Στὸν ἱστοχῶρο τῆς Κινήσεως Πολιτῶν γιὰ τὴν Ἐπαναφορὰ τοῦ Πολυτονικοῦ Συστήματος θὰ βρεῖτε δείγματα 624 πολυτονικῶν γραμματοσειρῶν (σὲ 227 οἰκογένειες). (Κλὶκ ἐκεῖ, στὰ κόκκινα βελάκια, μὲ ἐνεργὴ java, γιὰ λεπτομέρειες.)
Ἂς συγκρίνουμε τὶς βασικὲς γραμματοσειρὲς τῶν Windows, μὲ δυὸ-τρεῖς ἄλλες. Ὁ Γνωμοδότης ἐπρότεινε τὴν GFS Didot. Συγκρίνω, λοιπόν, ἑπτὰ πολυτονικὲς γραμματοσειρὲς (Palatino Linotype, Times New Roman, GeorgiaYH, VerdanaYH, GFS Didot, GFS Didot Classic, Grecs du Roi) σὲ δύο συστήματα Windows:
Ἂς συγκρίνουμε τὶς βασικὲς γραμματοσειρὲς τῶν Windows, μὲ δυὸ-τρεῖς ἄλλες. Ὁ Γνωμοδότης ἐπρότεινε τὴν GFS Didot. Συγκρίνω, λοιπόν, ἑπτὰ πολυτονικὲς γραμματοσειρὲς (Palatino Linotype, Times New Roman, GeorgiaYH, VerdanaYH, GFS Didot, GFS Didot Classic, Grecs du Roi) σὲ δύο συστήματα Windows:
- Microsoft Windows Vista SP1, Font Size (DPI): Larger scale (120 DPI), Font Smooth: ClearType, Resolution: 1920x1200
- Microsoft Windows XP SP3, Font Size (DPI): Default scale (96 DPI), Font Smooth: Standard, Resolution: 1024x768
Ἀρχεῖο html γιὰ νὰ κάνετε τὰ δικά σας πειράματα.
Παρατηρήσεις:
α) Τὰ GeorgiaYH καὶ VerdanaYH εἶναι οἱ πολυτονικὲς ἐκδόσεις τῶν γνωστῶν Georgia καὶ Verdana τῶν Microsoft Windows, φτιαγμένες ἀφιλοκερδῶς ἀπὸ τὸν Γιάννη Χαραλάμπους (Κίνηση Πολιτῶν γιὰ τὴν Ἐπαναφορὰ τοῦ Πολυτονικοῦ Συστήματος). Κατόπιν συμφωνίας μὲ τὴν Microsoft, θὰ ἀντικαταστήσουν (ὡς Georgia καὶ Verdana) τὰ μονοτονικὰ Georgia καὶ Verdana στὶς ἐπόμενες ἐκδόσεις τῶν Windows. (Συγχαρητήρια Γιάννη!)
β) Τὰ Times New Roman,τὰ Courier New, τὰ Tahoma καὶ τὰ Arial στὰ Windows Vista εἶναι πλέον πολυτονικά. (Ἀλλὰ σὲ ὅλες αὐτὲς τὶς γραμματοσειρές οἱ τόνοι εἶναι δυσανάγνωστοι, ἐξ οὗ καὶ ἡ ἀνάγκη γιὰ πολυτονικὰ Georgia καὶ Verdana.) Τὰ Palatino Linotype εἶναι τὸ γνωστὸ εὐανάγνωστο πολυτονικὸ standard, ἤδη ἀπὸ τὰ Windows XP. Τὰ χρησιμοποιῶ στὸ παρὸν ἱστολόγιο.
γ) Τὰ GFS Didot (Ἐταιρεία Ἑλληνικῶν Τυπογραφικῶν Στοιχείων), ὅπως σημειώνει καὶ ὁ Γνωμοδότης, εἶναι μιὰ ὡραιότατη κλασσικὴ γραμματοσειρὰ (προσέξτε τὰ φιογκάκια στὸ μικρὸ κάππα). Ἀνάλογες γραμματοσειρὲς θὰ βρεῖτε μὲ ὀνόματα ὅπως «Ἁπλᾶ», «Δεκαεξάρια τῆς κάσας» ἤ, στὰ Windows, «Garamond» (μονοτονική). (Τὰ GFS Didot Classic καὶ τὰ Grecs du Roi δὲν ἔχουν λατινικὰ (βάζει τὸ σύστημα ὅ,τι βρεῖ διαθέσιμο).)
δ) Ἄλλο χαρτί, ἄλλο ὀθόνη. Ἄλλο ClearType, ἄλλο Standard smooth. Ἄλλο Windows, ἄλλο Mac. Τεράστιες οἱ διαφορές. Ἐὰν μάλιστα μιλοῦμε γιὰ πολυτονικό, ἡ καθαρότητα τῶν τόνων καὶ τῶν πνευμάτων εἶναι τὸ κυριότερο κριτήριο (καὶ τὸ πλέον δύσκολο νὰ ἰκανοποιηθῇ στὴν ὀθόνη, σὲ ὅλα τὰ μεγέθη καὶ τὰ συστήματα).
Προσέξτε πῶς σὲ ὁρισμένες γραμματοσειρὲς, ἀναλόγως μὲ τὸ ἄν ἔχουμε ClearType ἢ Standard smooth, καὶ ἀναλόγως τοῦ μεγεθους, ἔχουμε πολὺ ἀχνὰ γράμματα (σάν... ἐξατμισμένα), κομμένα γράμματα, ἢ συσσωματώσεις πίξελ. Ἐνῷ στὸ χαρτὶ (μὲ καλὸ ἐκτυπωτή, ἐννοεῖται), μπορεῖ νὰ εἶναι ἄψογα.
Ἀλλὰ καὶ μεταξὺ Windows καὶ Mac ὑπάρχει διαφορά:
α) Τὰ GeorgiaYH καὶ VerdanaYH εἶναι οἱ πολυτονικὲς ἐκδόσεις τῶν γνωστῶν Georgia καὶ Verdana τῶν Microsoft Windows, φτιαγμένες ἀφιλοκερδῶς ἀπὸ τὸν Γιάννη Χαραλάμπους (Κίνηση Πολιτῶν γιὰ τὴν Ἐπαναφορὰ τοῦ Πολυτονικοῦ Συστήματος). Κατόπιν συμφωνίας μὲ τὴν Microsoft, θὰ ἀντικαταστήσουν (ὡς Georgia καὶ Verdana) τὰ μονοτονικὰ Georgia καὶ Verdana στὶς ἐπόμενες ἐκδόσεις τῶν Windows. (Συγχαρητήρια Γιάννη!)
β) Τὰ Times New Roman,τὰ Courier New, τὰ Tahoma καὶ τὰ Arial στὰ Windows Vista εἶναι πλέον πολυτονικά. (Ἀλλὰ σὲ ὅλες αὐτὲς τὶς γραμματοσειρές οἱ τόνοι εἶναι δυσανάγνωστοι, ἐξ οὗ καὶ ἡ ἀνάγκη γιὰ πολυτονικὰ Georgia καὶ Verdana.) Τὰ Palatino Linotype εἶναι τὸ γνωστὸ εὐανάγνωστο πολυτονικὸ standard, ἤδη ἀπὸ τὰ Windows XP. Τὰ χρησιμοποιῶ στὸ παρὸν ἱστολόγιο.
γ) Τὰ GFS Didot (Ἐταιρεία Ἑλληνικῶν Τυπογραφικῶν Στοιχείων), ὅπως σημειώνει καὶ ὁ Γνωμοδότης, εἶναι μιὰ ὡραιότατη κλασσικὴ γραμματοσειρὰ (προσέξτε τὰ φιογκάκια στὸ μικρὸ κάππα). Ἀνάλογες γραμματοσειρὲς θὰ βρεῖτε μὲ ὀνόματα ὅπως «Ἁπλᾶ», «Δεκαεξάρια τῆς κάσας» ἤ, στὰ Windows, «Garamond» (μονοτονική). (Τὰ GFS Didot Classic καὶ τὰ Grecs du Roi δὲν ἔχουν λατινικὰ (βάζει τὸ σύστημα ὅ,τι βρεῖ διαθέσιμο).)
δ) Ἄλλο χαρτί, ἄλλο ὀθόνη. Ἄλλο ClearType, ἄλλο Standard smooth. Ἄλλο Windows, ἄλλο Mac. Τεράστιες οἱ διαφορές. Ἐὰν μάλιστα μιλοῦμε γιὰ πολυτονικό, ἡ καθαρότητα τῶν τόνων καὶ τῶν πνευμάτων εἶναι τὸ κυριότερο κριτήριο (καὶ τὸ πλέον δύσκολο νὰ ἰκανοποιηθῇ στὴν ὀθόνη, σὲ ὅλα τὰ μεγέθη καὶ τὰ συστήματα).
Προσέξτε πῶς σὲ ὁρισμένες γραμματοσειρὲς, ἀναλόγως μὲ τὸ ἄν ἔχουμε ClearType ἢ Standard smooth, καὶ ἀναλόγως τοῦ μεγεθους, ἔχουμε πολὺ ἀχνὰ γράμματα (σάν... ἐξατμισμένα), κομμένα γράμματα, ἢ συσσωματώσεις πίξελ. Ἐνῷ στὸ χαρτὶ (μὲ καλὸ ἐκτυπωτή, ἐννοεῖται), μπορεῖ νὰ εἶναι ἄψογα.
Ἀλλὰ καὶ μεταξὺ Windows καὶ Mac ὑπάρχει διαφορά:
- Τὸ κείμενο τοῦ Γνωμοδότου, μὲ GFS Didot, στὰ Windows (Vista, 120 dpi, ClearType)
- Τὸ κείμενο τοῦ Γνωμοδότου, μὲ GFS Didot, στὰ Windows (XP, 96 dpi, Standard smooth)
- Τὸ κείμενο τοῦ Γνωμοδότου, μὲ GFS Didot, σὲ Mac [δεῖγμα 2]
Εἶναι προφανὲς ὅτι τὰ GFS Didot φτιάχτηκαν γιὰ Mac.
Τὰ Palatino Linotype, ἀντιθέτως, δὲν εἶναι ἡ ὀμορφότερη γραμματοσειρά, ἀλλὰ φαίνονται παντοῦ καὶ πάντοτε τουλάχιστον ἰκανοποιητικῶς.
Καλλιτεχνικὸ κριτήριο: Γιὰ τὸ χαρτί μιλῶ τῶρα, διότι, γιὰ τὴν ὀθόνη, ὁ παράγων τῆς ἀναγνωσιμότητος πρέπει νὰ ἐξετάζεται πρῶτα. Στὸ χαρτί, λοιπόν, θέλω το μικρὸ κάππα νὰ ἔχει φιογκάκια! Παλαιό, κλασσικό στυλ. Ὅπως π.χ. τὰ Ἁπλᾶ (Greek 90) καὶ τὰ Δεκαεξάρια τῆς κάσας τοῦ Γιάννη Χαραλάμπους, ἢ τὰ GFS Didot καὶ τὰ GFS Didot Classic τῆς Ε.Ε.Τ.Σ. Ἀπὸ ὅλα αὐτά, μᾶλλον προτιμῶ τὰ Ἁπλᾶ (Greek 90), διότι εἶναι στρογγυλὰ καὶ συμπαθητικά, καὶ ὄχι μακρόστενα, οὔτε ὑπερβολικὰ πυκνά, οὔτε ἔχουν ἄλλη ἐξεζητημένη ἰδιαιτερότητα, ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς καθὼς πρέπει, κλασσικοὺς φιόγκους. Ἀπὸ τὶς πολὺ ἐξεζητημένες γραμματοσειρές, τῶρα, γιὰ παιχνίδι περισσότερο καὶ εἰδικὲς περιπτώσεις, ἡ Grecs du Roi εἶναι ὄμορφη!
Ὑ.Γ. Ξέρω, εἶμαι ἀπαράδεκτος, σὲ Linux δὲν δοκίμασα· ἐπιφυλλάσσομαι.
Τὰ Palatino Linotype, ἀντιθέτως, δὲν εἶναι ἡ ὀμορφότερη γραμματοσειρά, ἀλλὰ φαίνονται παντοῦ καὶ πάντοτε τουλάχιστον ἰκανοποιητικῶς.
Καλλιτεχνικὸ κριτήριο: Γιὰ τὸ χαρτί μιλῶ τῶρα, διότι, γιὰ τὴν ὀθόνη, ὁ παράγων τῆς ἀναγνωσιμότητος πρέπει νὰ ἐξετάζεται πρῶτα. Στὸ χαρτί, λοιπόν, θέλω το μικρὸ κάππα νὰ ἔχει φιογκάκια! Παλαιό, κλασσικό στυλ. Ὅπως π.χ. τὰ Ἁπλᾶ (Greek 90) καὶ τὰ Δεκαεξάρια τῆς κάσας τοῦ Γιάννη Χαραλάμπους, ἢ τὰ GFS Didot καὶ τὰ GFS Didot Classic τῆς Ε.Ε.Τ.Σ. Ἀπὸ ὅλα αὐτά, μᾶλλον προτιμῶ τὰ Ἁπλᾶ (Greek 90), διότι εἶναι στρογγυλὰ καὶ συμπαθητικά, καὶ ὄχι μακρόστενα, οὔτε ὑπερβολικὰ πυκνά, οὔτε ἔχουν ἄλλη ἐξεζητημένη ἰδιαιτερότητα, ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς καθὼς πρέπει, κλασσικοὺς φιόγκους. Ἀπὸ τὶς πολὺ ἐξεζητημένες γραμματοσειρές, τῶρα, γιὰ παιχνίδι περισσότερο καὶ εἰδικὲς περιπτώσεις, ἡ Grecs du Roi εἶναι ὄμορφη!
Ὑ.Γ. Ξέρω, εἶμαι ἀπαράδεκτος, σὲ Linux δὲν δοκίμασα· ἐπιφυλλάσσομαι.