Ἰδιωτικά σημαίνει ἀγγλόφωνα πανεπιστήμια, γράφει στην σημερινὴ «Καθημερινὴ» ὁ καθηγητὴς Χρ. Γιανναρᾶς.
Καὶ συμπληρώνει ὅτι ἡ... ΡεMallοποίηση τῆς Παιδείας μας, εἶναι ὁ μόνος, οὐσιαστικῶς, σκοπὸς τῆς προσεχοῦς ἀναθεωρήσεως τοῦ Συντάγματος.
Ἐγώ, ἀπὸ αὐτὸ ἐδῶ τὸ βῆμα, γιὰ τὴν προσεχὴ ἀναθεώρηση τοῦ Συντάγματος, προτείνω, καὶ ὡς Ἕλλην ἀπαιτῶ, τὸ ἐξῆς αὐτονόητο (καὶ σήμερα ὅλως ἀναγκαῖον):
1ον. Νὰ ὁρισθεῖ συνταγματικῶς ἡ Ἑλληνικὴ Γλῶσσα (στὴν διαχρονία της: ἀρχαία και νεώτερη) ὡς ΕΠΙΣΗΜΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ.
(Σημειωτέον ὅτι σήμερα τὸ Ἑλληνικὸ Κράτος δὲν ἔχει ἐπίσημη γλῶσσα.)
2ον. Νὰ προβλεφθεῖ συνταγματικῶς ἡ ἀναγκαία μέριμνα προστασίας, φροντίδος καὶ καλλιέργειας τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσης.
Ἄς τὸ σκεφθοῦμε καὶ ἄς δράσουμε ἄμεσα!
(Τὴν ἴδια πρόταση, ἀπὸ ὅσο γνωρίζω, ἔχει διατυπώσει καὶ ὁ λεξικογράφος κ. Π. Ἀλεξιάδης, ἀπὸ τὶς στῆλες τῆς ἐφημερίδος «Ἐλεύθερος Τῦπος». Ἐγὼ δὲ, μὲ ἐπιστολὴ μου στὴν «Ἑλληνικὴ Γλωσσικὴ Κληρονομιά», ἐπρότεινα τὸ αὐτό. Πρέπει ὅλοι μας νὰ ἀναλάβουμε τὶς ευθύνες μας. Πιστεύω δὲ, ὅτι ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας καὶ πρώην πρόεδρος τῆς «Ἑλληνικῆς Γλωσσικῆς Κληρονομιᾶς» Κάρολος Παπούλιας, ἀλλὰ καὶ οἱ ἀξιότιμοι κ. βουλευτές θα δοῦν θετικῶς τὸ ἐθνικό αὐτὸ αἴτημα. )
Ἀκολουθεῖ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ἐπιφυλλίδα τοῦ κ. Γιανναρᾶ:
«[...] Ο αντικοινωνικός χαρακτήρας των ιδιωτικών πανεπιστημίων ορίζεται από την υποταγή τους στους νόμους της αγοράς, νόμους προσφοράς και ζήτησης, νόμους των εντυπωσιακών τεχνασμάτων για την άγρα πελατών. Χάνεται τελεσίδικα (αν ισχύσει ο ανταγωνισμός και των κρατικών με τα ιδιωτικά ΑΕΙ) η συνείδηση του κοινωνικού λειτουργήματος. Επιπλέον, χωρίς χάρισμα προφητείας, με μόνη την ορθολογική πρόβλεψη, μπορεί ο κάθε οξυδερκής να είναι από τώρα βέβαιος ότι σε ελάχιστα χρόνια οι περισσότερες σχολές των ιδιωτικών πανεπιστημίων θα είναι αγγλόφωνες. Οχι από μειωμένο πατριωτισμό ή γιατί το μεθοδεύουν «σκοτεινές δυνάμεις». Αλλά επειδή αυτό επιτάσσουν οι νόμοι της αγοράς. Το πιστοποιούμε και στα πανεπιστημιακά «κολέγια» στην Κύπρο, όπως και στα πιο «σοβαρά» και πετυχημένα ΙΕΚ στην Ελλάδα.
Η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων είναι, φανερά, ο μόνος λόγος για την προτεινόμενη αναθεώρηση του Συντάγματος – οι συνοδευτικές αλλαγές αποτελούν καρυκεύματα. Πρέπει να είναι πανίσχυρη η πίεση που συμφέροντα άνομα ασκούν στους πολιτικούς. Αλλά βολεύονται και οι ίδιοι με το καινοτόμημα, το βλέπουν σαν ελιξήριο που θα αμνηστεύσει την εγκληματική τους ατολμία, τις καταστροφικές παραλείψεις τους. Είκοσι τρία χρόνια τώρα από την επιβολή του διαβόητου νόμου-πλαισίου στα πανεπιστήμια (του πιο «αντιδραστικού», ριζικά αντικοινωνικού και υπηρετικού οργανωμένων συμφερόντων νομοθετήματος) αλλεπάλληλες κυβερνήσεις και μοιραίοι υπουργοί Παιδείας συντήρησαν τον εξευτελισμό και την αχρείωση της Ανώτατης Εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Δεν τόλμησαν ούτε καν στην κακουργηματική καπηλεία του ακαδημαϊκού ασύλου να αντισταθούν ή την ντροπή της κομματοκρατίας και της ιδεολογικής τρομοκρατίας να αντιπαλέψουν θεσμικά. Δεν διανοήθηκαν αλλαγή στις εξωφρενικές συνθέσεις των εκλεκτορικών σωμάτων, στον μεθοδευμένο αποκλεισμό αξιοκρατικών απαιτήσεων για την ακαδημαϊκή εξέλιξη των διδασκόντων, στη ντροπή του «ενός και υποχρεωτικού συγγράμματος» ως εξεταστέας ύλης.
Tέτοια προκλητικά και σκανδαλώδη συμπτώματα υποβάθμισης και διάλυσης των πανεπιστημίων αν είχε γίνει έστω απόπειρα να διορθωθούν και είχε αποτύχει, θα υπήρχε τουλάχιστον κάποια δικαιολογία για την καταφυγή σήμερα στο ελιξήριο του «ανταγωνισμού». Aλλά απόπειρα δεν έγινε καμιά, γι’ αυτό και η επιχειρούμενη συνταγματική αναθεώρηση είναι (λυπάμαι για τη λέξη:) αδιάντροπη.
Συμπαίζουν στην Πλεκτάνη Aνάν, υπονομεύουν με σκοπιμότητες τον εξοπλισμό της χώρας, επιμένουν άνευ όρων για την είσοδο της Tουρκίας στην E.E., διαλύουν τα πανεπιστήμια (δηλαδή τη σπουδή και την έρευνα: τις προϋποθέσεις της παραγωγικότητας), παγιώνουν τον αμοραλισμό σαν αυτονόητη συνάρτηση λειτουργίας του κράτους. Ως πού θα φτάσουν; Πότε θα αφυπνιστούν αντανακλαστικά αυτοάμυνας της ελληνικής κοινωνίας;»
Καὶ συμπληρώνει ὅτι ἡ... ΡεMallοποίηση τῆς Παιδείας μας, εἶναι ὁ μόνος, οὐσιαστικῶς, σκοπὸς τῆς προσεχοῦς ἀναθεωρήσεως τοῦ Συντάγματος.
Ἐγώ, ἀπὸ αὐτὸ ἐδῶ τὸ βῆμα, γιὰ τὴν προσεχὴ ἀναθεώρηση τοῦ Συντάγματος, προτείνω, καὶ ὡς Ἕλλην ἀπαιτῶ, τὸ ἐξῆς αὐτονόητο (καὶ σήμερα ὅλως ἀναγκαῖον):
1ον. Νὰ ὁρισθεῖ συνταγματικῶς ἡ Ἑλληνικὴ Γλῶσσα (στὴν διαχρονία της: ἀρχαία και νεώτερη) ὡς ΕΠΙΣΗΜΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ.
(Σημειωτέον ὅτι σήμερα τὸ Ἑλληνικὸ Κράτος δὲν ἔχει ἐπίσημη γλῶσσα.)
2ον. Νὰ προβλεφθεῖ συνταγματικῶς ἡ ἀναγκαία μέριμνα προστασίας, φροντίδος καὶ καλλιέργειας τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσης.
Ἄς τὸ σκεφθοῦμε καὶ ἄς δράσουμε ἄμεσα!
(Τὴν ἴδια πρόταση, ἀπὸ ὅσο γνωρίζω, ἔχει διατυπώσει καὶ ὁ λεξικογράφος κ. Π. Ἀλεξιάδης, ἀπὸ τὶς στῆλες τῆς ἐφημερίδος «Ἐλεύθερος Τῦπος». Ἐγὼ δὲ, μὲ ἐπιστολὴ μου στὴν «Ἑλληνικὴ Γλωσσικὴ Κληρονομιά», ἐπρότεινα τὸ αὐτό. Πρέπει ὅλοι μας νὰ ἀναλάβουμε τὶς ευθύνες μας. Πιστεύω δὲ, ὅτι ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας καὶ πρώην πρόεδρος τῆς «Ἑλληνικῆς Γλωσσικῆς Κληρονομιᾶς» Κάρολος Παπούλιας, ἀλλὰ καὶ οἱ ἀξιότιμοι κ. βουλευτές θα δοῦν θετικῶς τὸ ἐθνικό αὐτὸ αἴτημα. )
Ἀκολουθεῖ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ἐπιφυλλίδα τοῦ κ. Γιανναρᾶ:
«[...] Ο αντικοινωνικός χαρακτήρας των ιδιωτικών πανεπιστημίων ορίζεται από την υποταγή τους στους νόμους της αγοράς, νόμους προσφοράς και ζήτησης, νόμους των εντυπωσιακών τεχνασμάτων για την άγρα πελατών. Χάνεται τελεσίδικα (αν ισχύσει ο ανταγωνισμός και των κρατικών με τα ιδιωτικά ΑΕΙ) η συνείδηση του κοινωνικού λειτουργήματος. Επιπλέον, χωρίς χάρισμα προφητείας, με μόνη την ορθολογική πρόβλεψη, μπορεί ο κάθε οξυδερκής να είναι από τώρα βέβαιος ότι σε ελάχιστα χρόνια οι περισσότερες σχολές των ιδιωτικών πανεπιστημίων θα είναι αγγλόφωνες. Οχι από μειωμένο πατριωτισμό ή γιατί το μεθοδεύουν «σκοτεινές δυνάμεις». Αλλά επειδή αυτό επιτάσσουν οι νόμοι της αγοράς. Το πιστοποιούμε και στα πανεπιστημιακά «κολέγια» στην Κύπρο, όπως και στα πιο «σοβαρά» και πετυχημένα ΙΕΚ στην Ελλάδα.
Η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων είναι, φανερά, ο μόνος λόγος για την προτεινόμενη αναθεώρηση του Συντάγματος – οι συνοδευτικές αλλαγές αποτελούν καρυκεύματα. Πρέπει να είναι πανίσχυρη η πίεση που συμφέροντα άνομα ασκούν στους πολιτικούς. Αλλά βολεύονται και οι ίδιοι με το καινοτόμημα, το βλέπουν σαν ελιξήριο που θα αμνηστεύσει την εγκληματική τους ατολμία, τις καταστροφικές παραλείψεις τους. Είκοσι τρία χρόνια τώρα από την επιβολή του διαβόητου νόμου-πλαισίου στα πανεπιστήμια (του πιο «αντιδραστικού», ριζικά αντικοινωνικού και υπηρετικού οργανωμένων συμφερόντων νομοθετήματος) αλλεπάλληλες κυβερνήσεις και μοιραίοι υπουργοί Παιδείας συντήρησαν τον εξευτελισμό και την αχρείωση της Ανώτατης Εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Δεν τόλμησαν ούτε καν στην κακουργηματική καπηλεία του ακαδημαϊκού ασύλου να αντισταθούν ή την ντροπή της κομματοκρατίας και της ιδεολογικής τρομοκρατίας να αντιπαλέψουν θεσμικά. Δεν διανοήθηκαν αλλαγή στις εξωφρενικές συνθέσεις των εκλεκτορικών σωμάτων, στον μεθοδευμένο αποκλεισμό αξιοκρατικών απαιτήσεων για την ακαδημαϊκή εξέλιξη των διδασκόντων, στη ντροπή του «ενός και υποχρεωτικού συγγράμματος» ως εξεταστέας ύλης.
Tέτοια προκλητικά και σκανδαλώδη συμπτώματα υποβάθμισης και διάλυσης των πανεπιστημίων αν είχε γίνει έστω απόπειρα να διορθωθούν και είχε αποτύχει, θα υπήρχε τουλάχιστον κάποια δικαιολογία για την καταφυγή σήμερα στο ελιξήριο του «ανταγωνισμού». Aλλά απόπειρα δεν έγινε καμιά, γι’ αυτό και η επιχειρούμενη συνταγματική αναθεώρηση είναι (λυπάμαι για τη λέξη:) αδιάντροπη.
Συμπαίζουν στην Πλεκτάνη Aνάν, υπονομεύουν με σκοπιμότητες τον εξοπλισμό της χώρας, επιμένουν άνευ όρων για την είσοδο της Tουρκίας στην E.E., διαλύουν τα πανεπιστήμια (δηλαδή τη σπουδή και την έρευνα: τις προϋποθέσεις της παραγωγικότητας), παγιώνουν τον αμοραλισμό σαν αυτονόητη συνάρτηση λειτουργίας του κράτους. Ως πού θα φτάσουν; Πότε θα αφυπνιστούν αντανακλαστικά αυτοάμυνας της ελληνικής κοινωνίας;»
Προσθήκη 18-7-2009:
Τὴν συνταγματικὴ ἀνακήρυξι τῆς Ἑλληνικῆς ὡς ἐπισήμου γλώσσης τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους, καὶ τὴν συνταγματικὴ πρόνοια γιὰ τὴν καλλιέργειά της, προτείνει μὲ ἀξιέπαινο ζῆλο τὰ τελευταῖα χρόνια ὁ ἀκαδημαϊκὸς Ἀντώνιος Κουνάδης. Παραθέτω σχετικὴ ἐπιστολή του στὸν τύπον.
Επιστολή του ακαδημαϊκού Αντωνίου Κουνάδη, δημοσιευθείσα στην εφημερίδα «Καθημερινή», 7 Ιαν. 2007 ("Γράμματα αναγνωστών")
Συνταγματική αναθεώρηση και ελληνική γλώσσα
Τις τελευταίες δεκαετίες παριστάμεθα μάρτυρες μιας αλματώδους προόδου στις θετικές επιστήμες και την τεχνολογία, με παράλληλη όμως και συνεχώς εντεινόμενη βαθιά κοινωνική κρίση που διέρχεται ολόκληρη η ανθρωπότης. Κρίση θεσμών. Κρίση πνευματικών και ηθικών αξιών. Κρίση παιδείας -με τις αλλεπάλληλες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις- για την οποία πολύς λόγος γίνεται τελευταίως στη χώρα μας με την επικείμενη αναθεώρηση του Συντάγματος, χωρίς ωστόσο καμιά αναφορά στα αίτια που την προκάλεσαν και συνεχίζουν να την υποδαυλίζουν, δηλαδή την έλλειψη ανθρωπιστικής παιδείας, φορέας της οποίας είναι η ελληνική γλώσσα -θεμελιακό στοιχείο της παγκόσμιας διανόησης- αφού αυτή υπήρξε το βασικό όχημα διαδόσεως πολιτισμού σε ολόκληρο τον κόσμο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Ωστόσο, αποτελεί κοινό τόπο ότι η αποκοπή της νεοελληνικής από τις ρίζες της -τα αρχαία ελληνικά, την ανεξάντλητη αυτή πηγή αντλήσεως λέξεων- οδήγησε στη σημερινή αδυναμία εκφράσεως των νέων -και όχι μόνο- οι οποίοι στο καθημερινό λεξιλόγιό τους χρησιμοποιούν λιγότερες από οκτακόσιες λέξεις. Ο Παπαδιαμάντης διδάσκεται πλέον από μετάφραση! Είναι συνήθεις, εξάλλου, οι βαρβαρισμοί, οι σολοικισμοί, η παραμορφωτική εκφορά λόγου που ακούμε ακόμη και σε δελτία ειδήσεων τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών. Ένας παλιός στίχος του Σεφέρη περιγράφει την κατάσταση: «Ο Θεός μάς χάρισε μια γλώσσα ζωντανή, εύρωστη, πεισματάρα, χαριτωμένη που αντέχει, μολονότι έχουνε εξαπολύσει όλα τα θεριά να τη φάνε». Και όλα αυτά, διότι δυστυχώς οι έντονες ιστορικές διαμάχες για το γλωσσικό μας ζήτημα, που τόσο εταλάνισαν τη χώρα, φαίνεται ότι δεν μας δίδαξαν το αυτονόητο! Ότι δηλαδή -όπως έγραφε ο σοφός ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Τσάτσος στο βιβλίο του «Παιδεία και Γλώσσα»- οι γλώσσες δεν νομοθετούνται. Η ελληνική γλώσσα από την εποχή του Ομήρου μέχρι σήμερα -φαινόμενο αδιάσπαστης συνέχειας κατά τον κορυφαίο Ισπανό γλωσσολόγο και ελληνιστή Φρανσίσκο Ρ. Αντράντος- αποτελεί ένα αλληλοσυμπληρούμενο και διαχρονικά εξελισσόμενο με τη δική του δυναμική σύνολο.
Κατόπιν των παραπάνω, είναι άκρως επιβεβλημένο να ληφθούν μέτρα προστασίας της γλώσσας μας από τους εκάστοτε νομοθετούντες, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες, π.χ. Γαλλία, Ρωσία, Ιαπωνία, Κορέα, Κίνα, Ισπανία. Όταν προ εικοσαετίας περίπου επιτροπές από ειδικούς στην Ιαπωνία και την Κορέα ανέλαβαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο εκσυγχρονισμού της παραδοσιακής τους γραφής, εξέδωσαν σύντομα το πόρισμά τους που άρχιζε ως εξής: «Κάτω τα χέρια από την ιστορική μας γραφή! Αναγνωρίζουμε τις δυσχέρειες που έχουν οι νέοι μας στην εκμάθηση των ιδεογραμμάτων, αλλά η προσπάθεια που καταβάλλουν αποτελεί πνευματική άσκηση που οξύνει τον νου. Με αυτήν τη γραφή επιβιώσαμε. Με αυτήν τη γραφή επιτύχαμε το οικονομικό θαύμα της Απω Ανατολής». Στη Ρωσία επιβάλλεται βαρύτατο πρόστιμο σε οποιονδήποτε αντικαταστήσει γράμμα του κυριλλικού αλφαβήτου με αντίστοιχο λατινικό. Στη Γαλλία για θέματα που αφορούν τη γλώσσα ζητείται από την κυβέρνηση η γνώμη της Γαλλικής Ακαδημίας. Κάτι ανάλογο υπήρχε παλαιότερα και στον Οργανισμό της Ακαδημίας Αθηνών.
Είναι ιδιαίτερα ευοίωνο για τη χώρα μας το συνεχώς αυξανόμενο κατά τα τελευταία χρόνια ενδιαφέρον των Ελλήνων πολιτών -ανεξαρτήτως ιδεολογίας και πολιτικών πεποιθήσεων- για την ανάσχεση της φθίνουσας πορείας της γλώσσας μας. Το γλωσσικό ζήτημα που άλλοτε μας δίχαζε, σήμερα μας ενώνει, αφού πολιτειακοί άρχοντες, η Εκκλησία, πρ. πρωθυπουργοί, εκπρόσωποι όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων, προσωπικότητες των επιστημών, γραμμάτων και τεχνών, στηρίζουν τις προσπάθειες πολιτιστικών φορέων για την αναβάθμιση της γλωσσικής μας παιδείας. Αποτελεί ευτυχή -αλλά και μοναδική- ευκαιρία η συζητούμενη αναθεώρηση του Συντάγματος για την επί σταθεράς βάσεως προστασία της γλώσσας μας, αυτού του ύψιστου αγαθού για τη συνέχεια, επιβίωση και προοπτική του Γένους.
Αντώνιος Ν. Κουνάδης
ομ. καθηγητής - ακαδημαϊκός
Αθήνα
Συνταγματική αναθεώρηση και ελληνική γλώσσα
Τις τελευταίες δεκαετίες παριστάμεθα μάρτυρες μιας αλματώδους προόδου στις θετικές επιστήμες και την τεχνολογία, με παράλληλη όμως και συνεχώς εντεινόμενη βαθιά κοινωνική κρίση που διέρχεται ολόκληρη η ανθρωπότης. Κρίση θεσμών. Κρίση πνευματικών και ηθικών αξιών. Κρίση παιδείας -με τις αλλεπάλληλες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις- για την οποία πολύς λόγος γίνεται τελευταίως στη χώρα μας με την επικείμενη αναθεώρηση του Συντάγματος, χωρίς ωστόσο καμιά αναφορά στα αίτια που την προκάλεσαν και συνεχίζουν να την υποδαυλίζουν, δηλαδή την έλλειψη ανθρωπιστικής παιδείας, φορέας της οποίας είναι η ελληνική γλώσσα -θεμελιακό στοιχείο της παγκόσμιας διανόησης- αφού αυτή υπήρξε το βασικό όχημα διαδόσεως πολιτισμού σε ολόκληρο τον κόσμο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Ωστόσο, αποτελεί κοινό τόπο ότι η αποκοπή της νεοελληνικής από τις ρίζες της -τα αρχαία ελληνικά, την ανεξάντλητη αυτή πηγή αντλήσεως λέξεων- οδήγησε στη σημερινή αδυναμία εκφράσεως των νέων -και όχι μόνο- οι οποίοι στο καθημερινό λεξιλόγιό τους χρησιμοποιούν λιγότερες από οκτακόσιες λέξεις. Ο Παπαδιαμάντης διδάσκεται πλέον από μετάφραση! Είναι συνήθεις, εξάλλου, οι βαρβαρισμοί, οι σολοικισμοί, η παραμορφωτική εκφορά λόγου που ακούμε ακόμη και σε δελτία ειδήσεων τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών. Ένας παλιός στίχος του Σεφέρη περιγράφει την κατάσταση: «Ο Θεός μάς χάρισε μια γλώσσα ζωντανή, εύρωστη, πεισματάρα, χαριτωμένη που αντέχει, μολονότι έχουνε εξαπολύσει όλα τα θεριά να τη φάνε». Και όλα αυτά, διότι δυστυχώς οι έντονες ιστορικές διαμάχες για το γλωσσικό μας ζήτημα, που τόσο εταλάνισαν τη χώρα, φαίνεται ότι δεν μας δίδαξαν το αυτονόητο! Ότι δηλαδή -όπως έγραφε ο σοφός ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Τσάτσος στο βιβλίο του «Παιδεία και Γλώσσα»- οι γλώσσες δεν νομοθετούνται. Η ελληνική γλώσσα από την εποχή του Ομήρου μέχρι σήμερα -φαινόμενο αδιάσπαστης συνέχειας κατά τον κορυφαίο Ισπανό γλωσσολόγο και ελληνιστή Φρανσίσκο Ρ. Αντράντος- αποτελεί ένα αλληλοσυμπληρούμενο και διαχρονικά εξελισσόμενο με τη δική του δυναμική σύνολο.
Κατόπιν των παραπάνω, είναι άκρως επιβεβλημένο να ληφθούν μέτρα προστασίας της γλώσσας μας από τους εκάστοτε νομοθετούντες, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες, π.χ. Γαλλία, Ρωσία, Ιαπωνία, Κορέα, Κίνα, Ισπανία. Όταν προ εικοσαετίας περίπου επιτροπές από ειδικούς στην Ιαπωνία και την Κορέα ανέλαβαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο εκσυγχρονισμού της παραδοσιακής τους γραφής, εξέδωσαν σύντομα το πόρισμά τους που άρχιζε ως εξής: «Κάτω τα χέρια από την ιστορική μας γραφή! Αναγνωρίζουμε τις δυσχέρειες που έχουν οι νέοι μας στην εκμάθηση των ιδεογραμμάτων, αλλά η προσπάθεια που καταβάλλουν αποτελεί πνευματική άσκηση που οξύνει τον νου. Με αυτήν τη γραφή επιβιώσαμε. Με αυτήν τη γραφή επιτύχαμε το οικονομικό θαύμα της Απω Ανατολής». Στη Ρωσία επιβάλλεται βαρύτατο πρόστιμο σε οποιονδήποτε αντικαταστήσει γράμμα του κυριλλικού αλφαβήτου με αντίστοιχο λατινικό. Στη Γαλλία για θέματα που αφορούν τη γλώσσα ζητείται από την κυβέρνηση η γνώμη της Γαλλικής Ακαδημίας. Κάτι ανάλογο υπήρχε παλαιότερα και στον Οργανισμό της Ακαδημίας Αθηνών.
Είναι ιδιαίτερα ευοίωνο για τη χώρα μας το συνεχώς αυξανόμενο κατά τα τελευταία χρόνια ενδιαφέρον των Ελλήνων πολιτών -ανεξαρτήτως ιδεολογίας και πολιτικών πεποιθήσεων- για την ανάσχεση της φθίνουσας πορείας της γλώσσας μας. Το γλωσσικό ζήτημα που άλλοτε μας δίχαζε, σήμερα μας ενώνει, αφού πολιτειακοί άρχοντες, η Εκκλησία, πρ. πρωθυπουργοί, εκπρόσωποι όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων, προσωπικότητες των επιστημών, γραμμάτων και τεχνών, στηρίζουν τις προσπάθειες πολιτιστικών φορέων για την αναβάθμιση της γλωσσικής μας παιδείας. Αποτελεί ευτυχή -αλλά και μοναδική- ευκαιρία η συζητούμενη αναθεώρηση του Συντάγματος για την επί σταθεράς βάσεως προστασία της γλώσσας μας, αυτού του ύψιστου αγαθού για τη συνέχεια, επιβίωση και προοπτική του Γένους.
Αντώνιος Ν. Κουνάδης
ομ. καθηγητής - ακαδημαϊκός
Αθήνα
