Καὶ μόνος καὶ μετὰ πολλῶν

Καλὴ Χρονιά, φίλοι μου, γιὰ σᾶς, τοὺς δικοὺς σας, καὶ τὴν Ἑλλάδα μας! Τὸ 2006 ξημερώνει μὲ αἰσιοδοξία· ὄχι τὴν αἰσιοδοξία τοῦ ἐφησυχασμοῦ, ἀλλὰ τὴν αἰσιοδοξία τῆς ἀποφασιστικότητος καὶ τοῦ ἀγώνος [βλ. σχόλιον Σ. Καργάκου]. Ναί, σήμερα εἴμαστε ἐδῶ καὶ γράφουμε μὲ πολυτονικό· ἀκόμη καὶ αὐτὰ τὰ ἐλάχιστα τῆς παραδόσεώς μας, αὐτὰ τὰ «ἄχρηστα», μικρούλια, χαριτωμένα σημαδάκια, τὰ ἀγαπᾶμε καὶ δὲν τὰ ἀπεμπολοῦμε γιὰ καμμία ψευτο-προοδευτικότητα. Ἄς μὴν ἐλπίζουν λοιπὸν κάποιοι ὅτι ὑπάρχει περίπτωση νὰ ἀπεμπολήσουμε τὰ μείζονα· τὴν γῆ, τοὺς βωμοὺς καὶ τὰ ἱερὰ μας· τὶς οἰκογένειες, τοὺς προγόνους καὶ τοὺς ἀπογόνους μας· τὶς ἱερὲς μας παραδόσεις. Ναί, ἐνοχλεῖ αὐτὸ πολὺ κάποια συμφέροντα· ἐνοχλεῖ σφόδρα καὶ τὴν θλιβερὴ μειονότητα τοῦ ἐγχώριου ψευτο-προοδευτισμοῦ, ἡ ὁποία, μὲ ὕβρεις και συκοφαντίες κατὰ τῆς μεγάλης πλειονότητος τῶν Ἑλλήνων, ἐπιχειρεῖ φασιστικῶς νὰ ἐπιβάλει τὸν ἀφελληνισμὸ καὶ νὰ μεταβάλει διὰ τῆς βίας τοὺς Ἕλληνες σὲ ἄβουλους καταναλωτὲς. Ὅμως οἱ Ἕλληνες, βαθιὰ δημοκρατικὸς λαὸς τρεισήμισυ χιλιάδες χρόνια τουλάχιστον, ἀντιδροῦν στὰ δικτατορικὰ σχέδια τοῦ ὅποιου κατεστημένου. Ναί, σήμερα Πρωτοχρονιά, ἐδῶ, ἐπαναλαμβάνουμε τὸν ὅρκο τῶν Ἀθηναίων ἐφήβων, τὴν ὕψιστη αὐτὴ ἔκφραση Ἑλληνικοῦ δημοκρατικοῦ φρονήματος. Ἀμυνῶ καὶ ὑπὲρ ἱερῶν καὶ ὑπὲρ ὁσίων καὶ μόνος καὶ μετὰ πολλῶν· τὴν πατρίδα δὲ οὐκ ἐλάσσω παραδώσω, πλείω δὲ καὶ ἀρείω ὅσης ἂν παραδέξωμαι. Καλὴ Χρονιά, φίλοι μου!

Ὅρκος τῶν Ἀθήνησιν ἐφήβων

Οὐ καταισχυνῶ ὅπλα τὰ ἱερά,
οὐδ᾿ ἐγκαταλείψω τὸν παραστάτην, ὅτῳ ἂν στοιχήσω,
ἀμυνῶ δὲ καὶ ὑπὲρ ἱερῶν καὶ ὑπὲρ ὁσίων καὶ μόνος καὶ μετὰ πολλῶν·
τὴν πατρίδα δὲ οὐκ ἐλάσσω παραδώσω,
πλείω δὲ καὶ ἀρείω ὅσης ἂν παραδέξωμαι·
καὶ εὐηκοήσω τῶν ἀεὶ κρινόντων ἐμφρόνως,
καὶ τοῖς θεσμοῖς τοῖς ἱδρυμένοις πείσομαι
καὶ οὑς τινας ἂν ἄλλους τὸ πλῆθος ἱδρύσηται ὁμοφρόνως·
καὶ ἄν τις ἀναιρῇ τοὺς θεσμοὺς ἢ μὴ πείθηται, οὐκ ἐπιτρέψω,
ἀμυνῶ δὲ καὶ μόνος καὶ μετὰ πάντων·
καὶ ἱερὰ τὰ πάτρια τιμήσω.
ἵστορες θεοὶ τούτων.

[Ἱωάννης Στοβαῖος, «Ἀνθολογία», βιβλίο 4, κεφ. 1, §48]


Σημείωσις

Πολύ ενδιαφέρον σχόλιο περί αισιοδοξίας και απαισιοδοξίας, ρεαλισμού και αποθαρρυντικής καταστροφολογίας, αγωνιστικότητος και μοιρολατρίας. (Αφορμή του σχολίου η Ελληνική Γλώσσα σήμερα.)

Αντιγράφω:

"Μετά την ανάγνωση της εισήγησης αυτής, κάποιοι από τους ακροατές μού είπαν πως βρίσκουν τους φόβους μου υπερβολικούς, ότι δεν δικαιολογούν την τόση μου απαισιοδοξία, και μού συνέστησαν αισιοδοξία. Απάντησα ότι η αισιοδοξία δεν είναι θέμα γραμμής. Όπως έλεγε ο Άρης Αλεξάνδρου, υπάρχει ακόμη ισχυρή δόση "σταλινίνης" στο πνευματικό μας εποικοδόμημα. Επί Στάλιν, ο πολύς Ζντάνωφ είχε επιβάλλει την αισιοδοξία ως πολιτική γραμμή στην λογοτεχνία και την πνευματική ζωή. Για μένα, η αισιοδοξία είναι έκφραση μοιρολατρίας. Το ότι ενδεχομένως τα πράγματα μπορούν μελλοντικά να έχουν καλύτερη έκβαση, αυτό δεν με υποχρεώνει να βλέπω με ροζ γυαλιά την υπάρχουσα κατάσταση και να την ωραιοποιώ. Προτιμώ να βλέπω το δυσάρεστο και να μάχομαι εναντίον του. Η αισιοδοξία είναι μάχη, έστω και αν πρόκειται να χάσεις. Από την άποψη αυτή συμμερίζομαι απόλυτα την άποψη του Αντόνιο Γκράμσι: "Στην απαισιοδοξία της γνώσης αντιτάσσω την αισιοδοξία της βούλησης." Η δική μου αισιοδοξία είναι ο αγώνας μου."

[Υστερόγραφο του Σαράντου Καργάκου στην δημοσίευση ("Άρδην" τ. 36, Ιούλ. 2002) της εισηγήσεώς του στην ιδρυτική εκδήλωση του πολιτιστικού σωματείου "Ελληνική Γλωσσική Κληρονομιά" στην Παλαιά Βουλή, 11 Ιουν. 2002.]