶς χρησιμοποιοῦν ὡς μέσον γιὰ νὰ ἀπαξιώσουν τὴν προσφορὰ καὶ τὴν ἀξία τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσης γενικῶς! Θὰ ἐπιπλήξω ἐγὼ λοιπόν τὴν κ. Τζιροπούλου, ἡ ὁποία ἀγωνίζεται γιὰ τὴν γλῶσσα καὶ τὴν παράδοσι μας, ἔστω καὶ μὲ ὁρισμένες ὑπερβολές κατὰ καιρούς, καὶ ὄχι τὴν νεοταξικὴ ἐξουσία ἡ ὁποία ἔχει βαλθεῖ νὰ κατεδαφίσει ὅ,τι παραλάβαμε ἀπὸ τοὺς προγόνους μας;

Κατὰ τ᾿ ἄλλα, ναί, όρθῶς ἐπισημαίνετε τὸν βλαπτικὸ ἔως πεμπτοφαλαγγίτικο ρόλο ὁρισμένων τσαρλατάνων (ἐψιλονολόγων, δῆθεν δωδεκαθεϊστῶν κ.ἄ.)

Ἐδῶ ἀσχολοῦνται ἀκόμη μερικοί, μετὰ ἀπὸ εἴκοσι χρόνια, μὲ τὴν δικαστικὴ διένεξι τοῦ περιοδικοῦ «Δαυλὸς» μὲ τὸν κ. Μπαμπινιώτη γιὰ τὸ ζήτημα τῶν Φοινίκων. (Τὸ τραγελαφικὸ παρὸν τοῦ «Δαυλοῦ» εἶναι ἐνδεικτικὸ τοῦ τὶ ζημιὰ μποροῦν νὰ κάνουν ὁρισμένοι «ἑλληνοκεντρικοί».) Ὀ κ. Μπαμπινιώτης, σημειωτέον, ἐδέχετο κάποτε τὰ λυσσώδη πυρὰ τῶν «προοδευτικῶν» ἐπειδὴ ὑπερασπιζόταν τὴν συνέχεια καὶ τὴν μοναδικότητα τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσης. Μπορεῖ νὰ ἔφθασε πλέον νὰ ἐκδίδει μονοτονικὸ -φεῦ!- λεξικό, ἔστω καὶ ὑπερασπιζόμενος -κατὰ τ᾿ ἄλλα- ἀκόμη τὴν ὀρθογραφία μας, ἀλλὰ δυστυχῶς μερικὲς ἄδικες ἐπιθέσεις ποὺ ἐδέχθη ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια γιὰ δευτερεύοντα στὴν πραγματικότητα θέματα, συνέβαλαν καὶ αὐτὲς στὸ νὰ τὸν σπρώξουν ἐγγύτερα στὸ νεοταξικὸ στρατόπεδο. Δυστυχῶς τὸ σύστημα εἶναι πανίσχυρο. (Ἀναρωτιέμαι, πάντως, πῶς ὁ κατὰ τ᾿ ἄλλα σοβαρὸς ἐπὶ διδακτορικῷ σπουδαστής του καὶ συνεργάτης πλέον τοῦ Λεξικοῦ του, κ. Θ. Μωυσιάδης (Dr Moshe), καταδέχεται νὰ συναγελάζεται καὶ νὰ συνοδοιπορεῖ μὲ τοὺς ἀθλίους καὶ φανατικοὺς ἀκροαριστεριστὲς ποὺ ἔβριζαν καὶ ὑβρίζουν τὸν κ. Μπαμπινιώτη καὶ τὶς ἀπόψεις του καὶ προπαγανδίζουν τὴν ἀσυνέχεια τῆς Ἑλληνικῆς, τὴν μὴ ἑλληνικότητα τῆς ἀρχαίας Μακεδονικῆς διαλέκτου, τὸν ἀποσκορακισμὸ τῶν ἀρχαίων Ἑλληνικῶν καὶ τῆς «ἱστορικῆς» ὀρθογραφίας, τὴν εἰσαγωγὴ τῆς ἀγγλικῆς ὡς ἐπισήμου γλώσσης τοῦ κράτους κ.ἄ. πολλά... Κρίμα.)

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

Οἱ μεγάλοι μας ποιητὲς καὶ ὁ Γ. Μπαμπινιώτης γιὰ τὴν διαχρονικότητα καὶ μοναδικότητα τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσης

Ἀντιγράφω τὸ κείμενο ποὺ ἀκολουθεῖ [1], ἀπὸ τὸ Βιβλίο τοῦ καθηγητοῦ τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν τῆς Α' Γυμνασίου, ἔκδοσις Ο.Ε.Δ.Β., 2000. [2]

Ὁ λόγος πρῶτα σὲ τρεῖς μεγάλους ἐθνικιστὲς [3] ποιητές μας: Τὸν Γιῶργο Σεφέρη, τὸν Ὀδυσσέα Ἐλύτη καὶ τὸν Νίκο Ἐγγονόπουλο.

Ἀκολουθοῦν ἀποσπάσματα διακεκριμένων εἰδικῶν ἐπιστημόνων, καί, τέλος, ἕνα θαυμάσιο, παλαιὸ ἄρθρο τοῦ καθηγητοῦ τῆς γλωσσολογίας Γεωργίου Μπαμπινιώτη.

[Σημειώσεις:
[1] Ἀποκατέστησα στὸ κείμενο τὴν φυσιολογικὴ γραφὴ τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης (πολυτονικό).

[2] Συγγραφεῖς: Ρένα Ζαμάρου, Γεράσιμος Μαρκαντωνάτος, Θεοδόσιος Μοσχοπουλος, Ἰφιγένεια Παπανδρέου, Χρίστος Ρώμας, Εὐστράτιος Χωραφᾶς. Συντονιστὴς τῆς συγγραφικῆς ὁμάδας καὶ ἐπιμελητὴς τῆς ἔκδοσης: Νικόλαος Ραγκούσης.
Φαίνεται ὅτι τὸ 2000 ἐδιδάσκοντο ἀκόμη οἱ Ἑλληνόπαιδες Ἑλληνικὴ παράδοσι καὶ ἦθος. Ἐντυπωσιακόν, τῳόντι, ἐὰν σκεφθοῦμε ὅτι σήμερα, ἔν ἔτει 2006 (καὶ μέ... «δεξιὰ» κυβέρνηση Ν.Δ.!) βυθιζόμαστε πλέον στὸ μαῦρο σκοτάδι τῆς σκλαβιᾶς καὶ τοῦ ἀφελληνισμοῦ, καὶ ψάχνουμε κρυφὰ, ὑπὸ τὸν φόβον τῶν «προοδευτικῶν» ταγμάτων νεοταξικῆς ἀσφαλείας, τὰ νέα κρυφὰ σχολειὰ ὅπου θὰ κρύψουμε τὰ παιδιά μας γιὰ νὰ τὰ σώσουμε ἀπὸ τὰ νύχια τῶν γενιτσάρων καὶ νὰ τὰ μεγαλώσουμε ὡς Ἕλληνες... (Βλέπε σχετικῶς στὸ «Ἀντίβαρο».)

[3] ...Βδεληροὶ ἐθνικισταὶ καὶ φαιοκόκκινοι φασίστες, συμφώνως τουλάχιστον μὲ τό... νέο ἀστέρι τῶν «προοδευτικῶν», κάποιον σκοπιανόφιλο μεταφραστὴ εἰς τὰς Βρυξέλλας, ὀνόματι Ἄκη Γαβριηλίδη, ὁ ὁποῖος καταγγέλλει τὴν «αθεράπευτη νεκροφιλία του αριστερού πατριωτισμού: Ρίτσος, Ελύτης, Θεοδωράκης»! («πτῶμα» χαρακτηρίζει τὴν Ἑλληνικὴ παράδοσι καὶ «νεκροφίλους» τοὺς ποιητές μας!)
]

[...]

Ἕνα τέτοιο ταξίδι μέσα στὶς διαφορετικὲς περιόδους τῆς γλώσσας καὶ τῆς λογοτεχνίας μᾶς ἔχουν ἐπιχειρήσει καὶ ὁρισμένοι σημαντικοὶ νεοέλληνες ποιητές.

Ὁ Γ. Σεφέρης, σὲ μία ὁμιλία του στὰ παιδιὰ τοῦ ἑλληνικοῦ Γυμνασίου τῆς Ἀλεξάνδρειας τὸ 1941 [1], ὑποστηρίζει τὰ ἑξῆς σχετικὰ μὲ τὴν ἑνότητα καὶ συνέχεια τῆς γλώσσας καὶ λογοτεχνίας μας. «Γιὰ κοιτάξετε», γράφει, «πόσο θαυμάσιο πράγμα εἶναι νὰ λογαριάζει κανεὶς πώς, ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ μίλησε ὁ Ὅμηρος ὡς τὰ σήμερα, μιλοῦμε, ἀνασαίνουμε, καὶ τραγουδοῦμε μὲ τὴν ἴδια γλώσσα. Κι αὐτὸ δὲ σταμάτησε ποτέ, εἴτε σκεφτοῦμε τὴν Κλυταιμνήστρα ποὺ μιλᾶ στὸν Ἀγαμέμνονα, εἴτε τὴν Καινὴ Διαθήκη, εἴτε τοὺς ὕμνους τοῦ Ρωμανοῦ καὶ τὸν Διγενῆ Ἀκρίτα, εἴτε τὸ Κρητικὸ Θέατρο καὶ τὸν Ἐρωτόκριτο, εἴτε τὸ δημοτικὸ τραγούδι. Καὶ ὅλοι αὐτοί, οἱ μεγάλοι καὶ οἱ μικροί, ποὺ σκέφτηκαν, μίλησαν, μέτρησαν ἑλληνικά, δὲν πρέπει νὰ νομίσετε πὼς εἶναι σὰν ἕνας δρόμος, μία σειρὰ ἱστορική, ποὺ χάνεται στὴ νύχτα τῶν περασμένων καὶ βρίσκεται ἔξω ἀπό σας. Πρέπει νὰ σκεφτεῖτε πὼς ὅλα αὐτὰ βρίσκονται μέσα σας, τώρα, βρίσκονται μέσα σᾶς ὅλα μαζί, πὼς εἶναι τὸ μεδούλι τῶν κοκάλων σας, καὶ πὼς θὰ τὰ βρεῖτε ἂν σκάψετε ἀρκετὰ βαθιὰ τὸν ἑαυτό σας. Ἀλλὰ γιὰ νὰ κάνετε αὐτὴ τὴ δουλειά, γιὰ νὰ ἐπιδοθεῖτε σ’ αὐτὴν τὴν ἐσωτερικὴ προσήλωση, θὰ σᾶς βοηθήσουν οἱ ἄνθρωποι τοῦ καιροῦ σας, ποὺ μὲ τὸν καλύτερο τρόπο μπόρεσαν νὰ ἐκφραστοῦν στὴν ἑλληνικὴ γλώσσα. Γι' αὐτό, καθὼς πιστεύω, ἡ σύγχρονή μας λογοτεχνία εἶναι ἀπαραίτητη γιὰ νὰ καταλάβουμε, ὄχι μόνο τὴν ἀρχαία λογοτεχνία, ἀλλὰ καὶ ὅλη τὴν ἑλληνικὴ παράδοση».

Ὁ χωρισμὸς τῆς λογοτεχνίας μας «σὲ ἔργα τῆς δημοτικῆς καὶ σὲ ἔργα τῆς καθαρεύουσας» δὲν φαίνεται νὰ ἀρέσει στὸν ποιητή, ἀφοῦ, ὅπως γράφει, «οἱ δύο παραδόσεις στὴν προσωπικὴ λογοτεχνία δὲν ἦταν ποτὲ ἀνεξάρτητες ἡ μία ἀπὸ τὴν ἄλλη» [2]. Γιὰ τὸν ποιητὴ ὑπάρχει μονάχα ἡ «ὁλόκληρη καὶ ἀδιαίρετη» ἑλληνικὴ παράδοση ποὺ συμπεριλαμβάνει «τὰ ψηφιδωτὰ μίας μικρῆς βυζαντινῆς ἐκκλησίας, τοὺς Ἴωνες φιλοσόφους, τοὺς λαϊκοὺς στίχους τῆς ἐποχῆς τῶν Κομνηνῶν, τὰ ἐπιγράμματα τῆς Ἀνθολογίας, τὸ δημοτικὸ τραγούδι, τὸν Αἰσχύλο, τὸν Παλαμά, τὸ Σολωμό, τὸ Σικελιανό, τὸν Κάλβο, τὸν Καβάφη, τὸν Παρθενώνα, τὸν Ὅμηρο». Αὐτὴ ἡ ἑνότητα ποὺ ὑποστηρίζει ὁ Σεφέρης γιὰ τὴ λογοτεχνία, ἰσχύει καὶ γιὰ τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα ἀφοῦ, ὅπως πιστεύει, ἡ σημερινὴ ἑλληνικὴ γλώσσα «δὲν εἶναι μήτε ἡ καθαρεύουσα μήτε ἡ δημοτικὴ μήτε τὰ νεοελληνικά». Ἡ φύση τῆς γλώσσας μᾶς «εἶναι ἡ φύση μίας συνολικῆς ἰδιοσυγκρασίας πεθαμένων καὶ ζωντανῶν» ἀνθρώπων. Οἱ λέξεις ποὺ εἶναι «τὰ καράβια» τοῦ ποιητῆ, «κάνουν πολὺ μακρινὰ ταξίδια. Καὶ γυρίζουν, ὅταν εἶναι τυχερός, φορτωμένα μὲ τὰ πλούσια κρύσταλλα, ποὺ ἐκεῖ κάπου, πέρα ἀπὸ τὶς Ἡράκλειες Στῆλες τῆς συνείδησής του, μία ζωὴ παλιὰ καὶ μυστικὴ σχημάτισε σὰν ἕνα ὑποχθόνιο νερό». [6]

Αὐτὸ ἀκριβῶς ποὺ ὁ Σεφέρης ὑποστηρίζει στὸν δοκιμιακό του λόγο, ὁ Ὀδ. Ἐλύτης τὸ ἐκφράζει μὲ τὸν δικό του τρόπο στὸ Β' καὶ ΙΑ' τμῆμα τῶν «Παθῶν» τοῦ Ἄξιον Ἐστί. Ἐκεῖ δηλώνει τὴν ἱστορία τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας του καὶ μάλιστα ὁρίζει τὶς κύριες φάσεις τῆς ἐξέλιξής της. Καθὼς δηλαδὴ ἀναφέρει ὡς πηγὴ τῆς γλώσσας τοῦ τὸν Ὅμηρο, τὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση, τὸ δημοτικὸ τραγούδι, τὸν Σολωμὸ καὶ προσθέτει ἰσότιμα τὸν Παπαδιαμάντη, μᾶς προσφέρει οὐσιαστικὰ ἕνα ἀναλυτικὸ πρόγραμμα τῶν κειμένων ἐκείνων ποὺ πρέπει νὰ ἀποτελοῦν τὴ βάση τῆς δικῆς μας γλώσσας. Ἢ θὰ λέγαμε τὴ βάση τῆς ἐκπαιδευτικῆς μας γλώσσας, ὅπου ἰσότιμα καὶ ἁρμονικὰ θὰ μποροῦσαν νὰ συνυπάρχουν καὶ νὰ συλλειτουργοῦν τόσο ἡ δημοτικὴ ὅσο καὶ ἡ λόγια παράδοση, γιὰ νὰ μείνουμε στὰ δύο αὐτὰ στρώματα τῆς γλώσσας μας. Τὴ σχέση αὐτὴ παλαιού—νέεου τὴ βλέπει ὁ Ἐλύτης, ὅπως καὶ ὁ λογιότερος Σεφέρης, σὰν ἕνα πνευματικὸ καὶ ψυχικὸ ταξίδι. Σὲ ἕνα πρόσφατο κείμενό του, τὴν Ἰδιωτικὴ Ὁδὸ, ὁ ποιητὴς αἰσθάνεται ὅτι ὁ δημιουργὸς βρίσκεται συνεχῶς «μὲ ἀναμμένες τὶς μηχανὲς καὶ ἀνεβασμένη τὴν ἄγκυρα. Ὅπως, χωρὶς νὰ τὸ ξέρω, ἔκανα κι ἐγὼ ποὺ ἀπὸ λιμάνι σὲ λιμάνι ἔφθασα ὡς ἐδῶ, νηῒ σὺν σμικρῇ μέγαν πόντον περήσας». Ὁ μέγας πόντος τοῦ Ἐλύτη εἶναι, ὅπως λέει, «πέντ’ ἔξι χιλιάδες λέξεις». Τὸ φορτίο τοῦ σκάφους τοῦ εἶναι ὑλικὰ καὶ πνευματικὰ στοιχεῖα παλαιὰ καὶ νεότερα, ἑλληνικὰ καὶ εὐρωπαϊκά, ποὺ ὅλα μαζὶ συνθέτουν τὴν ἀνθρωπογεωγραφία τοῦ τόπου μας καὶ εἰδικότερα τὴ φυσιογνωμία τοῦ ποιητῆ.

Παρόμοιες ἀπόψεις γιὰ τὴ «μία» ἑλληνικὴ γλώσσα ἐκφράζει καὶ ὁ Ν. Ἐγγονόπουλος, ὁ ὁποῖος δηλώνει ὅτι τὶς γνώσεις του γιὰ τὴ γλώσσα τὴν ἑλληνικὴ τὶς βοήθησε ἡ ἀπέραντη ἀγάπη του γιὰ τὴν ἀνάγνωση ἀρχαίων, βυζαντινῶν καὶ μεταβυζαντινῶν κειμένων. «Νόμιμη» γλώσσα γι’ αὐτὸν «εἶναι ἡ γλώσσα ἡ ἑλληνική», ἐνῶ «δὲν ἔχουν κανένα ἀπολύτως νόημα» οἱ «φανατικὲς» γνῶμες γιὰ «μικτή, καθαρεύουσα, δημοτική». Ὁ ποιητὴς θεωρεῖ ὅτι εἶναι «ἔλλειψη σοφίας νὰ προσηλώνεται κανεὶς πεισματάρικα σὲ μία καὶ μόνο, ἀποκλειστικά, μορφὴ» τῆς γλώσσας, «νὰ περιφρονῆ αὐτὸν τὸν ἀμύθητο πλοῦτο, τὸ θησαυρό, ποὺ ἔχει στὴ διάθεσή του. Καὶ νὰ μὴν ἀντλῆ, ἐλεύθερα, μὲ σεβασμὸ καὶ προσοχὴ φυσικά, γιὰ νὰ λαμπρύνη τὸ στίχο του, νὰ ἐνισχύση τὸ νόημά του. Ἀκριβῶς ὅπως μᾶς διδάσκουν τ’ ἀθάνατα γραπτά του Παπαδιαμάντη καὶ τοῦ Καβάφη». Στὸ γνωστὸ ἐπίσης ποίημά του «Ἡ πόλις τοῦ φωτὸς» [9] περιγράφεται μία ὡραία, ἀρχαιόθεν ἑλληνικὴ πόλη ποὺ κοσμεῖται μὲ λαμπρὲς οἰκοδομὲς κλιμακούμενες σὲ ὅλες τὶς διαδοχικὲς ἐποχὲς τῆς ἱστορίας τοῦ ἔθνους. Ἐκεῖ συγκατοικοῦν ἁρμονικὰ καὶ μὲ κατανόηση, μὲ τὰς ἑκατέρωθεν, φυσικά, παραχωρήσεις, οἱ ζωντανοὶ μὲ τοὺς νεκρούς. Τὴν πόλη αὐτὴ «εὐτύχησε» νὰ ἐπισκεφθεῖ ὁ ποιητὴς σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ ἀπέραντα ταξίδια του καί, ὅπως λέει, ἡ ἀγαλλίασή του ὑπῆρξε ἀπερίγραπτη, ὅταν συναντήθηκε ἐκεῖ μὲ διάφορες ἑλληνικὲς καὶ ξένες πνευματικὲς καὶ ἡρωικὲς μορφὲς τοῦ παρελθόντος.

Πιστεύουμε λοιπὸν ὅτι καὶ ὁ μαθητής, ἀλλὰ σὲ τελευταία ἀνάλυση καὶ ὁποιοσδήποτε Νεοέλληνας μπορεῖ καὶ πρέπει νὰ κάνει ἕνα ἀνάλογο ταξίδι στὴ γλώσσα καὶ στὴ λογοτεχνία μᾶς μέσα ἀπὸ τὰ παλαιότερα κείμενα. Τὰ κείμενα αὐτὰ μποροῦν ὄχι μόνο νὰ τοῦ προσφέρουν εὐρύτερη γλωσσικὴ καὶ λογοτεχνικὴ καλλιέργεια ἀλλὰ καὶ νὰ τὸν κάνουν ἱκανὸ νὰ συνειδητοποιήσει ὅτι ἀποτελεῖ ζωντανὸ μέλος μίας μακρόχρονης παράδοσης καὶ πολιτισμοῦ γιὰ τὸν ὁποῖο πρέπει νὰ αἰσθάνεται οἰκεῖος καὶ ἀλληλέγγυος.

1. Δοκιμὲς A («Ἴκαρος», Ἀθήνα 19743), σσ. 177-8. Πρβ. Discours de Stockholm (1964) σ. 40.
2. Δοκ. A., σ. 475.
3. Δοκ. A., σσ. 362-3.
4. Δοκ. A., σ. 66.
5. Δοκ. A., σσ. 70-1.
6. Δοκ. A., σσ. 189-90.
7. Βλ. Ὀδ. Ἐλύτης, Ἰδιωτικὴ Ὁδὸς («Ὕψιλον / βιβλία», Ἀθήνα 1990) 62-4, 68.
8. Βλ. Ν. Ἐγγονόπουλος, Ποιήματα A' («Ἴκαρος», Ἀθήνα 1977) 154-5.
9. Βλ. Ν. Ἐγγονόπουλος, Στὴν Κοιλάδα μὲ τοὺς Ροδῶνες («Ἴκαρος», Ἀθήνα 1978) σσ. 73-4.

[...]


Γιὰ τὴν ἑνότητα τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας

Ἡ ὅλη ὀργάνωση τῆς διδασκαλίας τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσας, ὅπως προβλέπεται ἀπὸ τὸ νέο Πρόγραμμα Σπουδῶν, εἶναι θεμελιωμένη στὴν ἀντίληψη ὅτι ἡ Ἑλληνικὴ Γλώσσα εἶναι μία καὶ ἑνιαία ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι σήμερα, μὲ τὶς φυσιολογικὲς μεταλλάξεις καὶ μεταβολὲς ποὺ προέκυψαν ἀπὸ τὴν μακραίωνη ἱστορικὴ ἐξέλιξη τῆς ὁμιλίας καὶ τῆς γραφῆς της.

Παραθέτουμε χαρακτηριστικὲς σχετικὲς μαρτυρίες Ἑλλήνων καὶ ξένων ἐπιστημόνων καὶ λογοτεχνῶν.

Μολονότι ἡ Ἑλληνικὴ Γλώσσα ἄλλαζε ἀδιάκοπα, καθὼς ἄλλωστε ἀλλάζει ἀναπόδραστα καθετὶ τὸ ζωντανό, διατήρησε ἀνέπαφη τὴν ἱστορική της συνέχεια καὶ ἑνότητα, παρέχοντας ἔτσι ἀδιαμφισβήτητες μαρτυρίες γιὰ τὴν ἱστορικὴ συνέχεια καὶ ἑνότητα τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ.

G. THOMSON, The Greek Language, Cambridge 1960 (§ 117)

Δὲν ἀποτελεῖ ὑπερβολὴ νὰ τονιστεῖ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Ἑλληνικὴ δὲν εἶναι μία σειρὰ ἀπὸ ξεχωριστὲς γλῶσσες ἀλλὰ μία καὶ ἑνιαία γλώσσα. Ἂν κάποιος θέλει νὰ μάθει Ἑλληνικά, δὲν ἔχει ἰδιαίτερη σημασία ἂν θὰ ἀρχίσει ἀπὸ τὸν Ὅμηρο, τὸν Πλάτωνα, τὴν Καινὴ Διαθήκη, τὸ ἔπος τοῦ Διγενῆ Ἀκρίτα ἢ τὸν Καζαντζάκη.

R. BROWNING, Medieval and Modern Greek, Cambridge 1969
(ἀπὸ τὸν Πρόλογο)

Παρ’ ὅλες τὶς ριζικὲς ἀλλαγές της, ἡ φυσικὴ ὁμιλούμενη γλώσσα τῆς Ἑλλάδας σήμερα εὔκολα ἀκόμη ἀναγνωρίζεται ὡς ἴδια μὲ ἐκείνη τοῦ Ὁμήρου. Παραμένει μία ἐξαιρετικὰ ἀρχαϊκὴ γλώσσα, ἔκδηλα ἰνδοευρωπαϊκῆς δομῆς στὴν ὀνοματικὴ καὶ ρηματική της μορφολογία.

L.R. PALMER, The Greek Language, Bristol (ἀνατ. 1995, σ. 198)

Ἡ Ἑλληνικὴ τῶν περασμένων ἱστορικῶν φάσεων —ἀρχαϊκή, ἀρχαία ἢ μεσαιωνικὴ— μὲ ὅλες της τὶς διαφορές, εἶναι σήμερα αἰσθητὴ ὡς Ἑλληνική.

A. MIRAMBEL, Ἡ Νέα Ἑλληνικὴ Γλώσσα,
ἔλλ. ἔκδ. Θεσσαλονίκη 1978, σ. 300

Ἡ Ἑλληνικὴ παρουσιάζει μίαν ἀδιάκοπη ἱστορικὴ ἐξέλιξη, καὶ ἡ σημερινὴ Ἑλληνικὴ μὲ τὴ μορφὴ τῆς δημοτικῆς ἢ τῆς καθαρεύουσας συνεχίζει ἀπευθείας τὴν Ἑλληνική του Ὁμήρου καὶ τοῦ Δημοσθένη.

P. GHANTRAINE, Dictionnaire Etymologique de la Langue Grecque,
Paris (ἀνατ. 1990, σ. Χ).

Ἡ νέα Ἑλληνικὴ δὲν εἶναι μία γλώσσα ἐντελῶς νέα ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴν ἀρχαία Ἑλληνική, εἶναι ἡ σύγχρονη μορφὴ μίας γλώσσας ποὺ δὲν εἶναι νεκρή, τῆς Ἑλληνικῆς.

H. TONNET, Histoire du Grec moderne, Paris 1993, σ. 168

Ἡ γλώσσα ἡ ἑλληνικὴ εἶναι μία. Καὶ εἶναι μᾶλλον ἔλλειψη σοφίας νὰ προσηλώνεται κανεὶς πεισματάρικα σὲ μία καὶ μόνο ἀποκλειστικὰ μορφή της καὶ νὰ περιφρονεῖ αὐτὸν τὸν ἀμύθητο πλοῦτο, τὸ θησαυρό, ποὺ ἔχει στὴ διάθεσή του.

Ν. ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ (Ποιήματα, 1985, σ. 155)

Ἐγὼ δὲν ξέρω νὰ ὑπάρχει παρὰ μία γλώσσα, ἡ ἑνιαία γλώσσα ἡ Ἑλληνική... Τὸ νὰ λέει ὁ Ἕλληνας ποιητὴς ἀκόμη σήμερα «οὐρανὸς» ἢ «θάλασσα» ἢ «ἥλιος» ἢ «σελήνη» ἢ «ἄνεμος», ὅπως τὸ ἔλεγαν ἡ Σαπφὼ καὶ ὁ Ἀρχίλοχος, δὲν εἶναι μικρὸ πράγμα. Εἶναι πολὺ σπουδαῖο. Ἐπικοινωνοῦμε κάθε στιγμὴ μιλώντας μὲ τὶς ρίζες μας. Τὶς ρίζες μας ποὺ βρίσκονται ἐκεῖ: στὰ Ἀρχαῖα.

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ
(ἀπὸ συνέντευξη τοῦ ποιητῆ στὴν ἐφημ. Τὸ Βῆμα, 24-12-1978)

Αὐτὴ εἶναι πράγματι ἡ Ἑλληνικὴ Γλώσσα. Μία καὶ ἑνιαία, μὲ τὴν ἔννοια ὅτι δὲν ἔπαυσε ποτὲ νὰ μιλιέται καὶ νὰ γράφεται• μία καὶ ἑνιαία, ὅταν προσπαθεῖς νὰ τὴν κατακτήσεις δημιουργικὰ μέσα στὴν πολλαπλότητα τῆς σύνθεσης καὶ τὸν πλοῦτο τῆς δηλωτικότητάς της.

Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ
(ἀπὸ ἐπιφυλλίδα στὴν ἐφημ. Τὸ Βῆμα, 24-2-1991)

Αὐτή, λοιπόν, τὴ γλώσσα μας τὴ Νεοελληνική, τὴ Δημοτικὴ δηλαδή, ποὺ λέγεται καὶ Κοινὴ Νεοελληνική, καλούμαστε καὶ ἀπὸ τὴν ἐπιστήμη καὶ ἀπὸ τὶς κοινωνικές μας ἀνάγκες καὶ ἀπὸ τὸν Νόμο νὰ θεραπεύσουμε. Εἶναι ἡ σημερινὴ μορφὴ τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσας, ὅπως αὐτὴ ἐξελίχθηκε / διαμορφώθηκε διαχρονικὰ στὸ στόμα καὶ τὴν γραφίδα τῶν Ἑλλήνων. Εἶναι δηλαδὴ ἡ ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα στὴ σημερινή της μορφή. Γιατί ἡ σημερινή μας γλώσσα δὲν εἶναι ἐγγονὴ ἢ θυγατέρα τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς, παρὰ εἶναι ἡ ἴδια ἡ ἀρχαία ἑλληνικὴ μεταλλαγμένη (φωνολογικά, μορφολογικά, σημασιολογικὰ καὶ συντακτικὰ) ἀπὸ τὸν χρόνο, τὶς κοινωνικὲς ἀνάγκες καὶ τὴ χρήση.

ΧΡ. ΤΣΟΛΑΚΗΣ, Τὴ γλώσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική,
ἔκδ. Νησίδες καὶ 9,58 τῆς ΕΡΤ-3, 1999, σέλ. 36.

Ἡ ταυτότητα τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσας

Ὅτι ἡ γλώσσα δὲν εἶναι ἁπλὸ ἐργαλεῖο, ὅπως τὴν θέλουν μερικοὶ τεχνοκράτες γλωσσολόγοι, ἐπικοινωνιολόγοι καὶ πληροφορικοί, ἀλλὰ καθοριστικὸ συστατικό της προσωπικότητας τοῦ ἀτόμου καὶ τῆς φυσιογνωμίας ἑνὸς λαοῦ, δήλ. ὑπαρξιακὸ στοιχεῖο, σήμερα φαίνεται νὰ ἀποτελεῖ γενικότερα ἀποδεκτὴ θέση. Ὁ Γάλλος Buffon πολὺ παλιὰ καὶ πολὺ ἐπιγραμματικὰ ταύτισε τὴν ἔννοια τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὴν ἰδιαιτερότητα τῆς γλωσσικῆς του ἔκφρασης: Τὸ ὕφος εἶναι ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος («Le style, c’ est l’homme meme). Πολὺ ἀργότερα ἕνας φιλόσοφος τῆς γλώσσας, ὁ πολὺς Wittgenstein, στὸ ἔργο τοῦ «Tractatus logico-philosophicus», διατύπωσε ἀκόμη πιὸ καθαρὰ μίαν ἀρχὴ στὴν ὁποία συχνότατα παραπέμπουν ὅλοι ὅσοι μιλοῦν γιὰ τὴν ὑφὴ καὶ τὴν ἀξία τῆς γλώσσας. Ἡ γλώσσα μου εἶναι ὁ κόσμος μου («The limits of my language mean the limits of my world»). Μέσα στὴ γλώσσα ἑνὸς λαοῦ, μέσα στὴν κάθε λέξη καὶ φράση ἀπεικονίζονται στοιχεῖα ἀπὸ τὴν ἱστορία, τὴ σκέψη, τὴ νοοτροπία, τὴν καλλιέργεια καὶ τὸν πολιτισμό του. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ ἴδια ἡ διδασκαλία μίας μητρικῆς (ἐθνικῆς) γλώσσας, ὅταν διδάσκεται σωστὰ καὶ στὸ ἀπαιτούμενο βάθος, εἶναι αὐτόχρημα διδασκαλία τοῦ ὕφους καὶ τοῦ ἤθους ἑνὸς λαοῦ, ἱστορικὸς καὶ φρονηματιστικὸς μαζὶ παράγων. Ὁ ἱδρυτὴς τῆς «μοντέρνας», λεγόμενης, γλωσσολογίας, ἕνας γλωσσολόγος ποὺ εἶχε σ' ὅλη τὴ ζωὴ τοῦ θητεύσει στὴν ἱστορικοσυγκριτικὴ γλωσσολογία μὲ ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον γιὰ τὶς κλασικὲς γλῶσσες, ἀναφέρομαι στὸν Ferdinand de Saussure, ἦταν κι ὁ γλωσσολόγος ποὺ ὅρισε τὴ γλώσσα ὡς ταξινομία τοῦ κόσμου. Ποῦ σημαίνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος μὲ τὴ γλώσσα τοῦ ταξινομεῖ τὸν κόσμο του ἔτσι ὅπως τὸν ἔχει συλλάβει καὶ ἐπεξεργαστεῖ πρῶτα μὲ τὴ νόησή του. Μὲ τὴ γλώσσα ὁ ἄνθρωπος βάζει τάξη στὸ χάος τῆς γύρω του πραγματικότητας. Κάθε λαὸς σύμφωνα μὲ τὴ νοοτροπία, τὶς ἀντιλήψεις, τὸν πολιτισμὸ καὶ τὴ ἱστορία του, τὶς ἀξίες καὶ τὰ «πιστεύω» τοῦ συλλαμβάνει, ὀργανώνει καὶ ἐκφράζει γλωσσικὰ τὸν κόσμο μὲ διαφορετικὸ τρόπο. Μία ἄλλη γλώσσα δὲν εἶναι ἁπλῶς ἄλλες λέξεις γιὰ τὰ ἴδια πράγματα, λέμε οἱ γλωσσολόγοι. Γιατί τότε ἡ μετάφραση λ.χ. ἀπὸ τὴ μία γλώσσα στὴν ἄλλη θὰ ἦταν ἁπλὸ παιχνίδι. Καί, βέβαια, αὐτὸ δὲν συμβαίνει. Κάθε γλώσσσα, ἐπανερχόμαστε στὸν Saussure, εἶναι ἄλλη ταξινόμηση τοῦ κόσμου. Νὰ γιατί κάθε γλώσσα εἶναι πρῶτα καὶ πάνω ἀπ’ ὅλα ἐθνικὴ ταυτότητα• ἡ ἔκφραση τῆς σύγχρονης ὕπαρξης καὶ τῆς ἱστορικῆς μαζὶ διαδρομῆς κάθε λαοῦ, δήλ. ἡ ταυτότητά του. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ πιὸ οὐσιαστικὴ προσέγγιση ἑνὸς πολιτισμοῦ, ἑνὸς λαοῦ, μίας κοινωνίας περνάει πάντα μέσα ἀπὸ τὴ γλώσσα. Τὰ γλωσσικὰ σύμβολα ἀποκαλύπτουν μὲ τὸν πιὸ εὔγλωττο τρόπο τὴ νοοτροπία, τὴν ἱστορία, τὴ σκέψη καὶ τὴ στάση ἑνὸς λαοῦ ἀπέναντι στὸν κόσμο.

Αὐτὰ ποὺ εἴπαμε γενικὰ γιὰ κάθε ἐθνικὴ γλώσσα ἰσχύουν μ᾿ ἕναν ἔντονο καὶ ἀποδεικτικό, θὰ ἔλεγα, τρόπο προκειμένου γιὰ τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα. Εἰδικότερα ὡς πρὸς αὐτὴ τὴ γλώσσα μία σειρὰ πολιτιστικοϊστορικῶν γνωρισμάτων τῆς προσδίδουν ἕναν ἰδιαίτερο χαρακτήρα. Αὐτὰ εἶναι κυρίως:

(i) Ἡ πρώιμη καὶ ἀπὸ μεγάλα προικισμένα πνεύματα χρησιμοποίηση τῆς Ἑλληνικῆς γιὰ τὴν ἔκφραση προηγμένων μορφῶν σκέψεως, ποὺ τῆς ἐξασφάλισε μία ἐπίσης πρώιμη ὅσο καὶ βαθιὰ καλλιέργεια.

(ii) Ἡ, συνεπεία αὐτῆς τῆς ἰδιότητάς της, ἀνάδειξη τῆς Ἑλληνικῆς σὲ κύρια βάση τῆς ἐννοιολογικῆς ἔκφρασης τοῦ δυτικοῦ πολιτισμοῦ.

(iii) Ἡ σημερινὴ παρουσία της στὸ λεξιλόγιο ὅλων τῶν εὐρωπαϊκῶν γλωσσῶν καὶ μάλιστα σὲ σύνθετες καὶ ἀπαιτητικὲς μορφὲς ἐπικοινωνίας, ὅπως εἶναι ἡ ἐπιστήμη ἢ ὁ πολιτικὸς λόγος.

(iv) Ἡ ἀδιάκοπη προφορικὴ καὶ γραπτὴ παράδοσή της ἐπὶ 4.000 καὶ 3.000 χρόνια ἀντιστοίχως.

(v) Ἡ στενὴ —λόγω ἰδιαζουσῶν ἱστορικῶν καὶ πολιτιστικῶν συνθηκών— σχέση τῆς σύγχρονης Ἑλληνικῆς πρὸς τὶς παλαιότερες φάσεις της, ἀρχαία καὶ βυζαντινή.

(vi) Ὁ ρόλος τῆς ὄχι μόνο στὴν Ἀναγέννηση ἀλλὰ καὶ στὶς μετέπειτα, καὶ σύγχρονες ἀκόμη μορφὲς παιδείας καὶ ἐκπαίδευσης στὴν Εὐρώπη καὶ σὲ δυτικογενεῖς πολιτισμούς.

Δὲν ὑποστηρίζω καθόλου πὼς τάχα ἡ Ἑλληνικὴ εἶναι «ἡ περιούσια γλώσσα τοῦ κόσμου» ποὺ πρέπει νὰ ἔχει ἰδιαίτερη, προνομιακὴ μεταχείριση εἰς βάρος ὅλων τῶν ἄλλων πολιτισμικῶν καὶ ἐθνικῶν γλωσσῶν... Δικαιοῦται, ὡστόσο, κανεὶς νὰ ὑποστηρίζει ὅτι ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα —λόγω ἀκριβῶς τῶν ἰδιόμορφων χαρακτηριστικῶν της ἱστορικῆς της ἐξέλιξης— ἀποτελεῖ ἰδιάζουσα περίπτωση πολιτισμικῆς καὶ εὐρωπαϊκῆς γλώσσας ποὺ ὡς γλώσσα τῶν κλασικῶν κειμένων τῆς ἀρχαίας, ὡς γλώσσα τοῦ Εὐαγγελίου, τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῆς βυζαντινῆς ὑμνογραφίας, ὡς γλώσσα ἐκφράσεως τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος στὶς πιὸ μεγάλες στιγμὲς καὶ γιὰ τὰ πιὸ μεγάλα καὶ διαχρονικῆς ἐμβέλειας θέματα, τὰ θέματα ποὺ ἀφοροῦν τὸν ἄνθρωπο καὶ τὶς ἀνθρώπινες ἀξίες, εἶναι πάντα παροῦσα καὶ ἐπίκαιρη.

Τὰ σημεῖα ἰδιαιτερότητας τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας ποὺ ἔθιξα χρειάζονται μερικὲς πρόσθετες ἐπισημάνσεις.

Καὶ πρῶτα γιὰ τὸ ζήτημα τῆς πρώιμης καλλιέργειας τῆς Ἑλληνικῆς ἀπὸ μεγάλα πνεύματα. Μεγάλος συγγραφέας, μεγάλος διανοητής, μεγάλος φιλόσοφος, μεγάλος ἱστορικός, μεγάλος δημιουργὸς γενικά, προκειμένου γιὰ γραπτὴ παράδοση, σημαίνει μεγάλο, σημαντικὸ κείμενο. Μεγάλο κείμενο, ὡστόσο, σημαίνει ἐξαιρετικὴ σπουδαιότητα ὄχι μόνο στὸ περιεχόμενο τοῦ μηνύματος, ἀλλὰ καὶ στὴ γλωσσικὴ ὀργάνωση καὶ ἔκφρασή του. Ἡ διαλεκτικὴ λ.χ. δὲν εἶναι ἁπλῶς ὑψηλὴ καὶ σύνθετη τεχνικὴ ἀναζητήσεως τῆς φιλοσοφικῆς ἀλήθειας· εἶναι ὑψηλὴ καὶ σύνθετη ὀργάνωση τοῦ λόγου, τῆς γλωσσικῆς ἔκφρασης. Ratio καὶ oratio, μὴν τὸ ξεχνᾶμε, στὴν Ἑλληνικὴ ἐκφράστηκαν ἤδη ἀπὸ τὸν Πλάτωνα μ’ ἕνα, τὸ ἴδιο γλωσσικὸ σύμβολο, τὸν λόγο. Μὲ ἄλλα λόγια, ἡ ἄνοδος καὶ ἡ καλλιέργεια τῆς σκέψης, τῆς ἐπιστήμης, τοῦ θεάτρου, τοῦ πνευματικοῦ πολιτισμοῦ γενικότερα, στοὺς ἀρχαίους Ἕλληνες ἦταν κατ’ ἀνάγκην μαζὶ καὶ βαθύτατη καλλιέργεια τοῦ λόγου, τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας.

Ἔτσι μποροῦμε νὰ καταλάβουμε καὶ τὴν ὁμολογία τοῦ μεγαλύτερου ἴσως φυσικοῦ, τοῦ W. Heisenberg: «Ἡ θητεία μου στὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα ὑπῆρξε ἡ σπουδαιότερη πνευματική μου ἄσκηση. Στὴ γλώσσα αὐτὴ ὑπάρχει ἡ πληρέστερη ἀντιστοιχία ἀνάμεσα στὴ λέξη καὶ στὸ ἐννοιολογικό της περιεχόμενο». Τὸ γλωσσικὸ σύμβολο, λοιπόν, δήλ. ἡ λέξη, στὴν Ἑλληνικὴ βρίσκεται σὲ πλήρη ἀντιστοιχία μὲ τὴν ἔννοια ποὺ δηλώνει, τὸ «ἐννοιολογικὸ περιεχόμενο», μᾶς λέει ὁ Heisenberg. Πρόκειται γιὰ ὅ,τι συχνά, μὲ ἄλλη ὁρολογία, χαρακτηρίζεται ὡς ἐτυμολογικὴ διαφάνεια τῶν λέξεων τῆς Ἑλληνικῆς.

Ἔτσι μποροῦμε ἐπίσης εὔκολα νὰ ἑρμηνεύσουμε τὸ β' σημεῖο ποὺ θίξαμε ἀνωτέρω, τὴν ἀνάδειξη τῆς Ἑλληνικῆς σὲ βάση τῆς ἐννοιολογικῆς ἔκφρασης τοῦ δυτικοῦ ἢ εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ. Βασικὲς ἔννοιες τῆς ἀνθρώπινης σκέψης, ἰδίως στὸ ἐπίπεδο ἀνταλλαγῆς πληροφοριῶν οὐσίας, ὅ,τι ὀνομάστηκε «καλλιεργημένος κώδικας», πρωτοεκφράστηκαν στὴν Ἑλληνική, γιὰ νὰ συμπληρωθοῦν ἢ καὶ νὰ μεταφραστοῦν ἀργότερα στὴ Λατινικὴ καὶ νὰ συγκερασθοῦν ἐν συνέχεια μὲ στοιχεῖα τῶν νεότερων ἐθνικῶν γλωσσῶν. Λέξεις - ἔννοιες ὅπως ἡ λογικὴ καὶ τὸ σύστημα, ἡ ἀνάλυση καὶ ἡ σύνθεση, ἡ κατηγορία, ἡ μέθοδος, ἡ ταξινομία, ἡ ὑπόθεση καὶ ἡ ἱεραρχία, τὸ πρόβλημα καὶ ἡ κριτική, τὸ θέμα, τὸ πρόγραμμα καὶ ἡ ὀργάνωση, ἡ θεωρία, ἡ ἐμπειρία καὶ ἡ πρακτική, ὁ διάλογος καὶ ἡ διαλεκτική, ἡ ἰδέα καὶ ἡ ἰδεολογία, ἡ πολιτική, ἡ δημοκρατία ἀλλὰ καὶ ἡ τυραννία, τὰ συμπτώματα, ἡ διάγνωση καὶ ἡ θεραπεία, ἡ ἐποχή, ἡ περίοδος, ἡ ποίηση, τὸ δράμα, ἡ τραγωδία, ὁ λυρισμὸς καὶ τὸ θέατρο, τὸ μέτρο καὶ ἡ συμμετρία ἀλλὰ καὶ ἡ ὑπερβολή, τὸ μυστήριο καὶ ἡ μαγεία, ἡ λειτουργία, ὁ ἔρωτας καὶ ἡ ὑποκρισία, ὁ Χριστός, ἡ ὀρθοδοξία, τὸ Εὐαγγέλιο, οἱ ὕμνοι, ἡ λειτουργία, οἱ μάρτυρες καὶ ἡ ἐκκλησία καὶ τόσες ἄλλες λέξεις κλειδιὰ τοῦ πολιτισμοῦ μᾶς συλλαμβάνονται, δηλώνονται καὶ βιώνονται μὲ λέξεις τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας.

Ὡς πρὸς τὴ σχέση σύγχρονης, ἀρχαίας καὶ βυζαντινῆς Ἑλληνικῆς καὶ τὴ μακρὰ ἀδιάκοπη γραπτὴ καὶ προφορικὴ παράδοση τῆς Ἑλληνικῆς 4.000 χρόνια τώρα, ἂς ἀφήσουμε καλύτερα νὰ μιλήσει ὁ Γιῶργος Σεφέρης: «Ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα, ὁ ἄνθρωπος, ἡ θάλασσα... Γιὰ κοιτάξτε πόσο θαυμάσιο πράγμα εἶναι νὰ λογαριάζει κανεὶς πὼς ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ μίλησε ὁ Ὅμηρος ὡς τὰ σήμερα, μιλοῦμε ἀνασαίνουμε καὶ τραγουδοῦμε μὲ τὴν ἴδια γλώσσα. Κι αὐτὸ δὲν σταμάτησε ποτέ, εἴτε σκεφτοῦμε τὴν Κλυταιμνήστρα ποὺ μιλᾶ στὸν Ἀγαμέμνονα, εἴτε τὴν Καινὴ Διαθήκη, εἴτε τοὺς ὕμνους τοῦ Ρωμανοῦ καὶ τὸν Διγενῆ Ἀκρίτα, εἴτε τὸ Κρητικὸ Θέατρο καὶ τὸν Ἐρωτόκριτο, εἴτε τὸ δημοτικὸ τραγούδι». Αὐτὴ εἶναι πράγματι ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα. Μία καὶ ἑνιαία, μὲ τὴν ἔννοια ὅτι δὲν ἔπαυσε ποτὲ νὰ μιλιέται καὶ νὰ γράφεται• μία καὶ ἑνιαία, ὅταν προσπαθεῖς νὰ τὴν κατακτήσεις δημιουργικὰ μέσα στὴν πολλαπλότητά της.

Αὐτή, ἄλλωστε, ἡ μακραίωνη συνέχεια τῆς Ἑλληνικῆς εἶναι ἡ δύναμη καὶ ἡ ἀδυναμία της. Δύναμη, γιατί μποροῦμε κάθε στιγμὴ νὰ γευόμαστε τὴ μαγεία τῆς λέξεως, τὸ σμίλεμα τῆς σημασίας τῆς μέσα στὸν χρόνο καὶ τὴν πολυδύναμη λειτουργία της στὸν λόγο. Κι ἀπὸ τὴν ἄλλη —ἀντίθετα ἴσως πρὸς τὶς περισσότερες ἄλλες γλώσσες— μία βαθύτερη, ἐνεργητικὴ καὶ δημιουργικὴ γνώση καὶ χρήση τῆς νέας Ἑλληνικῆς σὲ ἀπαιτητικότερες μορφὲς ἐπικοινωνίας προϋποθέτει ἰδιαίτερα στὸ λεξιλόγιο τὴ διαχρονικὴ-ἱστορική, παράλληλα πρὸς τὴ συγχρονική, προσέγγισή της. Προϋποθέτει μίαν ἐξοικείωση μὲ τὶς λέξεις-ρίζες καὶ τὰ δομικὰ / σχηματιστικὰ στοιχεῖα τῆς Ἑλληνικῆς (προρρηματικᾶ, ἐπιθήματα, τέρματα κ.α.), ὥστε νὰ μπορεῖ τὸ σημερινὸ Ἑλληνόπουλο ὄχι ἁπλῶς νὰ ἀποτυπώνει μνημονικά, ἀλλὰ νὰ καταλαβαίνει σὲ βάθος καὶ νὰ ἀξιοποιεῖ δημιουργικὰ τὰ πολυδύναμα συστατικά της γλώσσας του. Κι αὐτὸ εἶναι ἡ πρόσθετη δυσκολία, ἡ ἀδυναμία, ἂν θέλετε, τῆς Ἑλληνικῆς.

Ἡ Ἑνωμένη Εὐρώπη ὅπου θὰ ζήσουμε κι ἐμεῖς δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι, ἀπὸ τὴ φύση της, πολυεθνικὴ (multinational), πολυγλωσσικὴ (multilingual) καὶ πολυπολιτισμικὴ (multicultural). Γι’ αὐτὸ χρειάζεται νὰ βρεθεῖ ὁ συνεκτικὸς δεσμὸς ποὺ θὰ συνδέει βαθύτερα καὶ οὐσιαστικὰ τὶς χῶρες τῆς Κοινότητας μεταξύ τους. Ὁ δεσμὸς αὐτὸς δὲν ἀπορεῖ νὰ εἶναι ἄλλος ἀπὸ τὶς ἀξίες πάνω στὶς ὁποῖες στηρίχθηκε ὁ δυτικὸς πολιτισμός. Ἀλλὰ οἱ ἀξίες αὐτές, μὲ τὴ σειρά τους, εἶναι σὲ μεγάλο βαθμὸ ἐκφρασμένες σὲ ἑλληνικὰ κείμενα καὶ σὲ ἑλληνικὴ γλώσσα. Εἶναι τὰ κείμενα τὰ κλασικά, αὐτὰ δήλ. ποῦ ξεπέρασαν τὰ ὅρια τοῦ χρόνου καὶ τοῦ χώρου, κείμενα ἑλληνικὰ ὅπου τίθενται, συζητοῦνται καὶ ἀνατέμνονται ὁ ἄνθρωπος καὶ ἡ ἀνθρωπιά, οἱ κοινωνικοὶ καὶ πολιτικοὶ θεσμοί, ἡ ἔννοια τῆς ὑπάρξεως καὶ τῆς μεταβολῆς τῶν ὄντων, ἡ ὕβρις καὶ ἡ κάθαρσις, ὁ δῆμος καὶ ἡ πόλις, ἡ δημοκρατία καὶ ἡ τυραννίδα, ὁ πόλεμος καὶ ἡ εἰρήνη, ἡ δικαιοσύνη καὶ ἡ ἐλευθερία, ἡ ἀξιοπρέπεια καὶ ὁ σεβασμός, ἡ φιλοπατρία, ἡ ζωὴ καὶ ὁ θάνατος. Ὅλα σὲ λόγο ἑλληνικό, σὲ γλώσσα ποὺ μιλιέται καὶ γράφεται -μὲ μεγαλύτερες ἢ μικρότερες μεταβολές— στὴν Ἑλλάδα καὶ σήμερα. Σὲ γλώσσα ἑλληνικὴ ἀγρότερα καὶ ὁ θεῖος λόγος, σὲ λόγο ἑλληνικὸ οἱ καθοριστικὲς γιὰ τὸν Χριστιανισμὸ ἔννοιες τῶν πατερικῶν κειμένων, στὰ Ἑλληνικὰ καὶ ἡ ὑμνολογία τῆς ὀρθόδοξης ἐκκλησίας, ἑλληνιστὶ καὶ ἡ Θεία Λειτουργία.

Μέσα στὴν ἀναπόφευκτη γλωσσικὴ Βαβὲλ τῆς Ἑνωμένης Εὐρώπης ἡ ἐπαφὴ μὲ τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα (γιὰ μᾶς οἱ διακρίσεις σὲ ἀρχαία, μεσαιωνικὴ καὶ νέα ἑλληνικὴ γλώσσα εἶναι καὶ τεχνητὲς καὶ ἐπιζήμιες), μέσα ἀπὸ τὴν Παιδεία καὶ τὴν Ἐκπαίδευση τῶν μελῶν τῆς Κοινότητας, θὰ ἀποτελεῖ στὴν πράξη ἄμεση ἐπαφὴ μὲ πρῶτες ἔννοιες καὶ θεμελιώδεις πηγὲς τοῦ δυτικοῦ πολιτισμοῦ, ἐννοιολογικὸ δεσμὸ τῶν πολιτῶν τῆς Εὐρώπης, πλησίασμα σὲ βασικὲς δομὲς τῆς σκέψης, σταθερὸ σημεῖο ἀναφορᾶς στὴν ἀναμενόμενη σύγχυση. Ἡ ἐξοικείωση μὲ τὶς κλασικὲς γλῶσσες καὶ τὶς ἔννοιες καὶ ἀξίες ποὺ πρωτοεκφράστηκαν σ’ αὐτὲς μπορεῖ νὰ γίνει τὸ κοινὸ χαρακτηριστικὸ τῶν σκεπτόμενων πολιτῶν τῆς Ἑνωμένης Εὐρώπης, χαρακτηριστικὸ ποὺ θὰ ἑνώσει διανοητικά, ἠθικὰ καὶ παιδευτικὰ πολίτες ποὺ θὰ τοὺς χωρίζουν πολλὰ ἄλλα: ἡ μητρική τους γλώσσα, ἡ ἐθνική τους ταυτότητα, ἡ πολιτικὸ-κοινωνική τους ἰδεολογία, ἡ νοοτροπία, ἡ ἱστορία τοὺς κ.λπ.

Ὁ ρόλος τοῦ Ἑλληνισμοῦ δὲν τελειώνει μὲ τὴν κλασικὴ ἀρχαιότητα. Ποτίζοντας τὸν δυτικὸ πολιτισμό, ἐπιβιώνει συνεχῶς μὲ διαφορετικὴ μορφὴ καὶ ἔνταση μέσα ἀπὸ τὴ συνείδηση τῶν διάφορων εὐρωπαϊκῶν λαῶν. Αὐτὴ τὴ βίωση μποροῦμε νὰ κάνουμε πιὸ συνειδητὴ στὰ πλαίσια τῆς Ἑνωμένης Εὐρώπης, ἐνεργοποιώντας τὴν περισσότερο μέσω τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας.

Στὶς μέρες μας μέσα στὴ γενικότερη σύγχυση καὶ ἀμφισβήτηση βασικῶν ἐννοιῶν καὶ ἀξιῶν ποὺ ἐπικρατεῖ, ὁρισμένες αὐτονόητες ἄλλοτε ἔννοιες καὶ ἀξίες τοῦ Ἑλληνισμοῦ εἶναι ἀνάγκη νὰ ἐπαναφέρονται στὸ προσκήνιο καὶ νὰ ἐπανεξετάζονται ἀπὸ νέα σκοπιά, αὐτὴ τῆς εὐρύτερης σημερινῆς πολιτικῆς καὶ κοινωνικῆς συγκυρίας. Οἱ τελευταῖες κοινωνικὲς ἐξελίξεις καὶ οἱ ἀπίστευτοι πρὶν ἀπὸ λίγα χρόνια πολιτικοὶ μετασχηματισμοὶ ποὺ ζοῦμε σήμερα στὴν Εὐρώπη ἀλλὰ καὶ σὲ διεθνὲς ἐπίπεδο, περισσότερο παρὰ ποτέ, ἐπιβάλλουν νὰ ξαναβροῦμε ὁρισμένα σταθερὰ σημεῖα ἀναφορᾶς, διαχρονικῶς δοκιμασμένα, πάνω στὰ ὁποῖα θὰ ἑδραιωθεῖ μία οὐσιαστικὴ καὶ βαθύτερη προσέγγιση ὅλων τῶν χωρῶν τῆς Εὐρώπης, καὶ ἰδιαίτερα τῶν χωρῶν τῆς Εὐρωπαϊκῆς Κοινότητας.

Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ, καθηγητὴς Γλωσσολογίας στὸ Παν/μιο Ἀθηνῶν, Ἐφημερίδα Τὸ Βῆμα τῆς 17/2/1991

Λέξεις-κλειδιὰ γιὰ τὸ Google: Οι μεγάλοι μας ποιητές και ο Γ. Μπαμπινιώτης για την διαχρονικότητα και μοναδικότητα της Ελληνικής Γλώσσης. Ελύτης, Σεφέρης, Εγγονόπουλος. Ελληνική γλώσσα, συνέχεια, αυτοχθονία, αρχαία ελληνικά, καθαρεύουσα, δημοτική, πολυτονικό, μονοτονικό. Ρεπούση, Γαβριηλίδης, γενίτσαροι, προδότες, ανθέλληνες, Ιστορία Δημοτικού, κρυφό σχολειό.

Τουρκικὰ στὰ σχολεῖα: Ὁ... πασᾶς (κ. Ὑπουργὸς Παιδείας) ἀπαξιεῖ νὰ ἀπαντήσει (!) στούς... ῥαγιάδες

Κάτι δὲν μοῦ κόλλαγε καλά στὸ ἄρθρον τοῦ κ. Κουριαννίδη (πέραν ἀπὸ τὴν οὐσία τοῦ θέματος). Γνωρίζω ὅτι σὲ κάθε συντεταγμένη πολιτεία καὶ σὲ κάθε κοινωνία μὲ ἐμπεδωμένους κανόνες καλῆς συμπεριφορᾶς, θεωρεῖται αὐτονόητον ὅτι ὁ πολιτικὸς ἄρχων, ἐκπρόσωπος καὶ ὑπηρέτης τοῦ Ἔθνους, εἶναι ὑποχρεωμένος νὰ λογοδοτεῖ στὶς αἰτιάσεις καὶ τοῦ τελευταίου πολίτου. Ἀπέστειλα λοιπὸν εἱς τὸν κ. Κουριαννίδη τὴν ἀκόλουθον ἐπιστολήν:

Κύριε Κουριαννίδη,

Μία διευκρίνισι, παρακαλώ, επειδή δυσκολεύομαι να πιστεύσω τα απίστευτα που διαβάζω (όχι επειδή αμφισβητώ την ακρίβεια των γραφομένων σας, αλλά επειδή επίστευα ότι η περιφρόνησις των "εκπροσώπων του Έθνους" προς τους Έλληνες πολίτες έχει κάποια όρια).

Ποία ήταν η απάντησις της κυρίας Υπουργού;

Εζήτησε να κανονιστεί συνάντηση των αρμοδίων του Υπουργείου και των εκποσώπων των σωματείων της Θράκης, για να συζητηθεί το θέμα;

Εάν όχι, τί εξηγήσεις σάς έδωσε για τα τέσσερα σημεία τα οποία επισημάνατε;

(Υποθέτω, προφανώς, ότι απήντησε.)

Ευχαριστώ

Καὶ ἔλαβα τὴν κατωτέρω ἀνατριχιαστικὴν διὰ τὸ θράσσος τῆς ἐξουσίας ἀπάντησιν (ἡ ὑπογράμμισις δική μου):

Ίσως δεν το έκανα σαφές στο μήνυμά μου, αλλά όταν γράφω ότι η υπουργός έγραψε «στα παλαιότερα των υποδημάτων της τόσο την επιστολή που παρέλαβε όσο και τη φωνή τών δεκάδων χιλιάδων Θρακιωτών που εκφράζονται μέσα από τους 100 και πλέον συλλόγους - μέλη της ΠOΘΣ», εννοώ ακριβώς ότι απαξίωσε να απαντήσει στην επιστολή μας.

Aυτή ακριβώς είναι η συμπεριφορά του επισήμου κράτους απέναντι στον πολίτη που το τρέφει με τον ιδρώτα και το αίμα του, και μάλιστα απέναντι σε συλλογικότητες του διαμετρήματος και της εμβέλειας μιας πανελλήνιας ομοσπονδίας συλλόγων. Φανταστείτε την προοπτική που μπορεί να έχει μία διαμαρτυρία ενός απλού μεμονωμένου πολίτη!

Γιάννης X. Kουριαννίδης

Κύριε Κουριαννίδη, εἰλικρινῶς ἐκπλήσσομαι. Ἴσως φταίει, βεβαίως, τὸ ὅτι εἶσθε Ἕλληνες γηγενεῖς, ἀκρίτες τῆς Θράκης καὶ φρουροὶ Θερμοπυλῶν. Ἐὰν εἴσαστε μαυροκιτρινοπράσινοι ισλαμονεοεποχιτοτρεχαγύρευε λαθρομετανάστες εἰσβολεῖς, ἐὰν ὑπογράφατε ὡς «Ἀχμέτ», «Χασάν», κάτι τέτοιο τέλος πάντων βρὲ ἀδερφέ, κάποιος θὰ ἐνδιαφερόταν γιὰ ἐσᾶς...

Τουρκικὰ στὰ σχολεῖα: Ὡμὴ περιφρόνησις πρὸς ἑκατὸ καὶ πλέον σωματεῖα τῆς Θράκης ἀπὸ τὴν κ. Ὑπουργὸ Παιδείας

Γνωρίζετε τὴν ὑπόθεση τῆς διδασκαλίας τῆς τουρκικῆς (!) γλώσσης στὰ Ἑλληνικὰ (!) σχολεῖα τῆς Θράκης. Ὁ ὑποψήφιος δημοτικὸς σύμβουλος Θεσσαλονίκης κ. Γιάννης Κουριαννίδης ἀποκαλύπτει τὴν ὠμὴ περιφρόνηση τῆς Πολιτείας καὶ προσωπικῶς τῆς Ὑπουργοῦ Ἐθνικῆς (;) Παιδείας καὶ Θρησκευμάτων κ. Μαριέττας Γιαννάκου πρὸς τοὺς ἐκπροσώπους ἑκατὸ καὶ πλέον Θρακικῶν σωματείων. Κρίνετε ἦθος καὶ ὑπευθυνότητα πολιτικῶν ἀρχόντων (ἡ ὑπογράμμισις δική μου):

Τουρκικά στα σχολεία: Η Υπουργός Παιδείας είχε προειδοποιηθεί από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Θρακικών Σωματείων

του Γιάννη Κουριαννίδη
υποψήφιου Δημοτικού Συμβούλου με το ψηφοδέλτιο του Γιώργου Καρατζαφέρη για τον δήμο Θεσσαλονίκης

Tην 12η Iουλίου 2006, συνεδρίασε εκτάκτως το Δ.Σ. της Πανελλήνιας Oμοσπονδίας Θρακικών Σωματείων (ΠOΘΣ), στην Θεσσαλονίκη. Στην εν λόγω συνεδρίαση, κατόπιν σχετικής εισηγήσεως μου, ως μέλους του Δ.Σ., εγκρίθηκε πρόταση επιστολής προς την Yπουργό Παιδείας κ. Mαριέττα Γιαννάκου, με αφορμή πληροφορίες που διέρρευσαν στον Tύπο περί εισαγωγής της τουρκικής γλώσσας ως κατ' επιλογήν μάθημα στα σχολεία της Θράκης.

Tο Δ.Σ. της ΠOΘΣ, συναισθανόμενο την ευθύνη της παρεμβάσεώς του αυτής, έστειλε την επιστολή αυθημερόν στην κ. Υπουργό, με εμπιστευτικό πρωτόκολλο, χωρίς να δοθεί δημοσιότητα, προσδοκώντας αν όχι στην ανατροπή αυτής της ολέθριας αποφάσεως, τουλάχιστον σε μία αιτιολογημένη απάντηση της υπουργού. Δυστυχώς, όχι μόνο δεν συνέβη κάτι τέτοιο, αλλά αντιθέτως, λίγες μόνον ημέρες μετά, η κ. M.Γιαννάκου κατέθεσε το σχετικό νομοσχέδιο, γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων της τόσο την επιστολή που παρέλαβε, όσο και την φωνή των δεκάδων χιλιάδων Θρακιωτών που εκφράζονται μέσα από τους 100 και πλέον συλλόγους - μέλη της ΠOΘΣ, του μεγαλύτερου συλλογικού εκπροσώπου του Θρακικού Eλληνισμού στην χώρα μας.

Σήμερα, δεν υπάρχει πλέον κανένας λόγος να τηρείται απόρρητο το περιεχόμενο της επιστολής της Oμοσπονδίας. Δίνουμε, λοιπόν, το κείμενο αυτό ευθύνης στην δημοσιότητα και παράλληλα την ευκαιρία στον ελληνικό λαό να κρίνει τόσο την στάση της Oμοσπονδίας, όσο και αυτή της «υπεύθυνης» - υποτίθεται - ηγεσίας του ελλαδικού Υπουργείου Παιδείας.

Θεσσαλονίκη, 12/7/2006 A.Π. 210 (εμπιστευτικό)

Κυρία Υπουργέ,
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Το Παρόν» (Κυριακή 9/7/2006 - επισυνάπτεται φωτοτυπία του σχετικού δημοσιεύματος), το Υπουργείο Παιδείας ζήτησε από το Τμήμα Παρευξεινίων Σπουδών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης πληροφορίες για τις δυνατότητές του να υποστηρίξει, με καταρτισμένο προσωπικό και διδακτικά μέσα, τη διδασκαλία της τουρκικής ως δεύτερης κατ' επιλογήν γλώσσας στη μέση εκπαίδευση της Θράκης.

Κυρία Υπουργέ,
Αδυνατούμε να πιστέψουμε ότι υπήρξαν κάποιοι από το Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας, που πρότειναν κάτι τέτοιο. Η σκέψη και μόνο περί της εισαγωγής της τουρκικής γλώσσας ως μάθημα επιλογής στα δημόσια ελληνικά σχολεία της Θράκης, μόνον ως ολέθρια προοπτική μπορεί να χαρακτηριστεί.

Αν αληθεύουν οι πληροφορίες της εν λόγω εφημερίδας, πραγματικά δεν μπορούμε να αντιληφθούμε τη σκοπιμότητα αυτής της ενέργειας. Αν πρόκειται για ένα έμμεσο κίνητρο για την επιλογή από πλευράς των μουσουλμάνων της Θράκης, για τη φοίτηση των παιδιών τους σε δημόσια και όχι μειονοτικά σχολεία κατά τη μέση εκπαίδευση, επιτρέψτε μας να επισημάνουμε ότι αυτή είναι μία αδιέξοδη προοπτική και ένα τεράστιο πολιτικό λάθος, για τους παρακάτω λόγους:

1. Αποτελεί πάγια πρακτική της Άγκυρας, εδώ και πολύν καιρό, η επιδίωξή της να καθιερωθεί η τουρκική γλώσσα ως επίσημη γλώσσα στην περιοχή της Θράκης. Στο πλαίσιο αυτής της παράλογης διεκδίκησης, εντάσσονται ενέργειες όπως αυτές των κατά καιρούς μουσουλμάνων βουλευτών του ελληνικού κοινοβουλίου (με πιο πρόσφατη την σχετική αίτηση του κ. Ιλχάν Αχμέτ), για καθιέρωση της τουρκικής γλώσσας στους ΟΤΑ, στα νοσοκομεία και στα σωφρονιστικά ιδρύματα της περιοχής.

2. Η εξέλιξη αυτή θα επηρεάσει αρνητικά την ψυχολογία του ήδη απογοητευμένου χριστιανικού πληθυσμού της Θράκης, αφού οι ενέργειες της ελληνικής πολιτείας και των εκπροσώπων της τα τελευταία χρόνια καταδεικνύουν μία μονομέρεια υπέρ του μουσουλμανικού στοιχείου (λ.χ. ποσόστωση για την είσοδο στα ΑΕΙ και ΤΕΙ, κατάργηση της ισχύος του άρθρου 19 περί ελληνικής ιθαγένειας, καθιέρωση της διδασκαλίας της τουρκικής γλώσσας σε μία απλώς θρησκευτική μειονότητα και μάλιστα σε πληθυσμιακές ομάδες αυτής που δεν ήσαν τουρκόφωνες: Πομάκοι, Τσιγγάνοι κ.α.).

3. Επίσης, η εξέλιξη αυτή θα δημιουργήσει ένα κακό προηγούμενο, για τη μελλοντική αξίωση και άλλων πληθυσμιακών ομάδων με γλωσσική διαφοροποίηση (π.χ. αλβανόφωνοι, ρωσόφωνοι), να εισαχθεί η διδασκαλία των γλωσσών τους σε περιοχές όπου διαβιούν σημαντικοί πληθυσμοί αυτών. Ακόμη χειρότερα θα είναι τα πράγματα, αν αυτό γίνει προϊόν εκμεταλλεύσεως από άτομα ανιστόρητα ή υπηρέτες ξένων συμφερόντων (λ.χ. φιλοσκοπιανοί ή βλαχόφωνοι).

4. Τέλος, θα πρέπει να τονίσουμε ιδιαιτέρως το άστοχο της επιλογής για την εισαγωγή της τουρκικής αποκλειστικώς στον χώρο της Θράκης. Τί δείχνουμε με τον τρόπο αυτό; Ότι υπάρχει μία πληθυσμιακή ομάδα η οποία «δικαιούται» να αναγνωριστεί η γλώσσα της ως δεύτερη επίσημη γλώσσα στην περιοχή! Προσδίδουμε έτσι σ' αυτήν χαρακτηριστικά εθνικής μειονότητας και, το χειρότερο, την ομογενοποιούμε προσδίδοντας χαρακτηριστικά τουρκικής εθνικής μειονότητας σε πληθυσμούς με εντελώς διαφορετική ταυτότητα και πολιτισμό (Πομάκοι, Τσιγγάνοι κ.ά.).

Κυρία Υπουργέ,
Παρακαλούμε να λάβετε σοβαρά υπ' όψιν σας τις ανησυχίες και τις επιφυλάξεις μας και να μη προχωρήσετε σε κινήσεις που πιστεύουμε ότι θα βλάψουν ανεπανόρθωτα τα εθνικά μας συμφέροντα και θα διαταράξουν σοβαρότατα τη συμβίωση των δύο θρησκευτικών στοιχείων στην περιοχή μας.

Mε τιμή

O Πρόεδρος
Παναγιώτης Θεοδωρίδης

H Γ.Γ.
Eλένη Γκαϊτατζή

beta.blogger: Ἀναβάθμιση τοῦ blogspot

Τὸ blogspot ἀναβαθμίζεται (θὰ σᾶς ῥωτήσει ἐὰν θέλετε νὰ γίνει) καὶ δίνει δυνατότητα ταξινομήσεως μηνυμάτων σὲ κατηγορίες, συνεργασία μὲ τὸ Google mail, διαφόρων ῥυθμίσεων στὸ template μὲ εὔκολο τρόπο κ.ἄ.

Προσοχή: Πρὶν τὸ «migration» στὸ beta.blogger σῶστε τὸ template σας κάπου (κάντε copy-paste τὸν κώδικα html σὲ ἕνα ἀρχεῖο στὸ PC σας), ἐὰν ἔχετε κάνει ὁποιεσδήποτε ἀλλαγὲς στὸν κώδικα, καὶ εἰδικῶς ἐὰν ἔχετε γράψει στὸν κώδικα ὁτιδήποτε μὲ Ἑλληνικοὺς χαρακτῆρες. (Τὸ migration μπορεῖ νὰ καταστρέψει τὰ Ἑλληνικά καὶ νὰ χρειαστεῖ νὰ ξαναβάλουμε το template που σώσαμε.)

Ἀφοῦ γίνουν ὅλα αὐτὰ (τὸ «migration»), δίνεται μετὰ μία νέα δυνατότητα: "UPGRADE YOUR TEMPLATE". Μόνο τότε θὰ μποροῦμε νὰ ἔχουμε κατηγορίες μηνυμάτων κ.ἄ.

Ὅμως, τὸ νέο template χάνει ὅλες τὶς δικές μας ἐπεμβάσεις καὶ θὰ πρέπει νὰ τὸ ξαναφτιάξουμε (μὲ τὶς νέες δυνατότητες ποὺ μᾶς δίνει). Μποροῦμε, ὅμως, νὰ ἐπανερχόμαστε στὸ παλαιὸ template καὶ τανάπαλιν. (Τὸ νέο template ἔχει πολλὲς εὐκολίες καὶ δυνατότητες, ἀλλὰ πρὸς τὸ παρὸν δὲν ἐπιτρέπει ἀπ᾿ εὐθείας ἐπέμβαση στὸν κώδικα (ὁ beta.blogger ὑπόσχεται ὅτι καὶ αὐτὸ θὰ γίνει συντόμως).)

Ἐνημέρωση, 19 Σεπτ. 2006: Ναί! Ὁ beta.blogger προσφέρει πλέον καὶ δυνατότητα template html editing! Εὖγε beta.blogger!

Ἄρθρο-καταπέλτης κατὰ τῆς (λαθρο)μεταναστεύσεως τοῦ καθηγητοῦ Κ. Ῥωμανοῦ

Ὁ Ἐριχθόνιος δημοσιεύει τὸ ἄρθρο-καταπέλτη κατὰ τῶν ὀπαδῶν τῆς (λαθρο)μεταναστεύσεως (δηλαδὴ τῶν ἀφελῶν ἤ δολίων ὑποστηρικτῶν τοῦ νεοταξικοῦ καπιταληστρικοῦ σχεδίου γενοκτονίας τῶν ἐθνῶν καὶ μετατροπῆς τοῦ παγκοσμίου πληθυσμοῦ σὲ ἀνέστια μάζα δουλοπαροίκων καὶ καταναλωτῶν) τοῦ καθηγητοῦ Φιλοσοφίας τοῦ Παν. Αἰγαίου Κων. Ῥωμανοῦ.

Καὶ ἐπίσης μᾶς θυμίζει ποιοὶ εἶναι οἱ ἀληθινοὶ Ἕλληνες ἥρωες. (Εἰς ἀντιδιαστολὴν μὲ τοὺς δεινοσαύρους τοῦ πολιτικο-οικονομικο-κουλτουρο-διαπλεκόμενου νεοταξικοῦ κατεστημένου, στοὺς ὁποίους ἀναφέρθηκε ὁ Τουρκοφάγος.)

Πνευματώδη τε καὶ θελξίπικρα

Πνευματώδη...

Tὸ θαυμάσιο καὶ ἐνημερωτικότατο Ἀντίβαρο, πραγματικὸ ἀντίδοτο στὴν ἰδιωτεία, κυκλοφορεῖ στὸ πολυτονικό.

Ὁ Ἔλλογος γράφει στὸ πολυτονικό («Ἡ δημιουργία τῆς σελίδας αὐτῆς δὲν ἔχει ὡς ἐφαλτήριο τὴν προγονοπληξία ἤ τὴν λατρεία κάποιων ὑποτιθέμενων ἰαματικῶν ἰδιοτήτων τοῦ πολυτονικοῦ. Σκοπὸς της εἶναι τὸ παιχνὶδι μὲ τὴν πολυτονικὴ γραφὴ καὶ τὴν εἰκαστικότητά της.») Διαβάζοντας ἐγώ, τώρα, ὅτι «Ὁ Καλλίμαχος ὑπήρξε, τρόπῳ τινά, ὁ μέντοράς μου. Ἀπό τὴν δική του σελίδα εμπνεύστηκα.», πρὸς στιγμήν τρόμαξα· ἀμάν, πῆρα κόσμο στὸν λαιμό μου! Ἀλλὰ δὲν μπορῶ νὰ μὴν πῶ ὅτι δὲν κολακεύθηκα κιόλας.

Ι.Χ.Θ.Υ.Σ. Ἕνα ὡραῖο (πολυτονικό - καὶ τὸ ὅτι εἶναι πολυτονικὸ δὲν εἶναι τὸ σημαντικότερο) ἱστολόγιο.

Οἱ ἱστοσελίδες τοῦ κ. Νεκταρίου Μαμαλούγκου (Ἑλληνικὴ Ἱστορία, Ὀρθοδοξία, Ἐπιστῆμες, Τέχνες κ.ἄ.), ὁ δικτυακὸς τόπος τοῦ πρώην Προέδρου τῆς Δημοκρατίας κ. Χρήστου Σαρτζετάκη, ἡ «Μυριόβιβλος» (Ψηφιακὴ Βιβλιοθήκη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος) καὶ ὁ δικτυακὸς τόπος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, εἶναι μερικὰ ἀκόμη παραδείγματα πολυτονικῆς καλαισθησίας καὶ σεβασμοῦ στὴν γλωσσική μας κληρονομιά.


...και θελξίπικρα

Ἔγραφα τὶς προάλλες γιὰ τὸν θελξίπικρον φραπέ. Κατὰ τ᾿ ἄλλα, δὲν εἶμαι καὶ τόσον φανατικὸς ὀπαδὸς τοῦ καφέ, ἀλλὰ βεβαίως τὸν ἀπολαμβάνω· ἄλλωστε συνηγορεῖ καὶ αὐτὸς ὁ Ἴων Δραγούμης:

«Τὸ νερὸ μὲ τὸ γλυκὸ τοῦ κουταλιοῦ, ἡ ἀνατολίτικη συνήθεια, καὶ ὁ καφὲς εἶναι ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες μικρὲς χαρὲς τῆς καθημερινῆς ζωῆς, καὶ ἡ πρώτη ἀπόλαψη ποὺ ἀποζητοῦμε μόλις σηκωθοῦμε ἀπὸ τὸν ὕπνο. [...] Καὶ μιὰ γλάστρα μὲ βασιλικὸ μπορεῖ νὰ συμβολίζει τὴν ψυχὴ τοῦ ἔθνους καλλίτερα ἀπὸ ἕνα δράμα τοῦ Αἰσχύλου.» («Ἑλληνικὸς Πολιτισμός», 1914.)

Μάλιστα.

Εἰς τὸ ἄρθρον μου ὀμιλῶ γιὰ δύο-τρεῖς ἐμφανίσεις τῆς λέξεως «θελξίπικρος»· ἀπὸ τότε, βεβαίως, πολλαπλασιάστηκαν, ὅπως ἁπλὸν γούγλισμα μπορεῖ νὰ δείξει. Ἡ σπορὰ λοιπὸν τοῦ Κ. Ζουράρι καὶ τοῦ Π. Μπουκάλα ἔπιασε! Γιὰ δὲ τὸ ἰδικόν μου δημοσίευμα ἐπαινέθηκα ἀρκούντως, σήμερα, ὅμως, κολακεύθηκα περισσότερο, ἀνακαλύπτοντας ὅτι, ἀνήμερα τῆς ἡμέρας τῶν ἐρωτευμένων, ἄγνωστη τις Δήμητρα ἐθεώρησε καλὸν νὰ χρησιμοποιήσει αὐτούσια μία φράση μου σέ σχόλιό της σὲ ἄλλο ἱστολόγιον ἐδῶ. Σᾶς διαβεβαιῶ ὅτι, πρῶτον, δὲν ὑπέγραψα ἐγὼ ὡς Δήμητρα, δεύτερον, δὲν ζητῶ «πνευματικὰ δικαιώματα»! Ποιὸς ξέρει μάλιστα, ἴσως ἡ ἄγνωστη Δήμητρα ἐσυγκίνησεν καὶ ἄγνωστον ἱππότην μὲ τὴν φράσιν αὐτήν· ἔχω λοιπὸν τὴν φαντασίωσιν ὅτι μπορεῖ καὶ νὰ ἐλειτούργησα, κάπου κάποτε, ὥς Σιρανὸ ντὲ Μπερζεράκ. (Σᾶς διαβεβαιῶ, πάντως, ὅτι δὲν ὁμοιάζω τοῦ Ζερὰρ Ντεπαρντιέ.) Ἐνδιαφέρον ποὺ ἔχουν οἱ δικτυακὲς διαδρομὲς τῶν λέξεων!

Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε

   Σήμερα, ἡ μεγάλη ἑορτὴ τοῦ Ἑλληνισμοῦ καὶ τῆς Χριστιανοσύνης· ἡ Παναγία μας, εἶτε ὡς μητέρα τοῦ Χριστοῦ μας, εἶτε ὡς ἡ Παναγιά ἡ Γλυκοφιλοῦσα καὶ Γοργοεπήκοος καί..., καὶ ἑκατοντάδες ἄλλα ὀνόματα, εἶτε, ἐδῶ καὶ δεκάδες χιλιάδες χρόνια, ὡς ἀρχαία μεγάλη Μητέρα-Θεά, εἶτε ὡς πολεμικὴ Παρθένος καὶ Ὑπέρμαχος Στρατηγός, πάντοτε μαζί μας.

Τῇ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ τὰ νικητήρια
ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια
ἀναγράφω σοι ἡ πόλις σου͵ Θεοτόκε·
ἀλλ΄ ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον
ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον͵
ἵνα κράζω σοι· Χαῖρε͵ Νύμφη ἀνύμφευτε.

...

Χαῖρε͵ τῆς ἐκκλησίας ὁ ἀσάλευτος πύργος·
χαῖρε͵ τῆς βασιλείας τὸ ἀπόρθητον τεῖχος.

Χαῖρε͵ δι΄ ἧς ἐγείρονται τρόπαια·
χαῖρε͵ δι΄ ἧς ἐχθροὶ καταπίπτουσι.

[Χαιρετισμοί.]

Τζάρτζανος, καθαρεύουσα, δημοτική, καί... Εὐρωβίζιον

   Ὁ κ. Ἀντώνης Καρκαγιάννης, μὲ ἀφορμὴ πρόσφατο συνέδριο γιὰ τὸν Ἀχιλλέα Τζάρτζανο, μᾶς θυμίζει παλαιὸ κείμενο τοῦ μεγάλου παιδαγωγοῦ. (Οἱ ἀπόψεις τοῦ κ. Καρκαγιάννη γιὰ τὴν μεταρρύθμιση Ῥάλλη (ἀπόψεις μὲ τὶς ὁποῖες φυσικὰ διαφωνῶ) εἶναι ἄλλο θέμα, τὸ ὁποῖο θὰ σχολιασθεῖ προσεχῶς.) (Τὸ κείμενο Τζαρτζάνου: [1] [2].)

   Ἀξίζει, πάντως, νὰ σημειωθεῖ, ὅτι τὸ κείμενο τοῦ Τζαρτζάνου, τὸ ὁποῖον, πρὶν ἕναν αἰώνα, σὲ σύγκριση μὲ τὶς ἀπόψεις τῶν ἀκραιφνῶν ἀρχαϊστῶν ὑπὲρ τῆς ἐξαφανίσεως τῆς δημοτικῆς γλώσσης, θὰ μποροῦσε νὰ θεωρηθεῖ κήρυγμα ὑπὲρ τῆς δημοτικῆς· ἐνῶ σήμερα, μὲ τὴν πολεμικὴ κατὰ τὴς λογίας παραδόσεως τῶν «προοδευτικῶν» καὶ τὸν ἐξαμερικανισμὸ τῶν πάντων, τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο. Διότι ὁ Τζάρτζανος ἐξηγεῖ ὅτι ἡ γλώσσα εἶναι καὶ ἡ προφορικὴ καὶ ἡ γραπτή, καὶ ἡ δημοτικὴ καὶ ἡ λόγια, καὶ ὅτι αὐτὰ συνυπάρχουν φυσικότατα.

   Δυστυχῶς, ὁρισμένοι «προοδευτικοὶ» φιλόλογοι καὶ γλωσσολόγοι (μία μόνον παράταξις τῶν φιλολόγων καὶ τῶν γλωσσολόγων, βεβαίως) (Μοσχονᾶς, Χάρης, Φραγκουδάκη, Φερράρι-Κακριδῆ κ.ἄ.), πολεμώντας ἐναντίον τῆς λογίας γλωσσικῆς παραδόσεως σήμερα, ἐν ἔτει 2006, νομίζουν ὅτι κάνουν ἀντίσταση στά... τεθωρακισμένα τῆς χούντας τοῦ Παπαδόπουλου! Προοδευτικοί, κατὰ τ᾿ ἄλλα. Καὶ δὲν ἔχουν ἀντιληφθεῖ ὅτι, σήμερα, καὶ ἐνῷ προστατεύουν τὴν χώρα ἀπὸ τόν... Παπαδόπουλο, δὲν θὰ ἐπικρατήσει καμμία... «χουντικὴ καθαρεύουσα», ἀλλὰ μᾶλλον ἡ... ἀμερικανο-γιουροβιζιονικὴ! (Νὰ ἐκέρδιζε τουλάχιστον ἡ συμπαθής μου, χαρίεσσα Οὑκρανή, ἔστω καὶ ἐλαφρῶς ἀμερικανίζουσα· ἀλλὰ μᾶς ἔφαγαν τὰ τέρατα! Κλείνει ἡ παρένθεσις.)

   Κλείνω μὲ τὶς τελευταῖες παραγράφους ἀπὸ τὴν εἰσαγωγὴ τοῦ ἀφιερώματος στὸ «νέο γλωσσικὸ ζήτημα» τοῦ περιοδικοῦ «Ἄρδην» (τ. 30, Μάιος-Ἰούν. 2001):

Ισοπέδωση και αντίσταση

   Πλέον, στις συνθήκες του παγκοσμιοποιούμενου καπιταλισμού, της "πραγματικής υπαγωγής" του πολιτισμού στο κεφάλαιο [δηλαδή το κεφάλαιο δεν υποτάσσει απλώς τον πολιτισμό, αλλά τον μεταβάλλει σε τομέα της καπιταλιστικής παραγωγής], οι άρχουσες τάξεις, ιδιαίτερα των μικρών και εξαρτημένων χωρών, δεν επιμένουν πλέον στη διατήρηση της παράδοσης και της ταυτότητας ως εγχώριων μεσολαβητών της ηγεμονίας τους. Αντιθέτως, αξιοδοτούν και προάγουν την ισοπέδωση των ταυτοτήτων που συνιστούν εμπόδιο σε αυτή την "πραγματική υπαγωγή". Εθνικές γλώσσες, παραδόσεις, ιδιαιτερότητες, ακόμα και εγχώρια πολιτικά και προνοιακά συστήματα, θα πρέπει να υποβαθμιστούν ή ακόμα και να εξαλειφθούν. Η γλωσσική συγχρονία, στην πιο χυδαία συχνά εκδοχή της, θα πρέπει να εξοβελίσει κάθε στοιχείο διαχρονίας. Σήμερα χρειαζόμαστε τα αγγλικά ως παγκόσμια lingua franca και οι εγχώριες γλώσσες αποτελούν ένα ακόμα εμπόδιο στην χωρίς όρια επέκταση των διαδικασιών της κεφαλαιακής αξιοποίησης.

   Μια ορισμένη εργαλειακή αντίληψη για τη γλώσσα παύει πλέον να αποτελεί το όργανο του ακραίου δημοτικισμού, ίσως και λαϊκισμού, και μεταστρέφεται σε μηχανισμό της παγκοσμιοποίησης. Πλέον, οι εγχώριοι εκδοτικοί μηχανισμοί και οι τεχνοκράτες εισάγουν την "απλούστευση" της γραφής και της γλώσσας, τη λεκτική ισοπέδωση, την απομάκρυνση από την ιστορική γραφή, και στηρίζουν τον εξοβελισμό της εκμάθησης των αρχαίων ελληνικών από την εκπαιδευτική διαδικασία. Οι τουριστικοί επιχειρηματίες, οι επιχειρήσεις της "νέας οικονομίας" και το μεγάλο πολυεθνικό κεφάλαιο προωθούν ήδη τη λατινική γραφή και τα greeklish ως προθάλαμο για σταδιακή τουλάχιστον υποκατάσταση της ελληνικής από την αγγλική.

   Για την ιδεολογική στήριξη αυτού του εγχειρήματος επιστρατεύεται ο εργαλειακός ισοπεδωτισμός. "Η γλώσσα δεν κινδυνεύει" διακηρύττουν οι "εκσυγχρονιστές", κεκράχτες των μεγάλων εκδοτικών συγκροτημάτων και των πολυεθνικών, ενδεδυμένοι "τα παλιά δοξασμένα κουρέλια" του αγωνιστικού δημοτικισμού [και μαζί τους δυστυχώς και μερικοί ειλικρινείς και καθυστερημένοι υποστηρικτές της παλαιάς γλωσσικής αντιπαράθεσης]. Κατά τον ίδιο τρόπο επιστρατεύτηκαν τα παλιά "λαμπερά κουρέλια" του διεθνισμού και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για να δικαιολογηθεί η επίθεση κατά της Γιουγκοσλαβίας. Προβάλλουν και πάλι, λοιπόν, τον "κίνδυνο" του "γλωσσικού εθνικισμού ή καθαρολογισμού". Συσκοτίζοντας το γεγονός ότι η αντιπαράθεση, δημοτικισμού και καθαρεύουσας, έχει σήμερα υποκατασταθεί από μια νέα, από την αντιπαράθεση μεταξύ της ελληνικής γλώσσας στη συγχρονία και τη διαχρονία της, και των μηχανισμών εκπτώχευσης και περιθωριοποίησής της, της γλωσσικής παγκοσμιοποίησης και ισοπέδωσης. Τώρα πια ο Βηλαράς και ο Βούλγαρης, ο Κοραής, και ο Τριανταφυλλίδης, ο Σολωμός και ο Παπαδιαμάντης, βρίσκονται στο ίδιο στρατόπεδο. Και στο απέναντι γνωρίζομε ποιοι βρίσκονται, γνωρίζομε τα εκδοτικά συγκροτήματα, τους πολιτικούς, τους διανοούμενους υπηρεσίας, που, στο όνομα μιας ξεπερασμένης αντίθεσης, και της αντίληψης πως "η γλώσσα δεν κινδυνεύει", συντάσσονται σήμερα με τους οπαδούς της παγκοσμιοποίησης.

   Και βέβαια, κατά κυριολεξία, η "γλώσσα" δεν κινδυνεύει, όπως τονίζει και ο Σαράντος Καργάκος, κινδυνεύουν όμως σε μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες χρόνια να μην υπάρχουν εκείνοι που τη χρησιμοποιούν σαν ζωντανό εργαλείο και να διατηρηθεί ως απολίθωμα, ως νεκρή γλώσσα σαν τα λατινικά.

   Η θέση μας σε αυτό το νέο γλωσσικό ζήτημα που έχει ανακύψει δεν μπορεί παρά να είναι μια στάση ενεργού αντίστασης. Μια εκ νέου αξιοδότηση της γλώσσας μας από τον Όμηρο μέχρι τον Μακρυγιάννη και τον Σεφέρη. Και στην παράδοσή μας, των τελευταίων αιώνων, έχουμε την κόκκινη γραμμή που μας οδηγεί. Είναι η γλωσσική παράδοση του έπους του Διγενή Ακρίτη στο Βυζάντιο, της Ερωφίλης και του Ερωτόκριτου στην Ενετοκρατούμενη Κρήτη, λόγια έργα υψηλής τέχνης που έγιναν ταυτόχρονα και δημοτικά άσματα που τα απομνημόνευε και τα τραγουδούσε ο αγράμματος λαός, εμπλουτίζοντας την καθημερινή του γλώσσα και τα τραγούδια του. Και ξανάπαιρνε αυτά τα τραγούδια ο Σολωμός για να τα κάνει υψηλή τέχνη, ο Ρήγας για να τα κάνει Θούριους. Έχουμε τη μεγάλη Επτανησιακή παράδοση που θα γεννήσει τον Σολωμό και τον Κάλβο. Έχουμε την αρχαιογνωσία και τον δημοτικισμό του Μανώλη Τριανταφυλλίδη, στον δρόμο που χάραξε ο Δημητράκης Καταρτζής, οι Δημητριείς, ο Ρήγας Φεραίος και, από μια άλλη αφετηρία ο Αδαμάντιος Κοραής. Έχουμε την παράδοση του Παπαδιαμάντη και του Καβάφη, του Πικιώνη και του Κώστα Παπαϊωάννου. Μια γλώσσα ζωντανή που στηρίζεται στη μητρική μας γλώσσα ενώ ταυτόχρονα ανοίγεται θαρραλέα στον θησαυρό των χιλιετιών της γλωσσικής μας παράδοσης, αναχωνεύοντας διαρκώς νέα στοιχεία από αυτή, αλλά και από τη σύγχρονη ζωή και τις ξένες γλώσσες.

   Όχι λοιπόν σε μια στάση αμυντικής αναδίπλωσης, όχι σε ένα ηρωϊκό και πένθιμο σόλο. Επιτέλους μια σύνθεση, που δεν θα είναι άμυνα, απλή "επιστροφή" στην παράδοση, όπως έκανε κάποτε ο Γρηγόριος ο Παλαμάς ή... ο Πλήθωνας, αλλά ενεργός και δημιουργική αντίσταση. Να 'μαστε λοιπόν πάλι στο αίτημα του Σολωμού: "Στο νου μου δεν έχω άλλο πάρεξ ελευθερία και γλώσσα".

Τὰ ἀγγλικὰ ἐπίσημη γλώσσα τῶν Η.Π.Α.

Μετὰ ἀπὸ διάλογο, προβληματισμὸ καὶ ἀντιπαραθέσεις πολλῶν δεκαετιῶν, ἡ Γερουσία τῶν Η.Π.Α., ἐνέκρινε στὶς 18-5-2006 τὴν θέσπιση τῆς ἀγγλικῆς γλώσσης ὡς ἐπισήμου γλώσσης τῶν Η.Π.Α. (Ἀπαιτεῖται καὶ ἔγκριση ἀπὸ τὴν Βουλὴ τῶν Ἀντιπροσώπων.) Ἡ νομοθεσία ἐκρίθη ἀναγκαία γιὰ τὴν ἀναγνώριση τοῦ θεμελιώδους ῥόλου τῆς ἀμερικανικῆς γλώσσης καὶ παιδείας στὴν συγκρότηση καὶ τὴν ἐνότητα τοῦ ἀμερικανικοῦ ἔθνους, ἀναγκαία ἐπίσης γιὰ τὴν ὀμαλὴ ἐνσωμάτωση τῶν μεταναστῶν στὴν ἀμερικανική κοινωνία.

Ἐν Ἑλλάδι, ἀντιθέτως, φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ ἀποτελοῦν οἱ ἐπισημάνσεις ὅσων θέτουν στὸ ἐπίκεντρο τῆς συζητήσεως τὴν γλώσσα μας. Ὅσον ἀφορᾶ δὲ στὸ Σύνταγμα, καὶ ἐν ὄψει τῆς προσεχοῦς ἀναθεωρήσεως, ἀντὶ τῶν κεντρικῶν αὐτῶν ζητημάτων γιὰ τὴν ὑπόσταση τοῦ ἔθνους μας, τὸ μόνο ποὺ ἀπασχολεῖ τοὺς γελοίους προοδευτικάριους εἶναι τὸ «δικαίωμα» τῶν ἐλεγχομένων ἀπὸ ξένα κέντρα παραθρησκευτικῶν σεκτῶν νὰ ἀσκοῦν πλύση ἐγκεφάλου στὰ παιδιά μας, ἤ τὸ πῶς θὰ οἰκοδομοῦν ἀνενόχλητοι οἱ ἰσλαμιστὲς κέντρα ἐκπαιδεύσεως ταλιμπὰν κάτω ἀπὸ τὴν Ἀκρόπολη.

Θὰ γελάσω πολὺ ἐὰν κάποιοι «προοδευτικοὶ» φωστῆρες θεωρήσουν τὴν δημοσίευσή μου αὐτὴ ὡς... ὑποστήριξη τῶν Η.Π.Α. τοῦ Μποὺς καὶ τῆς παγκοσμίου κυριαρχίας τῆς ἀμερικανικῆς «κουλτούρας»· εἰδικῶς δὲ ἐὰν οἱ ἴδιοι εἶναι ὑποστηρικτὲς καὶ συνοδοιπόροι τῆς Anna Diamandopoulou και τῶν λοιπῶν «προοδευτικῶν» τῆς aristeras, οἱ ὁποῖοι ὑπεστήριξαν τὰ ἀγγλικὰ ὡς ἐπίσημη γλώσσα τῆς... Ἑλλάδος. (Τῆς ἀπὸ καταβολῆς κόσμου Ἑλληνικῆς πατρίδος, ἐν συγκρίσει μὲ τὶς ἐκ γενετῆς πολυφυλετικὲς καὶ πολυεθνικὲς Η.Π.Α. (ὅπου εὔλογο εἶναι τὸ ἐρώτημα γιατὶ τὸ ἀγλλοσαξωνικὸ στοιχεῖο πρέπει νὰ ὑπερέχει τοῦ «ἱσπανικοῦ» (hispanic)).)

Θυμηθεῖτε τὸ πρόσφατο ἄρθρο τοῦ Χάντιγκτον γιὰ τὸν κίνδυνο ἐνώπιον τοῦ ὁποίου εὐρίσκεται ὁ ἀγγλοσαξωνικὸς χαρακτήρας τῶν Η.Π.Α. Προσωπικῶς δὲν λέγω ὅτι εἶναι σωστὸ αὐτό· ἀκούγεται μάλιστα ἴσως καὶ προκλητικό, ὁ καταδυναστεύων τὴν ἀνθρωπότητα WASP-ισμὸς νὰ ἐμφανίζεται καὶ ὡς θύμα, τὸ ὁποῖον χρειάζεται προστασία. (Καθ᾿ ὅσον μὲ ἀφορᾶ, ἃς διαλυθοῦν εἰς τὰ ἐξ ὧν συνετέθησαν.) Ἀλλά, ἐὰν οἱ Ἀμερικανοί κρίνουν ὅτι χρειάζεται προστασία ὁ καταδυναστεύων τὴν ἀνθρωπότητα παγκόσμιος WASP-ισμός, δέν χρειάζεται μέριμνα ἡ δική μας ἐθνικὴ παράδοση, οἱ παραδόσεις ὅλων τῶν λαῶν, τῶν πραγματικῶν θυμάτων τῆς παγκοσμιοποιήσεως; Λοιπόν; Ἃς ἀνακυρηχθεῖ ἐπιτέλους ἀπὸ τὸ Σύνταγμα ἡ Ἑλληνικὴ Γλώσσα ὡς ἐπίσημη γλώσσα τῆς Ἑλλάδος!

Ἐνδιαφέρον εἶναι, μάλιστα, ὅτι τὸ ψήφισμα τῆς Γερουσίας τῶν Η.Π.Α. ὑπεστήριξε ὄχι μόνον ἡ ἀμερικανικὴ δεξιὰ ἀλλὰ καὶ πολλοὶ φιλελεύθεροι, ἀκόμη καὶ ἐκπρόσωποι μεταναστῶν, οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ἀναγκαία τὴν ἀμερικανικὴ γλώσσα καὶ παιδεία, γιὰ τὴν ἐνσωμάτωση στὴν ἀμερικανικὴ κοινωνία. (Κτίστε ἐσεῖς σχολὲς ταλιμπὰν καὶ ἀλβανο-σλαβο«μακεδονικὰ» σχολεῖα.) (Ἄλλοι, βεβαίως, τὸ θεωροῦν ῥατσιστικό.)

Τὴν προηγούμενη ἡμέρα, στὸν ἔτερο πυλώνα τῆς νεωτερικότητος, τοῦ δυτικοευρωπαϊκοῦ διαφωτισμοῦ καὶ τῆς παγκοσμιοποιήσεως, στὴν Γαλλία, ἡ Γαλλικὴ Ἐθνοσυνέλευση ἐψήφισε μὲ συντριπτικὴ πλειοψηφία τὸν νόμο Σαρκοζὶ γιὰ τὸν περιορισμὸ τῆς ἀνεξελέγκτου λαθρομεταναστεύσεως καὶ τὸν ὁρισμὸ τῆς γαλλικῆς παιδείας ὡς προαπαιτουμένου κριτηρίου γιὰ τὴν παροχὴ ἀδείας παραμονῆς καὶ ὑπηκοότητος.

Ἡ πολυπολιτισμικότητα εἶναι ἤδη νεκρὴ στὶς ἴδιες τὶς χῶρες ποὺ τὴν γέννησαν καὶ τὴν ἐπέβαλαν, σχολιάζει ὁ Π. Παπακωνσταντίνου στὴν σημερινὴ (20-5-2006) «Καθημερινή». (Βεβαίως, αὐτὸ δὲν ἐμποδίζει τὸ νὰ ἐπιβάλλουν τὴν «πολυπολιτισμικότητα» σὲ ἐμᾶς.) Οἱ μόνοι ποὺ δὲν τὸ ἔχουμε ἀντιληφθεῖ εἴμαστε ἐμεῖς.


Σημειώσεις

Σχετικοὶ δικτυακοὶ τόποι γιὰ τὶς Η.Π.Α.:

The U.S. Constitution Online: Official Language
ProEnglish
U.S. English
English First


Περιαστικοὶ θρύλοι.

Σημειωτέον ὅτι στὶς Η.Π.Α. οὐδέποτε ἔως σήμερα εἶχε θεσπισθεῖ ἐπίσημη γλώσσα τοῦ κράτους. Φυσικά, αὐτὸ καὶ μόνον καταρρίπτει τοὺς διαδεδομένους περιαστικοὺς θρύλους ὅτι ἡ ἐπίσημη γλώσσα τῶν Η.Π.Α., παρὰ μία ψῆφο, θὰ ἦταν ἡ Ἑλληνικὴ, ἡ γερμανικὴ [1] [2] (πολὺ πιὸ διαδεδομένος διεθνῶς θρύλος ἀπὸ τὴν ἐκδοχὴ γιὰ τὴν Ἑλληνική) ἤ ἡ ἑβραϊκὴ. (Ἀρκετοὶ δὲ ἀλβανοὶ ἐθνικιστὲς, ἔχουν ἕναν παρόμοιο θρύλο (μεταξὺ πολλῶν ἄλλων τερατωδῶν), ὅτι, παρὰ μία ψῆφο, τὰ... ἀλβανικὰ θὰ ἦταν ἐπίσημη γλώσσα τῆς... Ἑλλάδος!)


Γιὰ τὸ ψήφισμα τῆς Γερουσίας τῶν Η.Π.Α., ἀπὸ τὸ «U.S. English»:

On May 18th, 2006, the U.S. Senate approved an amendment offered by Sen. James Inhofe that would make English the national language of the United States. The amendment, offered as part of comprehensive immigration reform legislation, passed by a margin of 63-34. The measure declares that there is no affirmative right to receive services in languages other than English, except where required by federal law. In addition, the measure upholds English as part of U.S. naturalization requirements.

"This is a historic vote in support of the language that has united Americans for more than two centuries," said Mauro E. Mujica, Chairman of the Board of U.S. English, Inc. [...]

According to a 2005 poll by Zogby International, 79 percent of Americans support making English the official language of the United States, including more than two-thirds of Democrats and four-fifths of first- and second-generation Americans. [...]

The embrace of English as the official language of the United States was fitting in the wake of President George W. Bush's Monday night speech imploring immigration reform. In his speech, the President told the nation, "The success of our country depends upon helping newcomers assimilate into our society and embrace our common identity as Americans." [...]

"The debate on the Senate floor today contained many different viewpoints, but the Senators were unanimous in their belief that English is the unifying factor and the key to opportunity in the United States," continued Mujica. "In our diverse country, we must focus on the things that bring us together. Without a common language, we are not a nation of immigrants, but instead groups of immigrants living in a nation."

[...]

Ἀδιάλειπτη ἱστορικὴ καὶ γλωσσικὴ συνέχεια τῶν Ἑλλήνων

Διαβάζω στὰ «Νέα» (26 Ἀπρ. 2006):

Ο MΟPIΣ ΣAPTP ΓIA THN AΔIAΛEIΠTH IΣTΟPIKH ΣYNEXEIA
«Eλληνική ιστορία ίσον γλώσσα»
«H ιστορία των Ελλήνων είναι η ιστορία της γλώσσας τους που συνεχίζεται μέχρι σήμερα», λέει ο Μορίς Σαρτρ.
«[...] για να δείξουμε την ενότητα του ελληνικού πολιτισμού μέσα στον χρόνο και τον τόπο.»
[...] υποστηρίζει τη συνέχεια του ελληνικού πολιτισμού μέσα από γεγονότα της κοινωνικής και της οικονομικής ιστορίας. [...]

Μπά! Τὶ εἶναι ἐτοῦτος πάλι! Ὀπαδὸς τοῦ... Λιακόπουλου;! Γιὰ νὰ δοῦμε:

καθηγητής της Αρχαίας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Τουρ και μέλος του Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου της Γαλλίας. [...] έχει αναγνωριστεί ως ένας από τους σημαντικότερους επιστήμονες στον χώρο του.

Μπά! Γιὰ φαντάσου! Και δὲν φρόντισε νὰ... ἐνημερωθεῖ ἀπὸ τοὺς ἐν Ἑλλάδι προοδευτικάριους γλωσσολογοῦντες, ὅτι δὲν ὑπάρχει ἔθνικὴ καὶ γλωσσικὴ συνέχεια καὶ τέτοια ῥατσιστικά;!

Γιὰ νὰ διαβάσουμε καὶ τὴν συνέχεια... Καί, ναί, τὸ ἄρθρο κλείνει μὲ κάτι ποὺ μπορεῖ νὰ κάνει ἕναν εὐαίσθητο πολυπολιτισμικὸ νὰ αὐτοκτονήσει:

Ο Μορίς Σαρτρ αποδεικνύει ότι οι Έλληνες ασκούσαν στους άλλους λαούς την επιρροή τους και ήταν λιγότερο ανοιχτοί σε μία αντίθετη τακτική. «Ενώ για παράδειγμα, οι ελληνικές αρχές εξουσίας στη Συρία ελάχιστα επηρεάστηκαν από τον ιθαγενή πολιτισμό, οι Σύριοι εξελληνίστηκαν σε μεγάλο βαθμό ώστε να μιλάμε για ελληνο-βουδιστική τέχνη στην Γκαντάρα».

Ὦ, θεοί!

Αφήνω τὸ τελευταῖο σχόλιο στὸν Στάθη («Ἐλευθεροτυπία», 6 Μαΐου 2006):

«Μόλις προ ολίγων ημερών ένας ακόμη ελληνιστής, ο κ. Μορίς Σαρτρ, μιλούσε (σε συνέντευξή του στα «ΝΕΑ») για την αδιάλειπτη ιστορική συνέχεια των Ελλήνων -«ελληνική ιστορία ίσον γλώσσα». Μόνον κάτι ψώνια δικά μας ψωμίζονται γράφοντας με (μονο)μανία και μάνητα το αντίθετο. Πλην όμως, τραγική ειρωνεία, αποτελούν τα ίδια αυτά τα έρμα κνώδαλα τη ζώσα απόδειξη του αντιθέτου όσων θέλουν να αποδείξουν. Η ύπαρξή τους, δηλαδή, είναι η πιο κραυγαλέα δήλωση της συνέχειας του ελληνισμού· καθ' ότι πάντα ανάμεσα στους Ελληνες ευδοκιμούσαν και γραικύλοι και ραγιάδες.»

Μάλιστα!

Στ᾿ Ὅσιου Λουκᾶ τὸ μοναστήρι

Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ «Στ᾿ Ὅσιου Λουκᾶ τὸ μοναστήρι» τοῦ Ἄγγελου Σικελιανοῦ.

Ὑπέροχο ποίημα γιὰ τὸν ἐπιτάφιο θρῆνο, κατανυκτικῆς, χριστιανικῆς καὶ παγανιστικῆς μαζί, Ἑλληνικῆς ἀτμόσφαιρας. Στὴν Ἑλλάδα ἡ Ἀνάστασις κατισχύει, ἀκόμη καὶ μέσα ἀπὸ τὸ βαθύτερον σκότος καὶ τὸν ἔσχατον πόνον τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς!

Στ᾿ Ὅσιου Λουκᾶ τὸ μοναστήρι, ἀπ᾿ ὅσες
γυναῖκες τοῦ Στειριοῦ συμμαζευτῆκαν
τὸν Ἐπιτάφιο νὰ στολίσουν, κι ὅσες
μοιρολογῆτρες ὥσμε τοῦ Μεγάλου
Σαββάτου τὸ ξημέρωμα ἀγρυπνῆσαν,
ποιὰ νὰ στοχάστη - ἔτσι γλυκὰ θρηνοῦσαν! -
πὼς, κάτου ἀπ᾿ τοὺς ἀνθούς, τ᾿ ὁλόαχνο σμάλτο
τοῦ πεθαμένου τοῦ Ἄδωνη ἦταν σάρκα
ποὺ πόνεσε βαθιά;
Γιατὶ κι ὁ πόνος
στὰ ῥόδα μέσα, κι ὁ Ἐπιτάφιος Θρῆνος,
κι οἱ ἀναπνοὲς τῆς ἄνοιξης ποὺ μπαῖναν
ἀπ᾿ τοῦ ναοῦ τὴ θύρα, ἀναφτερῶναν
τὸ νοῦ τους στῆς Ἀνάστασης τὸ θάμα,
καὶ τοῦ Χριστοῦ οἱ πληγὲς σὰν ἀνεμῶνες [*]
τοὺς φάνταζαν στὰ χέρια καὶ στὰ πόδια,
τὶ πολλὰ τὸν σκεπάζανε λουλούδια
ποὺ ἔτσι τρανά, ἔτσι βαθιὰ εὐωδοῦσαν!

[*] Σημείωσις ἡμετέρα: Κατὰ τὸν ἀρχαῖο μῦθο, οἱ ἀνεμῶνες (κατ᾿ ἄλλη ἐρμηνεία οἱ παπαροῦνες) φύτρωσαν ἀπὸ τὰ δάκρυα τῆς Ἀφροδίτης λευκές, καὶ βάφτηκαν κόκκινες ἀπὸ τὸ αἷμα τοῦ Ἀδώνιδος. (Ἐνδιαφέρον: «Τα Ελγίνεια της ελληνικής χλωρίδας».)

Τὸ μοναστήρι τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ. (Ἡ φωτογραφία άπὸ τὴν Ἑλληνικὴ Φωτογραφικὴ Τράπεζα.)

Τῶν Ἑλλήνων ἡ Λαμπρή

Ἔχω καιρὸ να τὸν διαβάσω. Μακάρι νὰ ἐξακολουθεῖ νὰ γράφει μὲ τὴν ἴδια ἔμπνευση καὶ γνώση.

Καλὴ Ἀνάσταση!



Τὸ «Ἕλληνες» μᾶς μάρανε;

Τοῦ Ἠλία Μπαζίνα
(«Φίλαθλος», 23 Ἀπρ. 1997)

Ο αθλητισμός είναι από τη φύση του διεθνιστικός. Ακόμα και όταν γίνεται από Έλληνες, δεν μπορεί ποτέ να είναι ένα μοναδικά "ελληνικό" φαινόμενο. Το ελληνικό Πάσχα, όμως, ΕΙΝΑΙ! Και ελληνικό και ΜΟΝΑΔΙΚΟ.

Το ελληνικό Πάσχα έχει διπλό χαρακτήρα: θρησκευτικό και εθνικό. Είναι κι αυτή μία ιδιορρυθμία του λαού μας και της ιστορίας του. Μείναμε τόσα χρόνια μόνοι ή σχεδόν μόνοι στον κόσμο, ώστε τίποτα δικό μας δεν είναι πια εντελώς όμοιο με ό,τι άλλο υπάρχει στον κόσμο. Το Πάσχα των καθολικών είναι ίδιο για ένα δισεκατομμύριο κόσμο. Το ελληνικό Πάσχα είναι μόνο των Ελλήνων. Κανένας δεν αμφισβητεί τους δεσμούς και με τους άλλους ορθοδόξους. Οι δεσμοί αυτοί, όμως, είναι σχεδόν αποκλειστικά δεσμοί πίστης. Όχι ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ.

Η παράδοση, όμως, έχει αυθυπαρξία σαν αγαθό. Γι' αυτό και το Πάσχα των Ελλήνων έχει μεγάλη αξία ακόμα και για εκείνους, που δεν εξαντλούν το νόημά του στο μεταφυσικό του περιεχόμενο. Το Πάσχα οι συνειδητοί ορθόδοξοι συνυπάρχουν αρμονικά με όλους τους πανέλληνες, έξω και πέρα από το θρησκευτικό δεσμό. Οι ημέρες αυτές κάθε χρόνο μάς αναβαπτίζουν και μάς ενώνουν σαν έθνος. Και τονώνουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μας, που απειλούνται με εξαφάνιση. Αυτά τα χαρακτηριστικά, που τόσο ενοχλούν [...].

Αξίζει να προστατεύεται η παράδοση, πέρα από όλα τα άλλα. Έκανε αιώνες για να γίνη. Είναι συχνά φαινόμενο οιονεί φυσικό. Αν τήν αφήσης να μαραθή, για να επιχειρήσουμε και μία αντιστοιχία με την οικολογία, είναι άγνωστο τι θα συμπαρασύρη.

Προσωπικά, θεωρώ τη Μεγάλη Εβδομάδα ως την πιο σπουδαία, μαγική και μυστηριακή στιγμή του χρόνου. θα τό θεωρούσα βλασφημία να επιχειρήσω να δώσω "λογική" ερμηνεία στα όσα σημαίνει για μένα. Περιορίζομαι να τή ζω, όπως τήν παρέλαβα από τους γονείς μου και τους δασκάλους μου. Και θεωρώ ΚΑΚΟ οτιδήποτε μπαίνει ανάμεσα στους Έλληνες και τη Μεγάλη Εβδομάδα. Ακόμα και αν αυτό είναι ένα αθλητικό γεγονός. Ή μάλλον, ΙΣΑ ΙΣΑ αν πρόκειται για αθλητικό γεγονός. Τά έχουμε ξαναπή αυτά. Θα τά λέμε και θα τά ξαναλέμε εφόσον ΔΕΝ διορθώνονται.

Δεν αμφιβάλλω ότι οι παράγοντες του ελληνικού μπάσκετ θα προτιμούσαν να μην έπεφτε Μεγάλη Εβδομάδα το φάιναλ φορ. Δεν γνωρίζω αν θα ήταν καν σε θέση να κάνουν κάτι για να αποφευχθή το ατόπημα. Θέλω να πιστεύω ότι, αν μπορούσαν να κάνουν κάτι, θα τό έκαναν.

Εν πάση περιπτώσει, τώρα [...] διάφοροι μηχανισμοί ισοπέδωσης - όχι φυσικά μόνο το... φάιναλ φορ - έχουν μπη σε λειτουργία από διάφορες πλευρές για να αφανίσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ελληνικού πολιτισμού, ενός πολιτισμού απειλητικού για τα σχέδια της παγκόσμιας δικτατορίας.

Τα συμπτώματα είναι αμέτρητα. Όσοι έχουν έστω και την ελάχιστη νοημοσύνη και στοιχειώδες ιστορικό ένστικτο, τά βλέπουν. Ωραία, θα μού πήτε. Και τί έγινε αν τα παιδιά μας δεν θα λέγωνται Έλληνες. Αφού θα ζουν, θα τρώνε, θα αφοδεύουν, θα αναπαράγωνται, το "Έλληνες" μάς μάρανε;

Ο καθένας, φίλοι, κάνει τις επιλογές του. Εγώ τις δικές μου τίς έχω κάνει. Καλές γιορτές!


Ὁ φόβος καὶ ὁ θάνατος εἶναι τὸ ψέμμα

Τοῦ Ἠλία Μπαζίνα
(«Φίλαθλος», 25 Δεκ. 1998)
[...]

Είναι πολύ διαφορετική η εικόνα του Ιησού που έχω εγώ. [...] η ασκητική φιγούρα του νέου άντρα με το σκαμμένο πρόσωπο και το χάος στο βλέμμα. Που, όταν άνοιξη, τύχω βράδυ ανάμεσα σε κυπαρρίσια και ελιές, βλέπω κάπου μπροστά μου την ασπράδα του χιτώνα του και ακούω τη φωνή του να μπερδεύεται με τα τριζόνια. ΝΟΜΙΖΩ πως λέει "δεν θέλω να πεθάνω έτσι, Πατέρα, πατέρα, με ακούς;". Και μόνη απάντηση το τριζόνι.

Σιγή ο πατέρας, ανεξιχνίαστες οι βουλές του. Και κάπου εκεί, πέρα, στο μονοπάτι, δαυλοί πλησιάζουν. Νοιώθω το φόβο να πάλλεται, να απλώνεται σαν κρύα, μαύρη λάσπη, έμεσμα οργής, μίσους, τύψεων, έμεσμα αιώνων, κόσμων, γενεών.

Νοιώθω τη μοναξιά του σφάγιου. Και μετά, ΟΛΑ να τα σκεπάζη κάτι ΑΛΛΟ, βαθύ, βουβό και πελώριο. Μακάρια αρμονία και συμπαντική χαρά. Αθάνατη, ακλόνητη. Η Ζωή αγκαλιάζει το σφάγιο, το ρουφάει μέσα της, απαλά, στοργικά, σαν το βρέφος να ξαναγυρίζη στο ενάμνιο υγρό, στη σιγουριά του μητρικού σώματος, στον ωκεανό της αγάπης.

Την ώρα της άνοιξης γίνονται αυτά. Τα γεννάει το άγιο χώμα της Μεσογείου. Παραισθήσεις, όνειρα, έκσταση και παροξυσμό αυτού, που δεν ξέρουμε τι είναι αλλά το λέμε Αγάπη. Ξέρουμε μόνο ότι ήταν, είναι και θα είναι. Εδώ. Στα αγιασμένα χώματα της Μεσογείου. Και ότι είναι η μήτρα όλων των ωραίων πραγμάτων. Και ότι το ψέμα είναι ο Φόβος και ο Θάνατος. Εκτός από τη Ζωή δεν υπάρχει τίποτε άλλο.

Ποτέ δεν χρειάστηκα να μου εξηγήση κανένας το Πάσχα. Ούτε νομίζω ότι οποιοσδήποτε ΜΠΟΡΕΙ να εξήγηση σε οποιονδήποτε αυτά τα πράγματα. Όσο περνάνε τα χρόνια, η πίστη μου στις λέξεις ξεθωριάζει. Άλλα πράγματα, πανίσχυρα και καταλυτικά, παίρνουν τη θέση τους. Καθώς το ελάχιστο εκείνο μόριο, που μού αναλογεί να καταλάβω από την ομορφιά της πλάσης, σιγά σιγά μού αποκαλύπτεται, μαθαίνω να αφήνω την καρδιά μου ελεύθερη, να σκέφτεται εκείνη για μένα.

[...] και ενώ η κακόφωνη πολυχρωμία μού απειλεί μάτια κι αυτιά, ενώ ο κρότος του χρυσού και του αργύρου πάνω στους μπεζαχτάδες της οικουμένης σκεπάζει τα πάντα, εγώ αφουγκράζομαι μακρινό αλλά βέβαιο, το Πάσχα να πλησιάζη...

Θελξίπικρος ἔρως καὶ καφὲς (τῆς παρηγοριᾶς;)

Ὁ Παντελῆς Μπουκάλας, ὅταν δὲν τὸν πιάνει τὸ «προοδευτικό» του σύνδρομο καὶ δὲν ἀναλίσκεται στὸ κυνήγι τῶν... ἐπαράτων ἐθνικιστῶν καὶ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου, εἶναι ὡραῖος. Τὴν Κυριακὴ αὐτὴν (12 Φεβ. 2006), ἐπ᾿ εὐκαιρίᾳ τῆς προσεχοῦς ἑορτῆς γλυκαναλάτου τινὸς δυτικοῦ ἁγίου, ἀσχολεῖται μὲ ἀναφορὲς τινὲς τῆς ἀρχαιοελληνικῆς λογοτεχνίας στὸν πτερόεντα τοξευτὴν θεόν [1]. Χρησιμοποιεῖ δὲ ἕνα καταπληκτικὸ ἐπίθετο: «ὁ θελξίπικρος Ἔρως» (θελκτικὸς καὶ πικρὸς μαζί· ὅποιος ἀγαπᾶ παιδεύει, ποὺ λέγει ὁ θυμόσοφος λαὸς, ἤ, «δὲν ὑπάρχει ἀγάπη δίχως πόνο», ὅπως τραγουδᾶ ἡ Ἐλευθερία Ἀρβανιτάκη («Μόνο λίγο», ἀπὸ τὸ «Τανιράμα» (1989))).

Κοιτώντας στο TLG #D (δὲν ἤλεγξα τὸ #E ἀκόμη) βλέπω ὅτι ἡ λέξη αὐτὴ εἶναι ἅπαξ λεχθὲν σὲ ὁλόκληρη τὴν ἀρχαία καὶ μεσαιωνικὴ γραμματεία μας· ἀναφέρεται μία μόνον φορά, στὴν Ἑλληνικὴ («Παλατινὴ» συχνὰ ἀποκαλούμενη [κακῶς· λόγῳ παλατίου τινὸς τῆς Ἑσπερίας, ὅπου δυτικὸς τις ἄρπαξ ἐφύλασσε τὰ χειρόγραφα]) Ἀνθολογία, καὶ σὲ ἄσχετη περίπτωση (ὄχι γιὰ τὸν ἔρωτα, ἀλλὰ γιὰ τὴν... φαγούρα «θελξιπίκρους κνησμονὰς»). Τὸ Google δίνει δύο ἀναφορές: μία, ὁ «θελξίπικρος νόστος τῆς [πατρώας] γῆς», καὶ ἄλλη μία, ὁ «θελξίπικρος καφές» - μὲ κυριολεκτικὴ σημασία στὴν τελευταία περίπτωση, σὲ ἕνα καταπληκτικόν... ζουραρίζον κείμενον, συνδυάζον εὐτραπελίαν καὶ δηκτικὴν κριτικὴν ἐλαττωμάτων -ἤ προτερημάτων· τὸ συναμφότερον!- τοῦ λαοῦ μας, κείμενον τὸ ὁποῖον παραθέτω ἀκολούθως [2]. (Τώρα, βεβαίως, ἀπὸ τὸν ἔρωτα ξεκινήσαμε, στὸν καφέ («τῆς παρηγοριᾶς», γιὰ ἐρωτοχτυπημένους;!) καταλήξαμε· ἐν πάσῃ περιπτώσει!)


Σημειώσεις
[1] Τὸ γλυπτὸν: Σύμπλεγμα Ἀφροδίτης, Πανὸς καὶ Ἔρωτος· περίπου 100 π.Χ., Δῆλος· Ἐθνικὸν Ἀρχαιολογικὸν Μουσεῖον.

Τὶς καλύτερες φωτογραφίες, πολὺ ὑψηλῆς ἀναλύσεως, ἀπὸ τὰ Ἑλληνικὰ Μουσεῖα, μπορεῖτε νὰ βρεῖτε στὸν δικτυακὸ τόπο τοῦ Λαζάρου Φιλιππίδη.

[2] Τὸ κείμενον: Ἡ ἀρχικὴ δημοσίευσις τοῦ κειμένου ἀνήκει στὸ δικτυακὸν περιοδικὸν Λάσπη.


Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΦΡΑΠΕ

Η γαμψωνυχοπαντοφιλάρπαστη γοητεία του ηδυμιγούς εθνικού μας χεύματος

Του αυθέκαστου βωλοκόπου
Αδελφού Πανεκφάντορος

Το εξ εσπερίας προερχόμενο περί ου ο λόγος πόμα, πάνυ αφίσταται του να θεωρείται ένα απλό μέσον διαφυγής εκ της αδηφάγου τύρβης. Έτι περαιτέρω, δέον όπως του αναγνωρισθεί το εκπάγλου πληρότητος απείκασμα της εν γένει ελληνορωμέικης συνάξεως κοσμοθεωρίας. Γηθοσύνως οι Έλληνες συρρέουν στις κατά τόπους καφετέριες για να γευτούν τον υπέρφατο και διαπρύσιο ιχώρα δοθείσης ευκαιρίας, μετά των επί στήθους αυτών φίλων. Ηδύς, πικρός, θελξίπικρος, σκέτος, αϊδίως αποτελεί την έμπεδον σύγχρονον πολιτισμική αξία των Ελληνορωμέων, όπερ έδει δείξαι.

ΦΡΑΠΕ Ο ΠΕΡΙΠΥΣΤΟΣ

Ολβιόδωρος ο κυρίως ειπείν ελληνορωμέικος καφές, κατέχει υπερφαώς το ακροθίνιον των προτιμήσεων των Νεοελλήνων εις την εθελότρεπτον αυτών μισγάγκεια μετά της ραστώνης. Η χαρμονή που αφειδώλευτα αυτή επιδαψιλεύει, δύναται όπως συντελεσθεί όχι μόνον εις τα καθ'ύλην αρμόδια καταστήματα, αλλά και εις τας οικίας των υπεράντλων οδιτών του βίου.

Οι όμαυλοι Ελληνορωμαίοι ορθοτομούν γευόμενοι το λυσιμελές χεύμα, επιρρωνύοντας την ήδη διαδεδομένη οικουμενικώς υπόνοια περί την όλως ακηδία αυτών εις παν τι το χρηστόν και εις τα εν είδει θεμέθλων καθεστώτων. Συνελόντι ειπείν, οι συνεχιστές της αργόσυρτης διάρκειάς μας, αλλοτριομορφοδίαιτοι και ευθυτενείς ραδίως μυκτηρίζουν τους αχμάκηδες ευρωλιγούρηδες, της οικείας τους γνώμης αυτοκράτορες όντες. Εν πάση περιπτώσει, ο φραπέ προσιδιάζει στην ενοειδή μονοείδια της απροσαύδητης ελληνορωμέικης αμετροέπειας, διό και οι εξ'εσπερίας κίναιδοι στέκουν κεχηνότες έμπροσθεν αυτής.

ΦΡΑΠΕ Ο ΥΠΕΡΑΧΡΟΝΟΣ

Πόρρω απέχει της αλήθειας το αξίωμα ότι ο χρόνος βιώνεται παντού ο ίδιος. Τεχνηέντως οι οιηματίες ευρωλιγούρηδες ιεροπρόπως απένειμαν τα πρεσβεία τιμής εις τον Αλφρένδον Αινστάιν, ο οποίος απλώς κατάφερε να ερμηνεύσει τα κτιστά κατηγορήματα, ενώ οι θεοδιφείς Eλληνορωμηοί έχουν φύσει, ασυγχύτως διακριτή την θεωρία των ρητών και αρρήτων αποκεκαλυμμένων αληθειών του σύμπαντος κόσμου στην πιο απόλυτη εννοημάτωση. Ούτω πως,ανέκαθεν οι εκφραστές της αργόσυρτης διάρκειάς μας υπήρξαν οι άπεφθοι κτίτορες της ζειδώρου αδρανείας και ανεμελιάς. Ό,τι λοιπόν για τους νεήλυες ευρωλιγούρηδες σημαίνει ραστώνη και ακηδία για τους ορθοεπείς Ελληνορωμηούς αποτελεί αδιαμφισβητήτως την ατραπό προς τη νήψη. Περίφροντις ο κάτοικος της καθ' ημάς Ανατολής υπεραίρεται για την χαρμολύπη του και σουνετίζει τη φενάκη του καθωσπρεπισμού, πυκτεύοντάς την με την ενάργεια της βουλησιαρχίας και της καταλλαγής. Πρωτόλιο εξείκασμα αυτής της κοσμοθεωρίας είναι ο κλεινός φραπέ, ο οποίος αλληλοπεριχωρείται μετά των ακολούθων ιδιωμάτων κατά τρόπο συναμφότερον:

* Ο καταναλίσκων φραπέ αναβιβάζεται σε ουρανομήκεις μαρμαρυγές.
* Η διαδικασία της πόσης φραπέ συνδυάζεται απροσχηματίστως με την εκφαντορία υψιπετών αληθειών.
* Ελευθερόβουλος και οιωνεί ιεροπρόπος, ο Έλληνας συνεχιστής της αργόσυρτης διάρκειάς μας, κρυφιομύστης κυλινδείται στην χαοδίνη της συστολής του χρόνου, διασκεδάζοντας τις πολύπλαγκτες σκέψεις με το υπέρχρονο παίγνιον των πεσσών μετά των κύβων.
* Ως συμπαρομαρτούντα της ως άνω νήψεως συναριθμούνται και τα κάτωθι: κάπνισμα σιγαρέττων, εθελότρεπτη ροπή προς τον κέλευθο του ιλασμού μέσω της εφάμαρτης πρακτικής του κοινωνικού σχολιασμού και συμμετρικώς ασύμμετρην ένδυσην.

ΦΡΑΠΕ Ο ΑΠΕΡΙΛΗΠΤΟΣ

Εν κατακλείδι, οι χάσκακες της εσπερίας δεν δύνανται να προσεταιρισθούν τις εριβόλακες μηχανές των Νεοελλήνων, στην άφατη προαίρεση αυτών συναρμογής μετά της υπερβάσεως και της περιδινίσεως. Αλάστορες, αλγεσίδωροι, έμμεστοι χαμερπών αιτιάσεων, απλώς εκδηλώνουν την χθονία τους χωματερή, έτσι που διέρχονται αέναα από καυδιανά δίκρανα και διολισθαίνουν σε μία εναγή, θλιβερή κατιούσα... Από την Εσπερία ερρύη τα φαύλα, ου μην αλλά και η λύμη του φληναφήματος του μονοφυσιτισμού. Στωμύλοι και υπομείονες οι ευρωλιγούρηδες μένει να κοιτούν κεχηνότες τους χλιδανόσφυρους συνεχιστές της αργόσυρτης διάρκειάς μας. Περιδεείς τεπελετίζουν την ελευθερόδουλη υπακοή τους στην αγχίκρημνη υπακοή τους στις αρχές της τελολογίας, μόλις αγχίθυροι στην καθ' ημάς Ανατολή διαπιστώνουν την αμφίτρητη μισγάγκειά τους με το έρεβος του αυνανισμού.

ΕΝ ΕΙΔΕΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Ας ηχεί στο διηνεκές η ζείδωρος μολπή του νεοελληνικού ωχαδελφισμού, αφήνοντας τους εξ εσπερίας βεβλαμμένους να χειμάζονται από την τύρβη του αμιγούς αδελφισμού. Η αλκή του Έλληνα, αυτεξούσιος και εθελόρμητη θα επικρατήσει για πάντα... Οι καιροί ου μενετοί...

(Λάσπη)

Ἄγγελος Ἐλεφάντης καὶ Σπύρος Μοσχονᾶς

Ἡ τραγελαφικότης τῆς κατὰ τῶν «ἐθνικιστῶν» κινδυνολογίας τοῦ κ. Μοσχονᾶ, φθάνει μέχρι τοῦ σημείου, καὶ ὁ Ἄγγελος Ἐλεφάντης ἀκόμη, ἐκδότης τοῦ περιοδικοῦ «Πολίτης», τακτικὸς ἀρθρογράφος τῆς ἐφημερίδος «Αὐγὴ» καὶ πολιτευτὴς τοῦ Συνασπισμοῦ τῆς Ἀριστερᾶς, νὰ χαρακτηρίζεται περίπου... ἐθνικιστής! (Καὶ αὐτὸς ἐπίσης, ἀγωνίζεται γιὰ τὴν Ἑλληνικὴ γλῶσσα! Ὅλοι... «ἐθνικιστές», τελικῶς (καθόλου παράδοξο· Ἕλληνες εἴμαστε, τὴν γλωσσική μας κληρονομιά φροντίζουμε καὶ ἀναδεικνύουμε), καὶ ὁ κ. Μοσχονᾶς μόνος του, νὰ πολεμᾶ τὰ φαντάσματα...)

Ἐδῶ, λοιπόν, δὲν μπορῶ παρὰ νὰ γίνω ἐγὼ... πολυπολιτισμικός, καὶ νὰ ἀνακράξω καγχάζοντας: I rest my case!

Μία ἐνδιαφέρουσα ἀνάπτυξη τῶν θέσεών του γιὰ τὴν Ἑλληνικὴ γλῶσσα κάνει ὁ κ. Ἐλεφάντης στὸ περιοδικὸ «Ὑφος», τ. 9-10, χειμὼνας 2000-2001 (ἀναδημοσίευση ἀπὸ τὴν ἐφημερίδα «Κυριακάτικη Αὐγή», 14 Ἰαν. 2001).

Τὰ ὑπόλοιπα τὰ διηγεῖται ὁ Γιῶργος Καραμπελιᾶς, στὸ ἐξαιρετικὸ βιβλίο του «1922 - χιλιαεννιακοσιαεικοσιδυο: Δοκίμιο γιὰ τὴ νεοελληνικὴ ἰδεολογία» (ἐκδ. «Ἐναλλακτικὲς ἐκδόσεις», 2002):

Εις σε προστρέχω τέχνη της ποιήσεως

[...]

Σήμερα μπορεί να θεωρηθεί παράδοξο -δεδομένης της υστερικής ευρωλαγνείας του μεγαλύτερου μέρους της ελληνικής αριστερής διανόησης- ωστόσο είναι αλήθεια ότι η θετική επανεκτίμηση της λαϊκής και εθνικής μας παράδοσης αποκτάει μαζικό χαρακτήρα, στη δεκαετία του ‘60, με φορέα την Αριστερά και την προοδευτική διανόηση της εποχής, η οποία επιστρέφει στις ρίζες της βυζαντινής παράδοσης, της αγιογραφίας κ.λπ. Η αντίδραση στη σταλινίζουσα σοβιετολαγνεία θα εκφραστεί με την επιστροφή στο εγχώριο και το «λαϊκό».

[...]

[Ὡστόσο, σήμερα...] Οι εκσυγχρονιστές της Αριστεράς θα μεταβληθούν σε πρωτοπορία του εγχειρήματος της επιβολής μιας ευρωπαϊκής ταυτότητας χωρίς ιδιαίτερα εθνικά χαρακτηριστικά, ενός φανταστικού έως ανύπαρκτου, «ευρωπαϊκού έθνους» - ή, ίσως, υπαρκτού μόνον για τους κατά σύστημα αρδευόμενους από τα ευρωπαϊκά προγράμματα. [79]

Ματαίως θα προσπαθούν όσοι παραμένουν πιστοί στο αρχικό «ευρωκομμουνιστικό» πείραμα να αντισταθούν στη «λαίλαπα» του εκσυγχρονισμού. Παραδειγματική η περίπτωση του περιοδικού Πολίτης και του εκδότη του, Άγγελου Ελεφάντη, που θα επιχειρεί να συντηρήσει την ελληνοκεντρική παράδοση του ΚΚΕ-Εσωτερικού, τη στιγμή που η συντριπτική πλειοψηφία των κατά καιρούς συνεργατών του περιοδικού θα σαλπίζει την έλευση των «νέων καιρών». Θα επιμένει στο πολυτονικό και την υπεράσπιση της ελληνικής γλώσσας και θα χαρακτηρίζεται συντηρητικός από παλιούς συντρόφους και «μαθητές» του:

[Γράφει ὁ Ἄ. Ἐλεφάντης] Στο προηγούμενο άρθρο μου είχα σημειώσει ότι «αυτού του είδους η πρόβλεψη -για το ζοφερό μέλλον των εθνικών γλωσσών- συνάδει με τις ανάλογες προβλέψεις για την έκπτωση του έθνους-κράτους -η αναφορά μάλιστα στην κεντρικότητα του κράτους-έθνους θεωρείται αναχρονισμός, κρατισμός, εθνικισμός [ ] Κι έτσι τα περί αγγλικών ως δεύτερης επίσημης γλώσσας αποκτούν την πολιτική τους και την ιδεολογική τους σημασία, που δεν είναι άλλη από την προσαρμογή στα προτάγματα και τις πολιτισμικές ισοπεδώσεις που επιβάλλει η παγκοσμιοποίηση κι ένας χαώδης κοσμοπολιτισμός.

Αυτοί ωστόσο οι «αμετανόητοι εκκεντρικοί» του μέλλοντος [ ] και διάφοροι άλλοι μη εκσυγχρονιζόμενοι πρέπει, [ ] να στιγματιστούν ως αναχρονιστικοί, αρχαιόπληκτοι, ιδεοληπτικοί. [ ] Ιδού ένα έξοχο δείγμα αμαλγάματος, καμωμένο από το φίλο Σπύρο Μοσχονά, καθηγητή γλωσσολογίας στο τμήμα ΕΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών. Γράφει: «όλοι έχουν άποψη [για τη γλώσσα] -όχι μόνο η κα Διαμαντοπούλου. Άποψη έχει ο γραφικός κ. Σαρτζετάκης, ο ημιμαθής κ. Πολύδωρας [Σημ. Καλλιμάχου: πάντοτε ὑβριστὴς ὁ ἀνάγωγος Μοσχονᾶς], η Ορθόδοξη Εκκλησία και οι νεοορθόδοξοι ταγοί της, οι διάφοροι όμιλοι συνταξιούχων [Σημ. Καλλιμάχου: καὶ ἡλικιακὸς ῥατσισμὸς;!] για την προάσπιση ή τη διεθνοποίηση της ελληνικής, οι ακαδημαϊκοί [Σημ. Καλλιμάχου: Κατὰ τὸν κ. Μοσχονᾶ, καὶ αὐτὴ ἡ Ἀκαδημία Ἀθηνῶν εἶναι ἀναρμοδία εἱς ὅ,τι ἀφορᾶ τὴν Ἑλληνικὴ Γλῶσσα! Ὦ, θεοί! Ὅμως, κατὰ αὐτὸν τὸν Ἱδρυτικὸ Νόμο 4398/1929 (Συντακτικὴ Ἀπόφασις περὶ Ὁργανισμοῦ τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν), «[...]η ίδρυσις της Ακαδημίας εν Ελλάδι είναι Εθνική ανάγκη εκ των μεγίστων, όπως φωτίζη και χειραγωγή τας δημοσίας υπηρεσίας, μελετά και κανονίζη τα της Εθνικής ημών γλώσσης, παρασκευάζη και συντάσση και δημοσιεύη την Γραμματικήν, το Συντακτικόν και τα Λεξικά αυτής, ερευνά και εκδίδη ακριβώς τους μεγάλους Έλληνας συγγραφείς, μελετά και τελειοποιή την δημοσίαν εκπαίδευσιν, σπουδάζη και αποκαλύπτη την φύσιν της Χώρας[...]» Ἔλεος, κ. Μοσχονᾶ! Δὲν εἶναι τσιφλίκι δικό σας ἡ Ἑλληνικὴ Γλῶσσα!], οι «επίλεκτοι των ΜΜΕ», καλλιτέχνες, συγγραφείς και γραφιάδες, όλοι όσοι δηλώνουν ότι γλώσσα τους δόθηκε η ελληνική. Άποψη έχουν οι προγονόπληκτοι, οι αρχαιολάτρες, οι νεκρόφιλοι, οι κρυπτοκαθαρευουσιάνοι, οι νεοσυντηρητικοί της Αριστεράς» (Καθημερινή, 16 Δεκ. 2001). Υπογράμμισα εγώ ο ίδιος το «νεοσυντηρητικοί της Αριστεράς». Δεν ξέρω αν ο Σ. Μοσχονάς με κατατάσσει σ' αυτούς. Εγώ πάντως κατατάσσω οικειοθελώς, και εν γνώσει των συνεπειών, τον εαυτό μου στους «νεοσυντηρητικούς της Αριστεράς», διότι θέλω να συντηρηθεί η δυνατότητα των Νεοελλήνων να γράφουν και να μιλούν τη γλώσσα τους, να την καλλιεργούν και σ' αυτή τη γλώσσα να διατυπώνουν τα όποια δημιουργήματά τους, σ’ αυτήν να επικοινωνούν και να εκφράζονται. [80]

Πρόκειται για έναν διάλογο εξόχως διαφωτιστικό! Ο Ελεφάντης, μέσα από την ανάπτυξη της αντιπαράθεσης οδηγείται -κυριολεκτικώς- στην κατεδάφιση του ιδεολογικού οικοδομήματος της εκσυγχρονιστικής Αριστεράς, η οποία επικεντρώνεται στην επίθεση στο έθνος-κράτος («η αναφορά στην κεντρικότητα του έθνους-κράτους θεωρείται αναχρονισμός, κρατισμός, εθνικισμός»), στην αποκάλυψη των στόχων της κας Διαμαντοπούλου, και των περί αυτήν, ως προς την ελληνική γλώσσα («η προσαρμογή στα προτάγματα και τις πολιτισμικές ισοπεδώσεις που επιβάλλει η παγκοσμιοποίηση»).

Ο καθηγητής γλωσσολογίας Σ. Μοσχονάς ακολουθεί τη συνήθη τακτική των «εκσυγχρονιστών»: όποιος αντιδρά στο ζήτημα της γλώσσας είναι «νεκρόφιλος», «αρχαιολάτρης» ή, στην καλύτερη περίπτωση, «νεοσυντηρητικός της Αριστεράς». Η ίδια τακτική ακολουθείται από τους ομοϊδεάτες του σε όλα τα ζητήματα που τέθηκαν στην ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια: Τον Οτσαλάν υποστήριζαν αυτοί που «υβρίζουν την Ελλάδα», τη Γιουγκοσλαβία από τις Νατοϊκές επιδρομές υπεράσπιζαν οι «οπαδοί του Μιλόσεβιτς», της ΕΟΚΑ υπεραμύνονται οι «Γριβικοί» κ.ο.κ.

Ο Ελεφάντης είναι εύστοχος στις διαπιστώσεις του. Ωστόσο η μεταφυσική της «Αριστεράς» την οποία καλλιεργεί εδώ και σχεδόν τριάντα χρόνια ο χώρος του ΚΚΕ Εσωτερικού, και κατ’ εξοχήν το περιοδικό Πολίτης, σύμφωνα με την οποία αρκεί να δηλώνεις «αριστερός» για να αφέονται όλες σου οι αμαρτίες, παρήγαγε διαστρεβλώσεις και είχε αρνητικές συνέπειες για ολόκληρη τη μεταπολιτευτική περίοδο [81]. Σε μία περίοδο κατά την οποία η κοινωνική σύνθεση της «ανανεωτικής πτέρυγας» της Αριστεράς έγινε, τουλάχιστον, μεσοστρωματική [82], η επιμονή στην εξύμνηση της «Αριστεράς» χωρίς τις αντίστοιχες κοινωνικές πρακτικές, λειτουργούσε μάλλον ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ για οποιαδήποτε μικρή -ή ενίοτε και μεγάλη- διαπλοκή. Συστηματικές δημοσιεύσεις άρθρων σε έντυπα της ανανεωτικής Αριστεράς συγκροτούσαν τον καλύτερο «φάκελο» για τους μελλοντικούς Πανεπιστημιακούς και εκατοντάδες αν όχι χιλιάδες εγκαινίασαν την καριέρα τους μέσα από δημοσιεύσεις σε έντυπα του «χώρου».

[...]

Σημαία τους, η πάλη κατά του «σκοταδισμού», ο «εκσυγχρονισμός», - κατά περίπτωση «προοδευτικός ή αριστερός» αλλά πάντα εκσυγχρονισμός, πρόοδος, ποτέ «συντήρηση». Εξαφάνιση κάθε ταυτότητας εκτός από τη... δική τους, του «Αριστερού», του προοδευτικού, του εκσυγχρονιστή. Όλα τα άλλα, οποιαδήποτε αναφορά σε παράδοση, είναι συντηρητισμός. Η «συντήρηση» της γλώσσας, του περιβάλλοντος, της ιστορικής μνήμης, είναι «αναχρονισμοί» μπροστά στον «χρόνο» της νεωτερικότητας και των Χρηματιστηρίων που τρέχει και καταβροχθίζει τα πάντα. Ιδού ένα μέρος της απάντησης του Σ. Μοσχονά στον Ά. Ελεφάντη:
Δεν γνωρίζω αν ο Ά. Ελεφάντης υιοθετεί τη γλωσσική συντήρηση ως τη μόνη γλωσσική πολιτική. Συμβάλλει όμως με το άρθρο του στη διάδοση της παρωχημένης πεποίθησης ότι η εξάπλωση μιας ξένης γλώσσας, της αγγλικής εν προκειμένω, αποτελεί κίνδυνο για τις εθνικές γλώσσες και λειτουργεί ανταγωνιστικά προς την καλλιέργεια της μητρικής. Η εικόνα της αποκάλυψης που περιγράφει (μια κοινωνία που μιλάει «τεχνοαγγλικά») εντάσσεται απολύτως στη λογική της γλωσσικής συντήρησης. Είμαι βέβαιος πως δεν ήταν στις προθέσεις του φίλου Ά. Ελεφάντη να τροφοδοτήσει το σύνδρομο «αμύνεσθαι περί πάτρης», σύνδρομο που οι αντιδράσεις στην πρόταση Διαμαντοπούλου έφεραν με έμφαση στο προσκήνιο. [83]

Η υπογράμμιση είναι σαφής: κάθε υπεράσπιση της γλώσσας κινδυνεύει να καταλήξει σε «υπεράσπιση της πατρίδας», πράγμα που αποτελεί έγκλημα καθοσιώσεως για κάθε συνεπή «Αριστερό», δηλαδή... εκσυγχρονιστή. [Σημ. Καλλιμάχου: !!!] Και για να μην έχουμε καμία αμφιβολία για τους στόχους των Αριστερών γλωσσολόγων, ας δούμε πώς ορίζει τη γλωσσική συντήρηση ο κος Μοσχονάς στο άρθρο του στην Καθημερινή: «ο όρος συντήρηση κυριολεκτεί: η γλωσσική συντήρηση συμπυκνώνεται στην προσπάθεια ακριβώς να συντηρηθεί η ελληνική γλώσσα» [84]. Προφανώς θα έπρεπε να αφεθούν ελεύθεροι οι «νόμοι της αγοράς» για να την εξοντώσουν. Κάθε πρόσκομμα, κάθε ανάχωμα σε αυτούς, είναι συντηρητισμός.

[...]

Γι’ αυτό και οι πιο γνήσιες ψυχές αυτής της χώρας προστρέχουν τόσο συχνά «στην τέχνη της ποιήσεως».

Όμως, διανοούμενοι, εφημεριδογράφοι, πολιτικοί, ατάλαντοι λογογράφοι, σπανίως δε, και σημαντικοί αλλά ιδεοληπτικοί διανοούμενοι, δεν αρκούνται στην εξουσία την οποία κατέχουν. Αισθάνονται πως απειλούνται. Ο Δημοσθένης Κούρτοβικ θα αναφερθεί στον «εθνοκεντρικό» Βελουχιώτη ως πιθανό σύμβολο της «ογκούμενης ελληνικής ακροδεξιάς» (sic!) [96], ο Γιάννης Γεράσης στον ελληνοκεντρικό μυστικισμό του Σεφέρη και την υποκατάσταση της «Μεγάλης Ιδέας» από τη «Λαϊκή ψυχή» και την αναφορά στον Μακρυγιάννη ή τον Θεόφιλο, τέλος ο Τάκης Καγιαλής θα μιλήσει για τον «έρποντα» φασισμό των Ελλήνων υπερρεαλιστών!
Και πράγματι, «είναι μία στάσις, νιώθεται», αφού, καθημερινά, αδιάκοπα, βομβαρδίζονται από τη νεοελληνική ιστορία και τέχνη, ανοίγοντας το ραδιόφωνο τους, συνωστιζόμενοι στα μουσεία για τους «θησαυρούς του Αγίου Όρους», ξεφυλλίζοντας μια ποιητική συλλογή του Σεφέρη ή του Καβάφη, θαυμάζοντας τους πίνακες του Τσαρούχη ή του Εγγονόπουλου· καθημερινά νιώθουν ως απειλή την παρουσία του Μακρυγιάννη και του Βελουχιώτη [97] καθώς και την καταφυγή των νέων σε σύμβολα όπως το '21 και η Αντίσταση. Όλα τούτα έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις ιδέες που εκφέρουν στα Πανεπιστήμια, με τα κοινωνιολογικά και φιλοσοφικά πονήματα που αναμεταδίδουν στους φοιτητές τους, σε αντίθεση με τη θεματική των εντύπων των περιοδικών και των εφημερίδων τους· έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τα εκπονούμενα Ευρωπαϊκά Προγράμματα και με τα ξένα Πανεπιστήμια στα οποία προστρέχουν για να προσλάβουν ένα ελάχιστο κύρος. Επί τέλους, σε πλήρη αντίθεση με τον καθημερινό «εκσυγχρονισμό» τον οποίο ψελλίζουν.
Η τέχνη, η Αντίσταση, η «ελληνική ψυχή», τους διαφεύγουν ακόμα, και η «ελληνοκεντρική» ιδεολογία απειλεί διαρκώς να εισβάλει και στα δικά τους χωράφια! Γι' αυτό και νιώθουν να πολιορκούνται από τον «ελληνοκεντρισμό», έστω και αν κυβερνούν!

------------
[79] Ο «ευρωκομμουνισμός», που θέλησε να είναι πλησιέστερος σε μια ελληνική-ευρωπαϊκή εκδοχή του κομμουνιστικού κινήματος, σε αντίθεση με το «ρωσοκεντρικό» φρόνημα του ΚΚΕ, θα εκφυλιστεί σε απλό ευρωπαϊσμό και δυτικολαγνεία ενώ, αντίστροφα, η ρωσοτραφής ιδεολογία του παραδοσιακού ΚΚΕ θα το οδηγήσει, έστω in extremis, πιο κοντά στην «ανατολική» παράδοση και την ορθόδοξη ψυχή του ελληνισμού, όταν πλέον θα έχει χάσει κάθε νόημα η προσκόλληση σε κάποιο κρατικό ρωσικό μόρφωμα με ιδιαίτερα συμφέροντα. Δεν είναι τυχαίο εξ άλλου πως, σε ολόκληρη τη νεώτερη ιστορική διαδρομή μας. το «ρωσικό» κόμμα, από τον Λάμπρο Κατσώνη έως τον... Άρη Βελουχιώτη, θα βρίσκεται πιο κοντά στην ελληνική ιδιοπροσωπία.

[80] Α. Ελεφάντη «Νεοσυντηρητικός της Αριστεράς». Η Κυριακάτικη Αυγή, 23.12.2001.

[81] Πέρα από το ότι οδήγησε και σε πολιτικά σφάλματα: αδυναμία κατανόησης του «πολυσυλλεκτικού» ΠΑΣΟΚ και υπέρμετρη αλαζονεία των «αριστερών φωτισμένων».

[82] Εντυπωσιακό, για παράδειγμα ήταν το γεγονός ότι ένα κόμμα όπως ο Συνασπισμός, με 3,2% των ψηφοφόρων στις εκλογές του 2000 περιλάμβανε σχεδόν το 20% των παικτών του Χρηματιστηρίου και ότι πλέον τα υψηλότερα εκλογικά ποσοστά του τα συγκεντρώνει στα βόρεια προάστια των Αθηνών.

[83] Επιστολή του Σπύρου Μοσχονά στην Αυγή, 13/01/2002.

[84] Σπύρος Μοσχονάς «Ηθικός πανικός και γλωσσική συντήρηση», Η Καθημερινή, 16.12.2001.

[96] Βλέπε Άρδην, τ. 11.

[97] Το βιβλίο του Διονύση Χαριτόπουλου, Άρης ο αρχηγός των άτακτων, θα γίνει μπεστ-σέλερ στην ελληνική αγορά του βιβλίου.