Νύχτα γιομάτη θαύματα

   Τὶ κρῖμα ποὺ δὲν ἔχουμε πιὰ χριστουγεννιάτικες φάτνες στὴν πόλι μας.

   Ἀποκτήσαμε τέχνες καὶ ἐπιστῆμες, πολυκαταστήματα καὶ χρηματιστήρια, ἀκριβὰ δῶρα καὶ ἑορταστικὲς λιχουδιὲς καὶ λαμπερὰ φῶτα καὶ στολίδια καὶ κατακόκκινους τροφαντοὺς ἁγιοβασίληδες -τώρα φτωχαίνουν, ξεθωριάζουν κι αὐτά-, κι ὅμως, ἡ παγωνιὰ μᾶς κυκλώνει ὁλοένα... τὸ βαθὺ σκοτάδι, ἡ ἄκαρδη νύχτα... ἡ νύχτα γυμνώνει τὰ λαμπερὰ στολίδια, ξεραίνει τὶς γευστικὲς λιχουδιές... κυκλώνει τὴν ψυχή, πυκνώνει... μέχρι καὶ ὁ φόβος καὶ ἡ ἀγωνία νὰ παγώσῃ... καὶ τότε, ὅταν ὅλα πιὰ τὰ σκεπάσῃ τὸ παγερὸ σκοτάδι, κάτω κι ἀπ᾿ αὐτό, μιὰ ἄλλη, βαθύτερη, ξεχασμένη νύχτα... μιὰ ἄλλη νύχτα, νύχτα γιομάτη θαύματα, νύχτα σπαρμένη μάγια.

   Βαθὺ σκοτάδι, παγωνιά.

   Καὶ στ᾿ αὐτιὰ τῶν βοσκῶν ἀγγελικὲς ψαλμωδίες.

   Κι ὁ μικρὸς Χριστούλης στὴν ἀγκαλιὰ τῆς Παναγίας, στὴν φάτνη τῶν ἀλόγων.

   Τὶ κρῖμα ποὺ δὲν ἔχουμε πιὰ χριστουγεννιάτικες φάτνες στὴν πόλι μας.

   Μεγαλώνουμε, μαθαίνουμε, πλουτίζουμε κι «ἐκσυγχρονιζόμεθα»· καὶ νοσταλγοῦμε τὴν χαμένη ζεστασιὰ τῆς φάτνης.

   Καλὰ Χριστούγεννα!

Φάτνη Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους, Κρύα Ἰτεῶν Πατρῶν
(Χριστούγεννα 2011)

Φάτνη Διάβας Καλαμπάκας
(Χριστούγεννα 2011)

* * *

Ἐπιστολὴ τοῦ Δημήτρη Λιαντίνη σὲ φίλο του τὰ Χριστούγεννα τοῦ 1970, ἀπὸ τὸ Μόναχο ὅπου ἐσπούδαζε.

       Μόναχο, 25-12-1970

  Χριστούγεννα καὶ τοῦτα. Ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς κατάδικους, ὅσοι δὲν εἶναι δυὸ-δυὸ στὸ κελλί, καὶ τοὺς μοναχούς, κείνους ποὺ δὲν ζοῦν σὲ κοινόβια, ἀλλὰ σὲ σκῆτες, καὶ τοὺς λιγοστούς, πού ᾿χουνε τὴ δική μου τρέλλα, δὲν θὰ τὰ πέρασε ἄλλος ὅπως ἐγώ. Οὔτε μιὰ καλημέρα, οὔτε μιὰ εὐχή, οὔτε ἑνὸς ἀνθρώπου μάτι καὶ γέλιο. Ἔχω ἕνα χοντρὸ κερὶ στὸ κηροπήγιο καὶ μέρα νύχτα καίει. Τράβηξα τὶς κουρτίνες νὰ κλείσω τὸ φῶς γιὰ νὰ μὴν βλέπουν τὰ μάτια καὶ κιοτέψει ἡ ψυχὴ κι ὅλη τὴ μέρα τραμπαλίζομαι στὴν καρέκλα μου, σκεπάζομαι ἀπὸ γαλάζιους καπνοὺς καὶ κολυμπάω στὸν ποταμὸ τῆς ἀμίλητης ὕπαρξής μου. Μόνο τ᾿ αὐτιὰ ἄφησα ἀσφάλιστα -σὰν τὸν Ὀδυσσέα- γιὰ νὰ φτάνει ὣς τὴ σπηλιά μου ὁ γιορτερὸς θόρυβος ἀπὸ τὸ μακρυνὸ βάθος τῆς πολιτείας. Κι ἔρχοναι φευγαλέα μπροστά μου εἰκόνες ἀπὸ τὰ πλούσια Γόμμορα καὶ τὴν ἀκόλαστη Πομπηία, γιὰ νὰ μοῦ θυμίζουν τὸν ξεπεσμένο ἄνθρωπο, ποὺ ὅμως δὲν ἐπιτρέπεται νὰ τοῦ φορτώσουμε τὴν ἐνοχή. Μόνο τὸ μεσημέρι κουμπώθηκα ὣς τὸ λαιμὸ καὶ τράβηξα μιὰ βόλτα στὸν μεγάλο κῆπο τῆς πόλης. Περπάτησα ὥρα πολλὴ ἀπάνου στὰ χιόνια, ἀγνάντεψα τὸ ποταμάκι, τὶς πάπιες, τὰ περιστεράκια ποὺ κρυώνανε καὶ μαλάκωσε λίγο ἡ ψυχὴ καὶ τὸ παράπονο. Χιόνι... παγωνιά, πλοῦτος ποὺ σὲ χτυπάει στὰ μάτια. Ὕστερα ξαναγύρισα στηλώθηκα, σὰν φάντασμα, πάλι μπροστὰ στὴ λαμπάδα καὶ κυλᾶνε οἱ ὧρες, κι ὅλας ἕντεκα, ἀπάνου στὸ καλτιρίμι τῆς διαμαρτυρίας, ποὺ δὲν θὰ ζητήσει ἀνταμοιβή. Παρ᾿ ὅλα τοῦτα δὲν θὰ πρέπει νὰ λησμονήσω νὰ σοῦ πῶ ὅτι εἶμαι καὶ κομμάτι χαρούμενος. Κάτι κατάλαβα ἀπὸ τὸ θᾶμα τῆς Ἅγιας νύχτας.

  Ἵσως περισσότερα ἀπ᾿ ὅσα πιστεύω.

       Δικός σου
       Δημήτρης

* * *

Αὐτὴ εἶναι νύχτα θαυμάτων

Τοῦ Ἠλία Μπαζίνα
«Φίλαθλος», 24 Δεκ. 2006

Το ρίγος της προσμονής εκείνων που θα έλθουν

   Υπάρχει, τελικά, ένα Χριστουγεννιάτικο Θαύμα! Όλοι το βλέπουν. Όλοι το νοιώθουν. Κανένας δεν μπορεί να το εξηγήση. Έχει να κάνει με πολλά πράγματα μαζί. Το τρυφερό, θαμπό, βορεινό φως της μέρας, που πεθαίνει πρόωρα, για να σύρη πίσω της μια μεγάλη, θριαμβική, ολόφωτη νύχτα, ακόμα πιο τρυφερή. Μια νύχτα γεμάτη προσμονές άγνωστης χαράς, γεμάτη νάνους, μάγους και καλικάτζαρους που δεν φοβίζουν αλλά χαμογελάνε, γιατί αυτή είναι νύχτα θαυμάτων. Από όλα το πιο μεγάλο είναι η ανάσταση του παιδιού μέσα μας. Του παιδιού που πήγαινε να κοιμηθή την παραμονή, ακούγοντας ακόμα τους μεγάλους να μιλάνε και να τραγουδάνε και προσπαθώντας να μην αφήση τα βλέφαρά του να βαρύνουν για να μη χάση το μεσονύχτιο θαύμα. Και πάντα το έχανε αλλά τι σημασία είχε αφού το θαύμα είχε συντελεσθή. Και το παιδί ξυπνούσε στα καθαρά, δροσερά του σεντόνια και σκιρτούσε καθώς του 'ρχόταν η ανάμνηση ότι ξημέρωνε μεγάλη γιορτή! Με το άρωμα από τα φρέσκα κουλουράκια στα ρουθούνια του, το προνομιούχο νέο πλάσμα βίωνε την αθανασία, τη μόνη που υπάρχει. Μνήμες από έναν κόσμο υπέροχης άγνοιας, ΠΡΙΝ από το προπατορικό αμάρτημα. Όταν τα πάντα είναι ζωή, το αντίθετό της δεν υπάρχει. Και η μόνη αλήθεια είναι το ρίγος της προσμονής εκείνων που θα έλθουν, το προμάντεμα του έρωτα, η προετοιμασία για το υπέροχο ταξίδι, την εξερεύνηση του κόσμου με τα μυστικά και τις ομορφιές και τους κινδύνους του. Κινδύνους που δεν φοβερίζουν, απλά ξεσηκώνουν.

   Είναι κρίμα ότι το παιδί αυτό δεν γίνεται να επιζήση όταν πεθάνη ο άνθρωπος που το κρατούσε κρυμμένο, ζεστό και ασφαλές, στον κόρφο της ψυχής του. Θα του άξιζε να έχη άλλη, καλύτερη μοίρα. Ίσως είναι το μόνο κομμάτι μας που θα άξιζε να ζήση αιώνια. Και αυτή η ανάγκη και η αναζήτηση και η νοσταλγία, η αφόρητη του αιώνιου παιδιού είναι που ξαναφουντώνει μέσα μας τα Χριστούγεννα. Είναι μια μικρή ανάσταση, μια αναγέννηση προσωρινή πραγμάτων πολύτιμων και στην ουσία χαμένων. Είναι ρηχή και στείρα η θεώρηση ότι τα πάντα γύρω από τα Χριστούγεννα είναι ένα σκηνικό, με μοναδικό στόχο το τζίρο. Είναι σίγουρα και αυτό. Δεν θα κατάφερναν όμως τίποτα όλοι αυτοί, που ΝΟΜΙΖΟΥΝ ότι μας πιάνουν κορόιδα, αν εμείς οι ίδιοι δεν θέλαμε την κοροϊδία. Εν γνώσει μας.

   Το ξέρουμε ότι η «Άγια Νύχτα» είναι ένα ζαχαρωτό, χαζοχαρούμενο τραγουδάκι. Το ξέρουμε πως υπάρχουν κι εκείνοι που υποφέρουν. Τα Χριστούγεννα επιτρέπεται να παραβλέπουμε, γιατί τα Χριστούγεννα είναι ο γυρισμός μας -ημών των βροτών- στην αγνότητα και στην αθανασία. Τόσο πρόσκαιρη επιστροφή! Την δικαιούμαστε μια φορά το χρόνο. Δεν μας κάνει χειρότερους ανθρώπους. Ίσως μας κάνει και καλύτερους, ΑΝ καταφέρουμε να την προεκτείνουμε στην υπόλοιπη ζωή μας σαν χρέος ευτυχίας. Η ευδαιμονία πρέπει να γεννάη ευδαιμονία. Το τερατώδες είναι το ότι συχνά αυτό δεν συμβαίνει, όχι το ότι επιτρέπεται και λίγη ευδαιμονία σε μια ζωή έτσι κι αλλοιώς λίγη. Και η «Άγια Νύχτα», η σαχλούτσικη, είναι τελικά ένα πανέμορφο τραγουδάκι, που τραγουδήθηκε περισσότερο από κάθε άλλο στον κόσμο. Μη θεοποιούμε το «σωστό» και το «σημαντικό» ΤΟΣΟ ώστε να καταντήσει εργαλείο ΚΑΚΙΑΣ. Μια ζωή χωρίς το επουσιώδες και το παραμυθένιο είναι μια παγίδα γεμάτη εγωισμούς, μοχθηρίες, θέσφατα, ΠΡΕΠΕΙ, τύψεις. Άρνηση ΧΑΡΑΣ.

   Μη μιλάμε λοιπόν για «ευδαιμονισμό» και παραισθήσεις και ψεύτικες επιστροφές στο τίποτα! Υπάρχει ένα κομμάτι των εορτών, που σίγουρα είναι ψεύτικο. Μεγάλο, πολύ μεγάλο κομμάτι! Υπάρχει και το κομμάτι το πραγματικό. ΟΛΟΙ το έχουμε νοιώσει. Γιατί το αρνούμαστε; Αφού υπάρχει, ας το αφήσουμε να κάνει το νηπενθές, παυσίπονο έργο του. Δεν είναι αρετή το να του κλείσουμε την ψυχή μας. Ίσως είναι και κακία. Και για την κακία υπάρχει ΤΟΣΟΣ χρόνος, μα τόσος χρόνος, Θεέ μου! «Αρκετόν τη ημέρα η κακία αυτής». Αρκετόν τω έτει η κακία αυτού. Αρκετόν τω βίω η κακία αυτού...

Χαρά στο νταηλίκι

   Αν το θέμα μας είναι «να μην παρασυρθούμε» στον ψεύτικο κόσμο των παραισθήσεων, είναι ΤΟΣΟ ΕΥΚΟΛΟ! Ίχνος μαγκιάς δικής μας δεν χρειάζεται. ΟΛΑ τα όνειρα είναι εύθραυστα, φευγαλέα σαν την πρωινή πάχνη. Χαρά στο νταηλίκι, να θρυμματίσης ένα όνειρο! Ένας ακόμα βανδαλισμός, τί μπορεί να αλλάξη προς το καλύτερο; Τελικά, το πραγματικό ΨΕΜΑ είναι αυτός! Ο βανδαλισμός, σαν έκφραση... υγείας, ρεαλισμού, πραγματισμού. Το κουτάβι που κούρνιασε στην αγκαλιά μου (πάει πάνω από μισός αιώνας και δεν το ξέχασα) μέχρι να αφήση την τελευταία του πνοή από την κακοπάθεια, ήταν μια μικρή, εύθραυστη, φευγαλέα αλήθεια. Το ΨΕΜΑ ήταν εκείνοι, που το πέταξαν, θεωρώντας πως έκαναν κάποιο πράγμα, που λέγεται ΣΩΣΤΟ. Ενώ δεν ήταν παρά μια έκφραση ΕΞΟΥΣΙΑΣ εκ μέρους όντων, που δεν έχουν εξουσία σε τίποτα! Δεν μπόρεσαν να δουν το κουτάβι σαν ΟΜΟΙΟ τους. Ενώ ΣΙΓΟΥΡΑ δεν ξέφυγαν κι εκείνοι τη δική του τύχη. Τί είναι αυτό το «ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΣΑΝ»; Δύναμη; Αδυναμία είναι! Ψεύτικη δύναμη. Ψέμα...

   Αφήστε το όνειρο να κουρνιάση στον κόρφο σας, σαν κάτι ζωντανό. Και μη ντρέπεστε γι' αυτό. Ευλογία είναι. Θα σας ανταμείψη με μια γλυκειά ανάμνηση. Κάποια ώρα που θα την έχετε ανάγκη. Καλά Χριστούγεννα!

Ἡ Γέννησις τοῦ Κυρίου, φορητὴ εἰκόνα, Βυζαντινὸν Μουσεῖον Ἀθηνῶν, 15ος αἰ.· ἴσως ἔργο τοῦ ζωγράφου Ἀγγέλου.

+ Κείμενα τοῦ Ἠλία Μπαζίνα
+ Ἕνα ἀκόμη ἄρθρο τοῦ Ἠλία Μπαζίνα γιὰ τὰ Χριστούγεννα (25-12-1998): «Γιὰ τὸ ξέσκισμα... καὶ τὸ παντελόνιασμα, τὶ θὰ ἔλεγε σήμερα ὁ Ἰησοῦς Χριστός...»
+ «Ἀνάλυση τῆς θεολογίας τῆς εἰκόνας τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ», ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγοπούλου, 11-11-2005 [Φλόγα] [Πατερικός]· Ἀρχιμανδρίτης Γεράσιμος Φραγκουλάκης, «Ἡ εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ»)

* * *

Εὐφραίνεσθε δίκαιοι,
οὐρανοὶ ἀγαλλιᾶσθε,
σκιρτήσατε τὰ ὄρη,
Χριστοῦ γεννηθέντος.
Παρθένος καθέζεται
τὰ Χερουβὶμ μιμουμένη,
βαστάζουσα ἐν κόλποις
Θεόν Λόγον σαρκωθέντα.
Ποιμένες τὸν τεχθέντα δοξάζουσι,
Μάγοι τῷ Δεσπότῃ δῶρα προσφέρουσιν,
Ἄγγελοι ἀνυμνοῦντες λέγουσιν,
Ἀκατάληπτε Κύριε, δόξα σοι.

(Ἅγιος Ἀνδρέας Κρήτης, 7ος-8ος αἰ.)

Καὶ τότε ἡ Μητέρα Ἑλληνικὴ Γῆ, ἀγαλλομένη ἕως τὰ βάθη τῶν σπλάχνων της...

   Τὸ περιοδικὸν «Ἀνθέμιον», Ἐνημερωτικὸν Δελτίον τῆς Ἑνώσεως Φίλων Ἀκροπόλεως, ἐδημοσίευσεν στὸ τεῦχος 21, Δεκ. 2010, μικρὸ ἀπόσπασμα ἐργασίας τοῦ γράφοντος γιὰ τὸν Περικλῆ Γιαννόπουλο καὶ τὴν Ἀκρόπολι, ἐπ᾿ εὐκαιρίᾳ τῆς ἐπετείου τῶν ἑκατὸ ἐτῶν ἀπὸ τὴν αὐτοθέλητη ἔξοδό του.

   «Τὸν θεωρῶ ὡς τὸν τελευταῖον Ἀθηναῖον τῶν καλῶν χρόνων. Ὡς ἕνα πλόκαμον κισσοῦ ἑρπίζοντα ἐπάνω εἰς ἀρχαῖον μάρμαρον. Δὲν θὰ ἴδῃ πλέον ὁ ναὸς τῆς Ἀπτέρου Νίκης ρόδα κάθε πρωί προσφερόμενα ὡς θυσίαν, καὶ ἂν αὐτὸ τὸ κάμει ἄλλος τις θὰ εἶναι μίμησις, θὰ εἶναι προσποίησις.

   »Αἱ ἄκανθαι τῆς Ἀττικῆς, τὴν μυστηριώδη καλλιτεχνικὴν γοητεία τῶν ὁποίων τόσον εἶχεν ἐννοήσει, δὲν θὰ εὔρουν πλέον θαυμαστὴν καὶ συλλέκτην, εἰς τὸν τόπον ὅστις παρήγαγε τὸ γλυκύτερον μέλι καὶ τὸ πικρότερον κώνειον.

   »Ὅταν ἔβαζε λευκὰ γάντια καὶ φορτωμένος ἀπὸ ἄνθη ἀνήρχετο εἰς τὴν Ἀκρόπολιν διὰ νὰ προσευχηθῇ εἰς τὸν ναὸν τοῦ ὑπάτου Κάλλους [...]»

   (Δημήτριος Καμπούρογλου, συνέντευξις στὴν ἐφημερίδα «Ἐμπρός», μετὰ τὴν αὐτοκτονία τοῦ Γιαννόπουλου, 13-4-1910)

   Ἑκατὸ χρόνια συμπληρώνονται ἐφέτος στὶς 8 Ἀπριλίου [2010], ἀπὸ τὴν ἡμέρα ἐκείνη (8-4-1910) ποὺ ὁ μεγάλος ἑλληνολάτρης Περικλῆς Γιαννόπουλος ἑνώθηκε αὐτοθέλητα μὲ τὴν Ἑλληνικὴ Φύση. Ὡς δεῖγμα τιμῆς καὶ μνήμης γιὰ τὸν μεγάλο ἄνδρα, παραθέτω ὁρισμένα ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ ἔργο του ποὺ ἀναφέρονται στὴν Ἀκρόπολη.

   Ἑλληνολάτρης, ἀρχαιολάτρης, πάνω ἀπ᾿ ὅλα φυσιολάτρης ὁ Γιαννόπουλος («Ὡραῖοι Θεοί, οἱ Πρῶτοι Θεοὶ τῆς Φυλῆς, ζοῦν μαζὺ μὲ τὴν ὁλοζώντανη Ἑλλ. Ψυχὴ στὸν κάμπο, στὸ βουνό, στὸ νερό») καλεῖ τοὺς νέους («ΝΕΟΙ ΚΑΙ ΝΕΑΙ Ἀγαπήσετε μὲ πάθος πύρινον τὴν Μητέρα Γῆ, θ᾿ ἀναστηθῆτε στὴν ἀληθινὴ Ἡδονικὴ Ζωή») καὶ συλλαμβάνει μιὰ ἐξαίσια, ὑψηλοτάτης ἐμπνεύσεως εἰκόνα: Τὸ πεντελικὸ μάρμαρο, σὰν γάλα τῆς Μητέρας Γῆς, νὰ πηγάζει ἀπὸ τὰ σπλάχνα τῆς γῆς, νὰ κρυσταλλώνεται στὰ καλλιτεχνήματα τῆς Ἀκροπόλεως καὶ νὰ γίνεται κατόπιν πνεῦμα καὶ νὰ φωτίζει ἀπὸ τοὺς αἰθέρες παντοτινὰ τὴν ἀνθρωπότητα («Ἔκκλησις πρὸς τὸ Πανελλήνιον Κοινόν», 1907):

   «Καὶ τότε ἡ Μητέρα Ἑλληνικὴ Γῆ, ἀγαλλομένη ἕως τὰ βάθη τῶν σπλάχνων της αἰσθάνεται τὰ στήθη τῆς πρισκόμενα ἀπὸ τὰς ἡδονὰς τῆς συλλήψεως, τότε ἀπὸ τοῦ σὰν ὀρθοῦ μαστοῦ Ἀρτέμιδος Πεντελικοῦ της, ἕνα ἀφροδίσειον ἀφρόεν, μαρμαρόεν γάλα ἀναβλύζει, γάλα πηγνυόμενον εἰς τὸν ἀέρα καὶ τὸ φῶς, κρυσταλλιαζόμενον εἰς ἀνονείρευτα Παλάτια, μὲ μαρμαρίνην Ἀνθρωπότητα ἁβροτέραν καὶ ζωντανοτέραν κάθε ζωντανῆς, ἀνερχόμενον ἀργὰ καὶ μεγαλόπρεπα πρὸς τὰ κυάνεα οὐράνια σὰν πελώριον πάμφωτον σύννεφον Ἰουλιανοῦ μεσημερινοῦ καὶ μένον.
   »Καὶ ἡ Νεφέλη, αὐτὴ ἡ διαμένουσα αἰώνια, ἡ καταυγάζουσα μὲ τὰ ἡδονικώτερα φῶτα τὴν Οἰκουμένην, ἡ μὴ γινομένη βρῶμα σκωλήκων, ἡ χῶμα οὖσα καὶ μὴ ἀπερχομένη εἰς χῶμα, ἡ οὔτε ἀπὸ τοῦ Χρόνου οὔτε ἀπὸ κανενὸς λυσσασμένου Θεοῦ τὰ δόντια τρωγομένη, εἶνε τὸ ἀποθέωμα Ἑλληνικῆς Γῆς καὶ Φυλῆς, καὶ εἶνε τὸ ἕνα καὶ ΜΟΝΑΔΙΚΟΝ ΙΔΑΝΙΚΟΝ ποὺ ἄνθησε καὶ ἐπετρώθη εἰς τὸν πλανήτην αὐτόν, εἶνε ὁ μοναδικὸς Αἰσθητικὸς καὶ Πνευματικὸς Ἥλιος τῆς Οἰκουμένης, ὁλόκληρος Χαρὰ καὶ Ἡδονὴ Ζωῆς, καὶ ἡ μόνη της Δόξα, Παρηγορία καὶ Ἐλπίς, εἶνε τό: ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΙΔΑΝΙΚΟΝ.»

   [...]

   [Ὁλόκληρη ἡ ἐργασία μου παρατίθεται στὸν ἱστοχῶρο «ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ (1871-1910): Ὁ προφήτης τοῦ Ἑλληνισμοῦ».]

Λόφοι Νυμφῶν, Πνύκας καὶ Μουσῶν: Κέντρα τῶν ξωτικῶν

   Ἡ ἀρχαιολόγος τῆς Α' Ε.Π.Κ.Α., κυρία Ὄλγα Δακουρᾶ-Βογιατζόγλου, ἔκανε ἀφιλοκερδῶς μιὰ θαυμάσια ξενάγησι στὰ μέλη τῆς Ἑνώσεως Φίλων Ἀκροπόλεως, μὲ θέμα: Λόφοι Νυμφῶν, Πνύκας καὶ Μουσῶν: Κέντρα τῶν ξωτικῶν. (Σάββατο 14 Μαΐου 2011)

   Αὐτὸ ποὺ καὶ τὴν ἴδια συγκίνησε ἐξ ἀρχῆς, ὅπως μᾶς εἶπε, καὶ εἶναι πραγματικὰ ἐνδιαφέρον εἶναι ἡ ἀνθρώπινη πλευρὰ αὐτῆς τῆς τόσο σημαντικῆς περιοχῆς, τοῦ σημαντικότερου τόπου στὴν Ἱστορία τοῦ ἀνθρωπίνου πολιτισμοῦ, τῆς Ἀκροπόλεως δηλαδὴ καὶ τῶν πέριξ, τὴν ὁποίαν συνήθως ἀγνοοῦμε. Διότι, σκέπτομαι, ἐγώ, ὅλοι μιλοῦμε γιὰ μεγάλους φιλοσόφους καὶ καλλιτέχνες, γιὰ τραγωδίες, πλατωνικοὺς διαλόγους, ἀθάνατα μνημεῖα καὶ ἀγάλματα, ἀλλὰ μιλοῦμε ἀφαιρετικῶς συνήθως καὶ αὐθαιρέτως, δηλαδὴ ἐπιφανειακῶς· δὲν συνειδητοποιοῦμε ὅτι ὅλα αὐτὰ προέκυψαν ἀπὸ ἕναν λαὸ μὲ σάρκα καὶ αἷμα, ἀπὸ ἕναν τόπο, ἀπὸ τὸ χῶμα καὶ τὶς πέτρες καὶ τὸ χορτάρι του· καὶ εἶναι καρπός, τὸ ἀπόσταγμα ἴσως, τὸ ἀπαύγασμα, μιᾶς συνεχοῦς (καὶ ὄχι μόνον τοῦ Χρυσοῦ Αἰῶνος) ζωντανῆς παραδόσεως αἰώνων.

14-5-2011, πρόποδες τῆς Ἀκροπόλεως. Γιὰ κάποιον λόγο πάντοτε μὲ συγκινοῦν τὰ λεπτὰ χορτάρια καὶ οἱ παπαροῦνες ἀνάμεσα στὶς ἀρχαῖες πέτρες, κάτω ἀπ᾿ τὸ φῶς τοῦ ἥλιου. Ἔχουν μιὰν ὀμορφιὰ ταπεινὴ ἀλλὰ ἀσύγκριτη. Καὶ ἡ πραγματικὴ οὐσία τῆς φιλοσοφίας τοῦ Πλάτωνος καὶ τοῦ Ἀριστοτέλους, τῆς γλυπτικῆς, τῆς τραγωδίας, τῆς πολιτικῆς, τῶν μαθηματικῶν, ἐδῶ ἔχει, διαισθάνομαι, τὴν ρίζα της κι ἐδῶ ἐπανέρχεται.

   Ἡ συνεχής, ζωντανὴ αὐτὴ παρουσία τοῦ τόπου καὶ τῶν ἀνθρώπων (ἀπὸ τοὺς ὁποίους καὶ ἡ φιλοσοφία καὶ ἡ τραγωδία καὶ ἡ πολιτικὴ ξεκίνησαν), μὲ τὰ βάσανα, τὶς χαρές, τὶς προλήψεις καὶ τὶς δεισιδαιμονίες τους, ἔγινε αἰσθητὴ στὴν ξενάγησι στοὺς μαγικοὺς αὐτοὺς λόφους, τοὺς ὁποίους ὁ Ἐβλιγιὰ Τσελεμπὴ (17ος αἰ.) ἀναφέρει ὡς τὸ μεγαλύτερο κέντρο τῶν ξωτικῶν.

   Ἡ ξενάγησις ξεκίνησε ἀπὸ τὸν λόφο τῶν Νυμφῶν (Ἀστεροσκοπεῖο καὶ Ἁγία Μαρίνα Θησείου), μέσα στὰ βράχια τοῦ ὁποίου ζοῦσαν (ζοῦν; ) οἱ νεράιδες, καὶ μέχρι πρὶν λίγες δεκαετίες οἱ ἔγγυες γυναῖκες ἔκαναν τσουλήθρα στὸν λεῖο κεκλιμμένο βράχο γιὰ νὰ κυλήσῃ εὔκολα κατὰ τὴν γέννα τὸ παιδί, οἱ δὲ ἀνύπαντρες καὶ φρεσκοπαντρεμένες γιὰ νὰ συλλάβουν. (Ὅπως μᾶς εἶπε ἡ κ. Δακουρᾶ-Βογιατζόγλου, τὸ δοκίμασαν, κατὰ τὴν ἀνασκαφή, οἱ γυναῖκες ἀρχαιολόγοι καὶ ἔπιασε· ὅλες ἔκαναν παιδί!) Ἡ λατρεία δὲν σταμάτησε ποτέ, ἡ μαγεία τοῦ τόπου καὶ τὸ δέσιμο τῶν ἀνθρώπων καὶ τοῦ τόπου μ᾿ αὐτὴν τὴν μαγεία δὲν σταμάτησε ποτέ· ἡ Ἁγία Μαρίνα ἄλλωστε ποὺ λατρεύετεαι σήμερα στὸν ἴδιο τόπο ἀπὸ τοὺς ἴδιους ἀνθρώπους τὸ ἀποδεικνύει.

   Περάσαμε ἀπὸ τοὺς πρόποδες τῆς Ἀκροπόλεως, τὴν Πνύκα καὶ καταλήξαμε στὸν λόφο τῶν Μουσῶν (Φιλοπάππου). Παντοῦ κοιλώματα στοὺς βράχους, ἐνδιαιτήματα νεραϊδῶν, τάφοι, οἰκήματα χτισμένα ἐπάνω καὶ μέσα στὸν βράχο.

14-5-2011, πρόποδες τῆς Ἀκροπόλεως. Ἀρχαῖο οἴκημα λαξευμένο στὸν βράχο. Στὸ ἐσωτερικὸ του σώζεται ἕνα πολὺ παραστατικό, ἂν καὶ σὲ ὄχι καλὴ κατάστασι, ἀνάγλυφο Πανὸς καὶ νύμφης. (Δὲν ἐπιτρεπόταν ἡ φωτογράφισις.) Ὁ δὲ ἀρχαιόφιλος, ὡς φαίνεται, κύων τῆς φωτογραφίας μᾶς ἀκολουθοῦσε καθ᾿ ὅλην σχεδὸν τὴν διάρκειαν τῆς ξεναγήσεως!

   Οἱ λεγόμενες φυλακές τοῦ Σωκράτους, στοῦ Φιλοπάππου, οἱ ὁποῖες βεβαίως δὲν ἔχουν σχέσι μὲ φυλακὲς ἢ μὲ τὸν Σωκράτη, ἀλλὰ ἦταν μεγάλο, διόροφο ἢ τριόροφο κτήριο, χτισμένο πλάι στὸν βράχο καὶ μὲ δωμάτια-ἀποθῆκες σκαλισμένα μέσα στὸν βράχο, εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ σημεῖα στὸ ὁποῖο μέχρι πρὶν μερικὲς δεκαετίες ἐπικεντρωνόταν ἡ μαγικὴ παράδοσις. Ἐδῶ οἱ κοπέλες ἔφερναν στὶς μοῖρες προσφορὲς μὲ μέλι, γιὰ νὰ μάθουν ἐὰν θὰ παντρευτοῦν. (Ἀναφέρουν τέτοια περιστατικὰ ὁ ἀρχαιολόγος Κυριάκος Πιττακής, ὁ Πουκεβὶλ κ.ἄ.) Ἀκόμη, μέσα ἀπὸ ὀπὲς τοῦ βράχου περνοῦσαν τὰ ἀσθενικὰ παιδιά, γιὰ νὰ ἀποβάλουν τὴν ἀσθένεια.

Οἱ λεγόμενες φυλακὲς τοῦ Σωκράτους στὸν λόφο τῶν Μουσῶν (Φιλοπάππου). Κέντρον μαγικῆς παραδόσεως.
(Τὴν συγκεκριμένη φωτογραφία ἐδανείσθην ἀπὸ τὸ Studio G - Dexipos.)

   Ἀνέφερα ἐγὼ μιὰ προσωπικὴ ἐμπειρία, ἡ ὁποία προεκάλεσε ἐνδιαφέρον. Σὲ μιὰ ἐκδρομὴ ποὺ εἴχαμε πάει μὲ τὸ δημοτικὸ σχολεῖο στοῦ Φιλοπάππου, ὑπολογίζω λίγο μετὰ τὸ 1980, γίναμε μάρτυρες ἐνδιαφερόντων φαινομένων. Κορίτσια ἄρχισαν ν᾿ ἀκοῦν φωνὲς μέσα ἀπὸ τὸν βράχο. Ἕνα ἀγόρι εἶδε μετὰ ἕνα ματωμένο χέρι νὰ βγαίνῃ ἀπὸ μέσα, καὶ ἡ ἀνησυχία ἔγινε σχεδὸν πανικός.

   Οἱ δάσκαλοί μας ἀνησύχησαν, φοβήθηκαν πιθανῶς καὶ μήπως κανεὶς ἀνώμαλος τρόμαξε τὰ παιδιά, μᾶς συγκέντρωσαν καὶ φύγαμε. Ἀνώμαλος δὲν ὑπῆρχε· τί ὅμως; Ὁμαδικὴ ψύχωσις τὴν ὁποία ἐπροκάλεσε ἡ ἐντύπωσις τῶν σκοτεινῶν καγκελόφρακτων κοιλωμάτων τῶν βράχων μὲ τὸ ἐπίφοβο ὄνομα «φυλακὲς τοῦ Σωκράτους»; Ἢ ἡ μαγεία τοῦ χώρου, ζωντανὴ ἀκόμη, ἡ ὁποία βρῆκε καλὸ ἀγωγὸ στὰ ἁγνὰ ἀκόμη παιδικὰ μυαλὰ καὶ τὰ καθαρὰ μάτια;

   (Βλέπε καί Δήμητρα Μυριλλᾶ, «Μιὰ ἀρχαία πόλη, μαγική», Ἐλευθεροτυπία 26-9-2010, μὲ ἀφορμὴ ἀνάλογη ξενάγησι ἀπὸ τὴν κ. Δακουρᾶ-Βογιατζόγλου στὸ παρελθόν.)

Σὰν τὸν Καραγκιόζη...

   Ἡ θρυλικὴ διαφήμισις τοῦ Λουμίδη μὲ τὸν Εὐγένιο Σπαθάρη καὶ τὸν Θανάση Βέγγο, σὲ σκηνοθεσία Παντελῆ Βούλγαρη (ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ἐκπομπὴ «Ἰχνηλάτες» τοῦ Δαυὶδ Ναχμία, ΕΡΤ 2005· ὑπεύθυνη ἐκπομπῆς: Δήμητρα Γκουντούνα). Ἐδῶ μεγαλύτερο ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ἐκπομπή:

   Ὁ Θανάσης Βέγγος, ὁ «ἔμψυχος Καραγκιόζης», ὅπως τὸν ἀποκαλεῖ ὁ Σπαθάρης στὴν ἐκπομπή αὐτήν, ἀγαπήθηκε τόσο, ὄχι μόνον ἐπειδὴ ἦταν καλός, φιλότιμος καὶ σεμνός, ἀλλὰ ἐπειδὴ ὁ Ἕλληνας, ὅπως στὸν παραδοσιακὸ Καραγκιόζη, ἀνεγνώρισε τὸν ἑαυτό του. Τὸν ἴδιο τὸν χαρακτήρα τῆς φυλῆς μας, μὲ ὅλο τὸ φορτίο τῆς ἱστορίας καὶ τὰ παθήματα τῆς ζωῆς καὶ μὲ ὅλες τὶς ἀδυναμίες μας· ἀδυναμίες ποὺ εἶναι καὶ ἡ δύναμίς μας, ὅταν σώζεται στὸ βάθος ἡ φυσικὴ εὐγένεια, ἡ μαγιὰ ποὺ ἔλεγε ὁ Μακρυγιάννης.

   Κάποιοι μπορεῖ νὰ θεωρήσουν ἀνοίκεια τὴν ἀναλογία μὲ τὸν Καραγκιόζη. Ἀπὸ δεκαετίες πολλές, ὁ Καραγκιόζης κατηγορήθηκε καὶ ἀπὸ σημαντικοὺς πνευματικοὺς ἀνθρώπους ὡς στίγμα ποὺ πρέπει νὰ ξερριζωθῇ, κατάλοιπο τῆς τουρκοκρατίας, συγκεφαλαίωσις τοῦ ραγιαδισμοῦ καὶ ὅλων τῶν ἐλαττωμάτων τῆς φυλῆς. Ἐπῆρε προσφάτως τὸ μάτι μου καὶ ἕνα ἄρθρο, ὅπου ὁ ἀρθρογράφος ἰσχυρίζεται ὅτι δὲν πρέπει νὰ ἔχουμε ὡς πρότυπο τὸν Καραγκιόζη, ἀλλὰ τὸν Ἀχιλλέα (ὁ φάντης μὲ τὸ ρετσινόλαδο...), ὅπως οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ποὺ διέπρεψαν, μπλά μπλά... (Μὲ τὴν ἴδια λογική, ἀγαπημένος ἠθοποιὸς δὲν πρέπει νὰ εἶναι (καὶ) ὁ Βέγγος, ἀλλά (μόνον) ὁ Αἰμίλιος Βεάκης, ὑποθέτω.)

   Ἁπλῶς, λάθος. Ἀφοῦ θυμίσω ὅτι ὁ χαρακτήρας τοῦ Ἕλληνα, ἀνέκαθεν, δὲν εἶναι μόνον ὁ Ἀχιλλέας, ἀλλά, ἀκόμη περισσότερο, ὁ πολυμήχανος Ὀδυσσέας, ποὺ ἀκριβῶς μὲ τὴν πονηριά του ξεπερνᾷ τελικῶς ὅλες τὶς δυσκολίες, θὰ παρατηρήσω ὅτι ὅλη αὐτὴ ἡ καταφορὰ κατὰ τοῦ Καραγκιόζη φανερώνει, φοβοῦμαι, καὶ ἕνα σύμπλεγμα κατωτερότητος (σὰν τοῦ φραγκοφορεμένου Νιόνιου). Κατ᾿ ἀρχήν, τί σημαίνει «πρότυπο»; Δὲν εἶναι πρότυπο ὁ Καραγκιόζης· εἶναι λυτρωτικὴ ὁμολογία ψυχῆς καὶ αὐτοσαρκασμός. (Χιοῦμορ σημαίνει νὰ σαρκάζῃς τὶς ἀδυναμίες σου.) Μόνον ἔτσι ξορκίζονται καὶ ξεπερνιοῦνται οἱ ἀδυναμίες. Κρυπτόμενος πίσω ἀπὸ τὴν περικεφαλαία τοῦ Ἀχιλλέως δὲν γλυτώνῃς τὴν καρπαζιά. Ἡ περικεφαλαία εἶναι γιὰ ὅταν πρέπει, ἐκεῖ ποὺ πρέπει, γιὰ τὸν σκοπὸ ποὺ πρέπει· ὄχι γιὰ φιγούρα.

   Ὅλοι οἱ λαοὶ ἔχουν λαϊκὰ δρώμενα μὲ ἁπλούς, καθημερινοὺς ἀνθρώπους ὡς πρωταγωνιστές, κωμωδία τῶν παθημάτων τῆς καθημερινῆς ζωῆς, ὅπου ὀ καταφερτζὴς ξεπερνᾷ τὶς δυσκολίες· ὄχι μόνον μυθικοὺς ἥρωες καὶ πολεμιστές. Ἢ μήπως οἱ Ἄγγλοι ἔχουν μόνον τὸν Ἀρθοῦρο καὶ οἱ Γερμανοὶ μόνον τὸν Ζίγκφριντ; Τὸ καθένα στὸν ρόλο του. Ὁ δὲ Γολγοθᾶς δὲν εἶναι λιγότερο ἔνδοξος ἀπὸ τὸν θρίαμβο τῆς Ἀναστάσεως. Τολμῶ τὴν παραδοξολογία: Ἡ ἐνδοξότερη περίοδος τῆς Ἑλληνικῆς Ἱστορίας εἶναι ἡ Τουρκοκρατία.

   Ὁ Άγγελος Σικελιανός, ἂν καὶ συνήθως νιτσεϊκὸς καὶ πομπώδης, δὲν περιφρονεῖ τὸν ταπεινὸ Καραγκιόζη (ἦταν μάλιστα ἀπὸ τοὺς πρώτους διανοούμενους ποὺ τὸν ἐπαίνεσαν): «Ἡ τέχνη τοῦ Σπαθάρη εἶναι στὴ βάση τῆς λαϊκῆς ψυχῆς καὶ ζωῆς καὶ μακάριος ὅποιος τὴν ἀντικρίζει μὲ τὴ σοβαρότητα ποὺ τῆς ὀφείλεται. Μέσα της δὲν κατασταλάζει μόνο ἡ λαγαρὴ θυμοσοφία τοῦ λαοῦ μας μπρὸς στὰ ἀνάποδα τοῦ κόσμου, ἀλλὰ σκεπάζεται καὶ ἡ πηγαία δύναμη πόχει μέσα του καὶ μὲ τὴν ὁποία ὑπερνικᾷ αὐτὰ τὰ ἀνάποδα μὲ ψυχισμὸ ἀσύγκριτο, ἀνεβαίνοντας ἀπ᾿ τὰ σκαλιὰ τῆς θείας του ἐξυπνάδας ὣς τὶς κορφὲς τοῦ ἡρωισμοῦ.»

Εὐγένιος Σπαθάρης - Διονύσης Σαββόπουλος, «Σὰν τὸν Καραγκιόζη»

Θανάσης Βέγγος

Καραγκιόζης
+ Σπαθάρειο Μουσεῖο
+ Θέατρο Σκιῶν Πάνου Καπετανίδη
+ Φόρουμ φίλων τοῦ Καραγκιόζη

Ἐναντίον τοῦ Καραγκιόζη
+ Παναγιώτης Τραϊανοῦ, «Επιτέλους!!! Ξεφορτωθήκαμε τον Καραγκιόζη»
+ Δημήτρης Ε. Εὐαγγελίδης, «Οι βλαβερές συνέπειες του "καραγκιοζισμού" στην νεοελληνική κοινωνία»

   «Διαπίστωσα με έκπληξη ότι οι αντιδράσεις και τα σχόλια κάποιων, στην χθεσινή ανάρτηση και σε άλλες ιστοσελίδες που προώθησα το κείμενο του κ. Τραϊανού, δεν στηρίζονταν σε προσωπικές τοποθετήσεις και απόψεις, αλλά στο τί είπε ο Δημαράς, ο Κόντογλου και δεν ξέρω ποιος άλλος! Με άλλα λόγια, ατεκμηρίωτες αοριστολογίες για την "λαϊκή" μας παράδοση και άλλα τέτοια ανούσια, όπου γίνεται φανερή η πλύση εγκεφάλου που έχουν υποστεί γενιές ολόκληρες από παιδάκια που τα έβαζαν οι δάσκαλοί τους (εκτελώντας κομματικές "ντιρεκτίβες", ιδίως στην δεκαετία του '80) να χάνουν την ώρα τους με το θεάρεστο και εκπαιδευτικότατο έργο της ενασχόλησης με τον "καραγκιοζισμό". Διαφωνεί κάποιος με αυτά; Μήπως δεν είναι έτσι; Ποιό είναι λοιπόν το πρότυπο που προβάλλει ο καραγκιόζης; Να ξεγελάσουμε τον πασά και να γεμίσουμε τα στομάχια μας! Ας φάμε και καμιά σφαλιάρα άμα λάχει. Και σήμερα γίναμε όλοι καραγκιόζηδες προσπαθώντας να ξεγελάσουμε έναν άλλο πασά πολύ πιο αυστηρό και καθόλου ευάλωτο στα νεοελληνικά καραγκιοζιλίκια!»

Ὑπὲρ τοῦ Καραγκιόζη
+ Νίκος Εγγονόπουλος, «Καραγκιόζης: Ἕνα ἑλληνικὸ θέατρο σκιῶν»

Καραγκιόζης καὶ Βέγγος
+ MassMedia-gr, «Θανάσης Βέγγος: ο "έμψυχος Καραγκιόζης" σήμερα απαθανατίστηκε στη μνήμη της καρδιάς μας...», 3-5-2011

   «Δεδομένης της απόψεως του Γιόζεφ φον Στέρνμπεργκ ότι: «ο κινηματογράφος δεν είναι παρά ένα θέατρο σκιών τεχνικά ανεπτυγμένο», ο Θανάσης Βέγγος υπήρξε στις ταινίες του ο «έμψυχος Καραγκιόζης», όπως τον αποκάλεσε σε μια συνέντευξή του ο μεγάλος καλλιτέχνης του Θεάτρου Σκιών ο αείμνηστος Ευγένιος Σπαθάρης (βλ. «Ιχνηλάτες», ΕΡΤ, 2011).»

+ Ἀνδρέας Ἀνανίδης, «Ἀπὸ τὸν Καραγκιόζη στὸν Βέγγο», ἐκδόσεις Αἰγόκερως, 2007

Ὁ Ἄραβας διαστημάνθρωπος στὸ Μπάκιγχαμ

Πρίγκηψ Γουλιέλμος καὶ Αἰκατερίνη Μίντλετον

   Ἀναρωτιέται ἡ τηλεκριτικὸς τῆς «Καθημερινῆς» Μαριάννα Τζιαντζῆ γιατὶ ἀσχολούμεθα μὲ τὸν βασιλικὸ γάμο στὴν Ἀγγλία, τὴν ὥρα ποὺ ἄνθρωποι σκοτώνονται στὴν Λιβύη καὶ στὴν Συρία [1]. (Καὶ μὲ ἀκόμη πιὸ κραυγαλέο ὕφος, στὸ ἱστολόγιό της (ἀνταγωνιζόμενη τὸ ΚΚΕ [2], φαίνεται, ὀπαδὸς οὖσα ἡ ἴδια τῆς ΑΝΤΑΡΣΥΑ [3]), ἰσχυρίζεται περίπου ὅτι ὁ βασιλικὸς γάμος, «αὐτὸ τὸ παραμυθάκι, εἶναι ἀκριβοπληρωμένο μὲ τὸν ἱδρώτα καὶ τὸ αἷμα ἄλλων», τῶν Λίβυων καὶ τῶν Σύριων, δηλαδή· πόθεν ἡ σύνδεσις, ἕνας Στάλιν γνωρίζει, ἀλλὰ βεβαίως ἐξ ὁρισμοῦ τὰ βασιλικὰ βαμπὶρ πίνουν τὸ αἷμα τοῦ λαοῦ.)

   Φυσικά, ἔχει δίκιο σὲ ἕνα πρᾶγμα· στὸ ὅτι, στὸν σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο κόσμο τοῦ καταναλωτισμοῦ καὶ τῆς εἰκόνας, οἱ βασιλικοὶ γάμοι (ὅπως καὶ καθετὶ ἄλλο, τονίζω ἐγώ), ἐν πολλοῖς δὲν εἶναι παρὰ τοῦτο· εἰκόνα καὶ ἐμπόρευμα, κενὸ περιεχομένου [4]. (Ἂν καὶ γιὰ τοὺς Βρετανούς εἶναι, ἀκόμη, κάτι περισσότερο.)

   Ἔχω ὅμως δύο ἐνστάσεις. Τὴν πρώτη τὴν ἔθεσα ἤδη. Εἰκόνα κενὴ περιεχομένου καὶ ἐμπόρευμα δὲν εἶναι μόνον αὐτὲς οἱ βασιλεῖες, ἀλλὰ καὶ ὅλα τὰ ἄλλα. Φυσικὰ καὶ ἡ ἐκστρατεία τῆς πεφωτισμένης Δύσεως γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν ἐπαναστατημένων Λίβυων, τὴν ὁποίαν τὰ ΜΜΕ παραμερίζουν χάριν τῆς βασιλικῆς λάμψεως. Ἀλλὰ τὸ πρόβλημα δὲν εἶναι ὅτι τὴν παραμερίζουν· τὸ πρόβλημα εἶναι, ἀντιθέτως, ὅτι ἤδη μᾶς ἔχουν κάνει πλύση ἐγκεφάλου μὲ αὐτήν.

* * *

Ἡ δύση τῆς κολάσεως

(Γράφει ὁ Ἀνδρέας Φαρμάκις)

Στο ίδιο έργο θεατές - αμάν! Τα παλάτια του Καντάφι -
οι θησαυροί του - ο δαιμονικός δεσπότης που
σφάζει τον λαό του - και οι αρχάγγελοι
της δύσης -
ξανά η ίδια βάρβαρη προπαγάνδα -
τα αεροπλάνα - οι νυκτερινοί βομβαρδισμοί -
το στρατιωτάκι με τον χάρακα που εξηγεί στον χάρτη τον πόλεμο -
που δεν είναι πόλεμος -
είναι σφαγή - αφού η μόνη στρατηγική της δύσεως -
και ειδικά των αμερικανών -
είναι η κτηνώδης υπεροπλία. Αν δεν είναι τουλάχιστον δέκα φορές
ισχυρότεροι σε όπλα και στρατό -
δεν πολεμάνε.

Και τα τσουτσέκια από πάνω οι Ελληνες δημοσιογράφοι - που
τους τρέχουνε τα σάλια που ναι τόσο δυνατή η δύση και
εμείς είμαστε δυτικοί -
και καπάκι κατευθείαν από τους νατοϊκούς υπονόμους - κάτι
αναλυτές του κώλου -
κυνικοί ημιμαθείς κόλακες ...

* * *

   Ἡ δεύτερη ἔνστασίς μου εἶναι ἀκόμη σοβαρότερη. Ἡ Μαριάννα Τζιαντζῆ ἀναρωτάται γιατὶ τὰ ΜΜΕ ἀσχολοῦνται μὲ τὸν βασιλικὸ γάμο καὶ ὄχι μὲ τοὺς νεκροὺς στὴν Λιβύη καὶ στὴν Συρία. Τῆς διαφεύγει κάτι πολὺ χειρότερο. Ὅτι καὶ οἱ δεύτεροι, γιὰ νὰ ἀποκτήσουν μερίδιο ἀπὸ τὸ πρῶτο ἀγωνίζονται καὶ σκοτώνονται. (Οὔτε κἄν. Γιὰ μιὰ Τατιάνα μεσημβρινή, γιὰ μιὰν Ἐλένη (Μενεγάκη;!).) Ὁ ἀπόλυτος θρίαμβος τῆς Δύσης.

* * *

Ὁ Ἄραβας διαστημάνθρωπος

(Γράφει ὁ Ἀνδρέας Φαρμάκις)

Το δυτικό πρότυπο αυτό ακριβώς κάνει.
Αποχρωματίζει και τελικά ισοπεδώνει τις αραβικές
διαφοροποιήσεις -
ομογενοποιεί τις κοινωνίες - με κύριο
όπλο την προτεραιότητα
του ατόμου.
Η εξέγερση είναι παναραβική - δεν μετράνε
οι παλιές διαφορές -
σουνίτες και σιίτες και όλα τα υπόλοιπα.
Αυτό που συμβαίνει είναι η ανάδυση
της ατομικής συνείδησης
του μουσουλμάνου - η νίκη του
αυτοκινήτου, του ζεστού νερού, των
αεροπορικών ταξιδιών, της
κατανάλωσης - του
διαδικτύου και του φαίηςμπουκ.
Αυτό που δεν έγινε - δεν πρόλαβε να
γίνη εξ αιτίας της οθωμανικής
κυριαρχίας - στο Βυζάντιο -
συμβαίνει τώρα
στην αυτοκρατορία των
μουσουλμάνων.
Ασφαλώς τα παλαιά - τα χθεσινά
εθνικά θρησκευτικά
και φυλετικά χαρακτηριστικά [5] -
προσφέρουνε τα σχήματά τους στις
τοπικές εξεγέρσεις -
όμως τίποτα πέρα απ' αυτό. Οι
εξεγέρσεις τα υιοθετούνε
και την ίδια στιγμή τα καταργούνε.

Διάβαζα προχθές για αυτά που
συμβαίνουνε τώρα στην
Αίγυπτο - έχει πλακώσει όλο το
δυτικό τσίρκο - εκατοντάδες μη
κυβερνητικές οργανώσεις -
από την κατάργηση της μπούρκας -
μέχρι την σωτηρία της
καμήλας .
Ένας νέος κόσμος αναδύεται -
ο Άραβας -
διαστημάνθρωπος -
που βγάζει την γλώσσα του στον
Θεό -
και ονειρεύεται την αθανασία
που του προσφέρει
η δυτική τεχνολογία.

...

Στην σκέψη και την
ρητορία της ελληνικής αριστεράς -
οι εξεγερμένοι λαοί -
ζητάνε σοσιαλισμό. Δίνουνε
στην παναραβική εξέγερση - έναν
χαρακτήρα αντιμπεριαλιστικό
και αντιδυτικό.
Παραμύθια της Χαλιμάς.

Κοινωνίες με στοιχεία αρχαιότητας -
πριν από την εφεύρεση του
ατόμου - και ξάφνου - και είναι
τεράστιος ο ρόλος
του ιντερνέτ σε αυτό - ένα
γυμνό σουπερμόντελ - τους αρπάζει
το πρόσωπο -
το στρέφει αναγκαστικά προς το
μέρος της - και κοιτώντας
τους στα μάτια - τους
θέτει τις ερωτήσεις που μόνο
οι θεοί - μετά θάνατον -
ρωτάνε.
Πώς σε λένε; Ποιός είσαι;
Τί θέλεις ; Ξέρεις τι είναι δικό σου;

Η παναραβική εξέγερση αλλάζει
δραματικά -
την μορφή του πλανήτη -
ένας κόσμος αρχαίος πεθαίνει -
ένας νέος αναδύεται -
με την απόλυτη δυτική νίκη -
και τον πλανητικό θρίαμβο της
δυτικής αυτοκρατορίας.

* * *

Σημειώσεις:

[1] «Ἡ Καθημερινή», 30-4-2011.

[2] Ἡ φαιδρὴ ἀνακοίνωσις τοῦ ΚΚΕ (29-4-2011): «Αηδία και αποστροφή προκαλεί η απίστευτη προβολή στην Ελλάδα, όπου οι λαϊκές οικογένειες δεινοπαθούν από την ανεργία και τη φτώχεια, του γάμου των απομειναριών του μεσαίωνα τον οποίο η ιστορικά ξεπερασμένη αστική τάξη της Βρετανίας και της Ευρώπης τιμά και επιδεικνύει προκλητικά. Αυτοί να χαίρονται τη σήψη τους, οι λαοί όμως έχουν χρέος να ξεμπερδεύουν μαζί τους.»

   Τὸ κακό, βεβαίως, δὲν εἶναι ἡ γραφικὴ αὐτὴ ἀντίληψις τῆς πραγματικότητος. (Στὸ κάτω-κάτω ἀσυνεπὲς δὲν εἶναι μὲ τὴν ἱστορία του τὸ ΚΚΕ ὅταν ὑπερθεματίζει σὲ ἀντιβασιλικοὺς τόνους.) Τὸ κακὸ εἶναι ὅτι, καὶ ἐδῶ ἀλλὰ καὶ σὲ ἂλλα πολὺ σημαντικότερα ζητήματα, τὸ ΚΚΕ ἀδυνατεῖ νὰ καταλάβῃ ὅτι διόλου δὲν στηρίζεται στὸν μεσαίωνα ὁ καπιταλισμός, οὔτε στὶς ὅποιες πολιτισμικὲς παραδόσεις, ζωντανὲς περισσότερο ἢ λιγότερο γιὰ κάποιους λαούς (γιὰ τοὺς Ἄγγλους ἐν προκειμένῳ εἶναι θεμελιώδης ὁ βασιλὸς θεσμός), ἢ στὶς γλῶσσες ἢ στὶς θρησκεῖες ἢ στὶς σημαῖες ἢ σὲ ὅποιες προ-ἀστικὲς ἀξίες καὶ παραδόσεις. Τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο. Ὁ καπιταλισμὸς κάνει τὴν δουλειά του κάλλιστα μὲ τὴν κατάργησι ὅλων αὐτῶν τῶν πιθανῶν ἐμποδίων (ὅσο ὑπάρχουν ἐπιχειρεῖ βεβαίως καὶ αὐτὰ νὰ τὰ εὐτελίσῃ, νὰ τὰ κενώσῃ ἀπὸ κάθε οὐσιαστικὸ περιεχόμενο, νὰ τὰ ἐμπορευματοποιήσῃ, νὰ τὰ ἐκμεταλλευθῇ· ἄμα δὲ ἀπαλλαγῇ ἐντελῶς ἀπὸ αὐτά, ἀκόμη καλύτερα), μὲ τὴν ἀπόλυτη καὶ χωρὶς σύνορα ἐλευθερία τοῦ ἀτόμου τοῦ ὁμογενοποιημένου παγκοσμίου πολτοῦ νὰ καταναλώνῃ ὅ,τι σκουπίδια θέλει. (Τὸ ὅτι, πάντως, σκουπίδια θὰ καταναλώνῃ, εἶναι κάτι ποὺ θὰ τὸ καταλάβῃ ἐνδεχομένως, ἀφοῦ χορτάσει «ἐλευθερία».)

   (Χρῆστος Γιανναρᾶς, προσφάτως, περὶ ἐλευθερίας: «Ἐλευθερία ἀπὸ τὴν εἰμαρμένη», «Ἡ Καθημερινή», 23-4-2011)

[3] «Κείμενο στήριξης της ΑΝΤΑΡΣΥΑ από εργαζόμενους του Τύπου και των ΜΜΕ», 3-10-2009.

[4] Ἰδιαιτέρως σήμερα, ὅπου ὁ βασιλικὸς θεσμὸς εἶναι κυρίως συμβολισμός, καὶ ὅλοι γνωρίζουν «τὶ κούφια λόγια εἶναι αὐτὲς οἱ βασιλεῖες»... (Κούφια, διότι, πλέον, «στὴν Ρώμη δίνεται ὁ χρησμός»...) (Κ.Π. Καβάφης, «Ἀλεξανδρινοὶ βασιλεῖς» καὶ «Πρέσβεις ἀπ᾿ τὴν Ἀλεξάνδρεια».)
   Ὁ φιλόλογος ἐδῶ (ὁ ὁποῖος, εἰς ἀντίθεσιν μὲ τὰ ἀπαράδεκτα snhell.gr καὶ kavafis.gr, σέβεται τὸν ποιητὴ καὶ τὴν γλῶσσα μας, παραθέτοντας τὸ ποίημα στὸ πολυτονικό), σημειώνει ὅτι ὁ Καβάφης ψέγει καὶ εἰρωνεύεται τὴν ματαιοδοξία καὶ τὴν μεγαλομανία τῆς Κλεοπάτρας. Ὄχι μόνον, ἂς μοῦ ἐπιτρέψῃ. Ὁ Καβάφης, ὅπως σχεδὸν σὲ κάθε ποίημά του, εἶναι πολυεπίπεδος. Ναὶ μὲν ψέγει καὶ εἰρωνεύεται τὴν ματαιοδοξία, ἀλλὰ σὲ ἕνα ἄλλο ἐπίπεδο τὴν βλέπει μὲ κατανόησι καὶ συμπάθεια, γνωρίζοντας τὴν τραγικότητα τῆς ἀνθρώπινης μοίρας (καὶ τῆς Κλεοπάτρας ἐν προκειμένῳ). (Παράβαλε μὲ τὸ «ὑαλὶ χρωματιστὸ» τῆς στέψεως τοῦ Καντακουζηνοῦ, ὅπου ἡ δευτέρα στάσις, τῆς συμπαθείας εἶναι ἐδῶ ἡ βαρύνουσα.)

[5] Καὶ οἱ βασιλεῖες, ποὺ λέγαμε, καὶ οἱ γάμοι καὶ οἱ ἄμαξες...

Ἀπὸ τὴν Τρίπολι στὴν Κερατέα

   Σημείωσις: Τὸ κείμενο ποὺ ἀκολουθεῖ τὸ ἔγραψα πρὶν ἀπὸ ἀρκετὸ καιρό· πρὶν ἀπὸ τὴν πτῶσιν τοῦ Καντάφι, πρὶν καὶ ἀπὸ τήν, προσωρινὴ τουλάχιστον, ὑποχώρησι τῆς κυβερνήσεως στὸ θέμα τῆς Κερατέας -ἡ Τρίπολις ἔπεσε· ἡ Κερατέα ὄχι-, ἀλλὰ καὶ πρὶν ἀπὸ τὴν καταγγελία τῆς Ἀμερικανίδας καρακάξας, ἡ ὁποία (ἀναπαράγοντας προσωπικὲς φαντασιώσεις, ὑποψιάζομαι), ἀπεκάλυψε ὅτι ὁ Καντάφι ἔδινε στοὺς στρατιῶτες του βιάγκρα γιὰ νὰ βιάζουν καλύτερα. (Σημειώνω τὸ τελευταῖο, διότι ἐνῶ εἶχα ἀπογοητευθεῖ ἀπὸ τὴν δυτικὴ προπαγάνδα, νομίζοντας ὅτι εἶχε στερέψει ἡ φαντασία της, τελικῶς αὐτὴ μὲ ἐξέπληξε καὶ πάλι.) Τὸ δημοσιεύω, ὅμως, ἔστω καὶ καθυστερημένα, διότι ἀρκετὲς ἐπισημάνσεις παραμένουν ἐπίκαιρες.

   Προσθήκη: Μοῦ λέγουν ὅτι ὁ Καντάφι ἦταν κακός, δικτάτωρ, παρανοϊκός, ἰσλαμιστής, φίλος τοῦ ΠΑΣΟΚ καὶ τοῦ Ἀνδρέα Παπανδρέου (ξεκολλῆστε!) Μπορεῖ. Ὅμως ἐγὼ νιώθω ἕνα δάγκωμα στὴν καρδιὰ κάθε φορὰ ποὺ πέφτει ἕνα ἀκόμη ἀνάχωμα τῆς ἀντίστασης ἀπέναντι στὴν Πλανηταρχία.

   Τί ἄλλο; Ἁπλῶς παρατηρῶ ὅτι ὁ ἐκδημοκρατισμὸς τῆς Λιβύης ἄρχισε μὲ τὸ κυνήγι ἑνὸς καρκινοπαθοῦς, ὁ ὁποῖος παρανόμησε διότι δὲν πέθανε ὅσο γρήγορα ἀνέμενε τὸ δικαστήριο τῆς προτεσταντικῆς Δύσης.
   Σκεφθεῖτε το. Δὲν εἶναι ἁπλῶς μικρόψυχο, ἀπάνθρωπο. Εἶναι ὕβρις, ὅταν ὁ ἀνθρώπινος νόμος (ὁ προτεσταντικὸς νομικὸς «πολιτισμὸς» τῆς βάρβαρης Δύσης) θρασύτατα ἀναιρεῖ τὸν θεῖο νόμο καὶ ἐγκαλεῖ γιὰ κακοδικία τὴν φύσι καὶ τοὺς θεούς, οἱ ὁποῖοι ἔδωσαν χάρι δυὸ χρόνια ζωῆς σὲ ἕναν ἄνθρωπο.

Gadhafi's downfall revives bitter dispute over Lockerbie bomber
By Tim Lister, CNN

   Politicians on both sides of the Atlantic are demanding that Libya's new rulers extradite convicted Lockerbie bomber Abdel Basset al-Megrahi.
   Al-Megrahi was released from the jail on compassionate grounds in 2009 after serving eight years of a 27-year sentence for his involvement in the bombing of Pan Am Flight 103 in December 1988. All 259 passengers and crew aboard the plane, plus 11 people in the Scottish border town of Lockerbie, were killed.
   Al-Megrahi is suffering from prostate cancer and at the time of his release was given just three months to live. But two years later he is still alive and was last known to be living in Tripoli, now largely under rebel control. Recent images have shown him in a wheelchair.

   Γράφει ὁ Γιανναρᾶς γιὰ τὴν θεμελιώδη ἀντίθεσι Ἑλλάδος καὶ Δύσεως, τὴν θεμελιώδη ἀντίθεσι μεταξὺ τοῦ ἀθλήματος τῆς ἀσκήσεως στὴν κοινωνία τῶν προσώπων καὶ τοῦ νομικισμοῦ τῆς δικανικῆς ἠθικῆς (διαβάστε π.χ. τὰ σπουδαῖα βιβλία του «Ὀρθοδοξία καὶ Δύση» καὶ «Ἐλευθερία τοῦ Ἤθους» ὅσοι ἐνδιαφέρεστε γιὰ κάτι περισσότερο ἀπὸ τὶς ἐπιφυλλίδες), ἀλλὰ μερικοὶ κολλοῦν στὰ «μᾶς συμφέρει ἡ  συνεργασία μὲ τὴν ΕΕ, τὶς ΗΠΑ, τὸ Ἰσραὴλ (εἶπα ἐγὼ ὄχι; ), ἄρα (ἢ λέξις «ἄρα» χωρᾷ πολὺ νερὸ συνήθως) «ἀνήκομεν εἰς τὴν δύσιν». Ὤπα, ἐδῶ ἔνστασις:

   «Μελετᾶτε ὅλας τὰς ἐκδηλώσεις τῶν λαῶν, ἀλλὰ νὰ ἐνεργοῦν καὶ ὀλίγον τὰ ἐγκεφαλικά σας κύτταρα, πηγαίνετε εἰς ὅλον τὸν κόσμον, ἀλλ᾿ ὄχι διὰ νὰ γίνετε δοῦλοι. Μένετε ἄνθρωποι ἐλεύθεροι. Μὴ τρέχετε εἰς τὴν Εὐρώπην διψῶντες δι᾿ Ἀφέντην.»
(Περικλῆς Γιαννόπουλος, «Ἡ σύγχρονος ζωγραφική», 1902)

* * *

   Ἡ κραυγαλέα ὑποκρισία τῆς πλανηταρχίας: Ἔχουν ρίξει ἐπάνω στὴν Λιβύη ὅλα τὰ ὅπλα τοῦ Πολέμου τῶν Ἄστρων, τοῦ Στὰρ Τρὲκ καὶ τοῦ Γκαλάκτικα μαζί. Καὶ βγαίνει ἡ καρακάξα καὶ σκούζει σὰν ἀπατημένη σύζυγος: Τρομερό! Ὁ Καντάφι εἶναι κακὸς ἄνθρωπος! Χρησιμοποιεῖ βόμβες διασπορᾶς! Τὶς προάλλες ἔλεγαν γιὰ ἀέριο μουστάρδας. Σαχλαμάρες, τίποτε τόσο εὐφάνταστο ὅσο τὰ «ὅπλα μαζικῆς καταστροφῆς» τοῦ Σαντάμ... Ἀναρωτιέμαι ὅμως μὲ τὶ πρέπει νὰ ἀντιμετωπίζῃ ὁ Καντάφι τοὺς ἐνόπλους συμμοριτοκατσαπλιάδες πραξικοπηματίες, συνεπικουρούμενους ἀπὸ ξένους εἰσβολεῖς καὶ τὴν Ἄλ Κάιντα, ποὺ ἐπιχειροῦν νὰ καταλάβουν τὴν χώρα, γιὰ νὰ μὴν τοῦ ποῦν ὅτι «σφάζει τὸν λαό του»· μὲ ροδοπέταλα; Συγγνώμη, ἀλλὰ δὲν μποροῦμε νὰ καταπιοῦμε ἀμάσητη μιὰ ἐκστρατεία τῆς φιλανθρώπου Δύσεως γιὰ τὴν ἐλευθερία τοῦ κόσμου. Ἔχουμε καὶ μιὰ κάποια εὐφυΐα καὶ αἰσθητική.

   Ἐδῶ ἕνα ἄρθρο -ἄκουσα γι᾿ αὐτὸ ἀπὸ τὴν πολὺ καλὴ ἐκπομπὴ τῆς φίλης Λαμπρινῆς Θωμᾶ στὸ ραδιόφωνο τοῦ 9.84, «Μεσημβρινοί και παράλληλοι», κάθε ἀπόγευμα στὶς 4), ὅπου (ὅπως καὶ σὲ ἄλλα ἄρθρα στὸν ἴδιο ἱστοχῶρο) μποροῦμε νὰ δοῦμε τὶ εἶναι στὴν πραγματκότητα ἡ «ἐξέγερση» στὴν Λιβύη. Σύγκρουσις ἐνόπλων φυλῶν, συμμοριῶν, στρατῶν, μαφιόζων... καὶ ὄχι ἐξέγερσις ἀμάχων πολιτῶν ἐναντίον δικτάτορος:

«Bombing Libya: 1986-2011», by Thomas C. Mountain

   Κι ἄλλη μιὰ ἀνάλυσις ἀπὸ τὸ γνωστὸ Stratfor (δυτικῶν συμφερόντων μέν, ἀλλὰ ποὺ μᾶλλον ἐπιβεβαιώνει τὰ παραπάνω):

«Libya, the West and the Narrative of Democracy», by George Friedman

   ...

   Προσέξατε ὅτι, ἐνῶ τόσα χρόνια μέχρι σήμερα ὁ Καντάφι στὶς φωτογραφίες ἐμφανιζόταν νέος, ἢ πάντως ἀκμαῖος, ρωμαλέος καὶ ρομαντικὸς θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε ἐπαναστάτης, κάτι σὲ Τσὲ Γκεβάρα, τώρα πλέον παρουσιάζεται γηραλέος, ἐν ἀποσυνθέσει, ἐκφυλισμένος -αὐτὸ εἶναι τὸ κατάλληλο ἐπίθετο-, παράφρων Νέρων καὶ Ἡλιογάβαλος; Τί διάβολο, ἀκόμη καὶ τὸ ἐξώφυλλο τοῦ «Κ» τῆς «Καθημερινῆς» τὸ ἐπιβάλλει, τρόπόν τινα, ἡ Intelligence Service;

   Ἐπὶ πολλὰ χρόνια ὁ Καντάφι ἦταν γιὰ τὴν Δύσι τρομοκράτης, κατὰ τὸν ἴδιον τρόπο ποὺ τρομοκράτης ἦταν καὶ ὁ Γιάσερ Ἀραφάτ. Ὁ τελευταῖος ἐπῆρε Νομπὲλ Εἰρήνης (ὅπως ἄλλωστε καὶ ὁ Κίσινγκερ καὶ ὁ Ὀμπάμα), ἀλλὰ καὶ ὁ Καντάφι πρὶν μερικὰ χρόνια, μετὰ μάλιστα τὶς ἀμερικανικὲς ἀεροπορικὲς ἐπιδρομές, σοβάρεψε, ἀπεκήρυξε τὸ τρομοκρατικὸ παρελθόν του, ἔγινε συνεργάσιμος, ἀξιόπιστος συνομιλητής -ἔστω ὄχι ἀξιόπιστος, πάντως συνομιλητὴς καὶ συνεργάτης- τῆς Δύσεως. Καὶ τώρα, ἔξαφνα, μέσα σὲ μιὰ μέρα ἔγινε τέρας, παράφρων δικτάτωρ, καὶ τὰ σαχλὰ δελτία εἰδήσεων κραυγάζουν ὅτι «δολοφονεῖ παιδιὰ στοὺς δρόμους». Ἡ δὲ Ἰντερπὸλ ἐκδίδει ἔνταλμα συλλήψεως. Δὲν ἀντιλέγω ὅτι ὁ Καντάφι εἶναι δικτάτωρ, καὶ μεγαλομανής, παρανοϊκὸς δικτάτωρ (κάτι ὄχι καὶ τόσο παράξενο· ἐδῶ παρανοϊκὸς εἶμαι ἐγὼ). Οὔτε περιφρονῶ τὸν πόθο τῶν ἁπλῶν ἀνθρώπων γιὰ ἐλευθερία. (Μελαγχολῶ, ὅμως, διότι, καὶ τὴν τυραννία τοῦ Καντάφι νὰ ἀνατρέψουν, θὰ πέσουν σὲ ἄλλη τυραννία, πιὸ ὕπουλη...) Ἀλλά, ὅ,τι εἶναι ὁ Καντάφι, εἶναι ἐδῶ καὶ σαράντα χρόνια. Γιατί ἐγὼ πρέπει νὰ φάω τὸ κουτόχορτο τῆς Intelligence Service ἀμάσητο, τώρα;

   Φυσικὰ ὁ Καντάφι εἶναι δικτάτωρ καὶ δὴ παλαβός. Ἀλλά, πρῶτον, ὑπάρχουν καὶ χειρότερα. Δεύτερον, ἐμᾶς τί μᾶς νοιάζει; Τρίτον, σὲ μιὰ σύγκρουσι ἐνόπλων παρατάξεων (καὶ συμμοριῶν καννιβάλων -ἐδῶ οἱ πραξικοπηματίες ἀναγκάζουν τοὺς κυβερνητικοὺς αἰχμαλώτους νὰ φάνε νεκρὰ σκυλιά), γιατί ρίχνουμε λάδι στὴν φωτιά, γιὰ νὰ εἰσπράξουμε τὰ ἀποκαΐδια; Σημειωτέον, ὅτι ὁ Καντάφι εἶχε κάνει τὴν Λιβύη Ἐλβετία τῆς Ἀφρικῆς καὶ ἔδινε δουλειὰ καὶ σὲ χιλιάδες ἄλλους Ἀφρικανούς. Σήμερα, μετὰ τὸ ἔνοπλο πραξικόπημα τῶν συμμοριῶν καὶ τὴν ΝΑΤΟϊκὴ ἐπέμβασι, οἱ καραβιὲς τῶν λαθραίων Ἀφρικανῶν μᾶς ἔρχονται πεσκέσι σ᾿ ἐμᾶς καὶ στὴν Ἰταλία... Τί κέρδος ἀποκομίσαμε! Τρέλα!

   Οἱ Ἰταλοὶ, βεβαίως, ἔχουν Μπερλουσκόνι:

«ΙΣΤΟΡΙΚΗ άμεση απέλαση λαθρομεταναστών από την Ιταλία»

Καὶ ἄστους νὰ σκούζουν (ἀπορεῖ κανεὶς γιατί τὸν ψηφίζουν οἱ Ἰταλοί; )

«Κατακεραυνώνεται η Ιταλία για απευθείας απέλαση μεταναστών στη Λιβύη»

[Ἄντε, ρίχτε του ἀκόμη ἕνα πορνίδιο, μπὰς καὶ τὸν ρίξετε...]

   Ἀλλὰ δὲν πειράζει, ὑπάρχει λύσις. Ἐλάτε ἐδῶ παιδιά! Ὅλοι οἱ καλοὶ χωράνε:

«Αντί να διώκονται, διαμαρτύρονται!», του Ανδρέα Ανδριανόπουλου:

   «Παράνομοι μετανάστες κάνουν απεργία πείνας και μερικές εκατοντάδες κάνουν πορεία διαμαρτυρίας στην Αθήνα. Μέσα στα τόσα παράδοξα που συμβαίνουν στη χώρα αυτή το είδαμε κι αυτό. Άτομα που παραβιάζουν αυταπόδεικτα τον νόμο να απαιτούν δικαιώματα που η έννομη τάξη της χώρας τούς αρνείται.
   »Κάποιοι φαίνεται να ξεχνούν πως όσοι παράνομα και δίχως χαρτιά εισέρχονται στην χώρα παραβιάζουν νόμους της χώρας. Σαν συνέπεια είναι υπόλογοι στη δικαιοσύνη κι οφείλουν να αντιμετωπίσουν τις κυρώσεις που προβλέπει η νομοθεσία. Αντί λοιπόν να διώκονται για τις παράνομες πράξεις που έχουν πραγματοποιήσει, κινητοποιούνται διαμαρτυρόμενοι διότι δεν έχουν ακόμη νομιμοποιηθεί!
   »Κάποιοι άλλοι μάλιστα ζητούν και πολιτικό άσυλο. Σαν διωκόμενοι στις χώρες τους, που όμως δεν μπορούν να αποδείξουν ούτε ποιες είναι. Πολύ περισσότερο να θεμελιώσουν τον ισχυρισμό πως διώκονται εκεί για τις πεποιθήσεις τους. Η ύπαρξη συγκρούσεων σε μια χώρα δεν αποτελεί απόδειξη πως κάποιοι από τους κατοίκους της χώρας αυτής διώκονται πολιτικά. Τέτοια κωμικά φαινόμενα μόνο σε μια χώρα σαν την σημερινή Ελλάδα θα μπορούσαν να σταθούν.»

   (Δὲν χρειάζεται νὰ εἶναι «ἐχθροπαθὴς» (TM Καστανίδης) «ἀκροδεξιὸς» κανεὶς γιὰ νὰ πῇ τὸ αὐτονόητο. Ἀρκεῖ νὰ εἶναι στοιχειωδῶς λογικός, φιλελεύθερος, ὑπεύθυνος Ἕλλην πολίτης.)

   Βεβαίως, ἐντάξει, ἡ κυβέρνησίς μας δείχνει ἀλλοῦ τσαμπουκά. Ἐνάντια στὴν κοινωνία τῆς Κερατέας ποὺ ἀγωνίζονται γιὰ τὴν κοινότητά τους, ἢ ἐνάντια στοὺς ἀρχαιοφίλους ποὺ ἀγωνίζονται γιὰ νὰ μὴν καταχωθῇ ὁ Βωμὸς τῶν Δώδεκα Θεῶν...

«Μάχες για τον βωμό των 12 θεών» [βίντεο]

   Ἀλήθεια, γιατί τὸ ΝΑΤΟ δὲν ἐπεμβαίνει στὴν Ἑλλάδα, τῆς ὁποίας ἡ κυβέρνησις ἐδῶ καὶ μῆνες πολιορκεῖ καὶ βομβαρδίζει μιὰ ὁλόκληρη κοινωνία, τὴν Κερατέα, ποὺ οἱ καμπάνες χτυποῦν συναγερμὸ κάθε τόσο, καὶ ὅλοι, μεγάλοι, γέροι καὶ παιδιά, καθηγητὲς καὶ ἀγρότες, δεξιοὶ καὶ ἀριστεροὶ καὶ ἀναρχικοὶ καὶ ἐθνικιστές καὶ κομμουνιστὲς καὶ φιλελεύθεροι, πραγματικὰ μιὰ ἑλληνικὴ κοινότητα ὁλόκληρη, χωρὶς τεχνητοὺς διαχωρισμούς, βγαίνουν στοὺς δρόμους καὶ ἀγωνίζονται;

   Γιὰ νὰ πῶ τὴν ἀλήθεια, δὲν ξέρω ἂν καὶ πόσο ἔχουν δίκιο. (Κρίνω, δεδομένου τοῦ κράτους ποὺ ἔχουμε καὶ τῶν διαπλεκομένων ἐργολάβων. ) Ἀλλὰ πρώτη φορὰ βλέπω μιὰ κοινότητα μὲ τέτοια συνοχή, συμμετοχὴ στὰ κοινά. Ἡ αὐτοδιοικούμενη ἑλληνικὴ κοινότητα, γιὰ τὴν ὁποία διαβάζαμε ἀπὸ τὸν Δραγούμη μέχρι τὸν Ζουράρι, νὰ καλῇ ὁ κήρυκας στὴν ἐκκλησία τοῦ Δήμου, νὰ χτυποῦν οἱ καμπάνες τῆς ἐκκλησίας τοῦ χωριοῦ (μόνο ἀπὸ τὰ βιβλία ἐγνώριζα αὐτὴν τὴν εἰκόνα) καὶ ὅλοι μαζὶ στοὺς δρόμους γιὰ τὴν κοινὴ ὑπόθεσι, αὐτὸ μόνο του εἶναι κάτι ἐλπιδοφόρο). Καὶ ὅπως εἶχε πεῖ ὁ μεγάλος Ἴων Δραγούμης: Κάτω τὸ κράτος, ζήτω τὸ ἔθνος. Αὐτὸ τὸ κράτος, τὸ κράτος τῆς παρακμῆς ποὺ κατατρώει τὸν ἑλληνισμὸ ἐδῶ καὶ δεκαετίες (γιὰ νὰ μὴν πῶ δύο αἰῶνες) πρέπει νὰ ταπεινωθῇ καὶ νὰ ἡττηθῇ.

13 Αὐγούστου τοῦ 490 π.Χ.

Ἑλλήνων προμαχοῦντες Ἀθηναῖοι Μαραθῶνι

χρυσοφόρων Μήδων ἐστόρεσαν δύναμιν.

13 Αὐγούστου τοῦ 490 π.Χ., Μαραθών [1]. Ἡ νεαρὴ -μόλις περὶ τὸ 508 π.Χ. εἶχε γίνει ἡ δημοκρατικὴ μεταρρύθμισις τοῦ Κλεισθένους- καὶ πανάρχαια -κρατοῦσε ἀπὸ τότε ποὺ ἡ ἴδια ἡ γῆ ἐγέννησε τὸν Κέκροπα καὶ τὸν Ἐριχθόνιο· στὸν δὲ ἱερὸ βράχο ἔθαλλε πάντοτε τῆς Παλλάδος ἡ ἐλαία καὶ ὁρατὰ ἦταν τὰ σημάδια τῆς τρίαινας τοῦ Ποσειδῶνος- Ἀθήνα, μὲ τὴν τὴν ἁγνὴ ὁρμὴ τοῦ νέου πολιτεύματος ἀλλὰ καὶ τὴν ἀρχοντιὰ τῆς ἀριστοκρατικῆς κληρονομιᾶς, ἐστάθη, μαζὶ μὲ τὶς συμμάχους Πλαταιές, πρόμαχος τῶν Ἑλλήνων στὴν κοσμοϊστορική, ὅπως θὰ ἀπεδείκνυαν οἱ ἑπόμενοι αἰῶνες, σύγκρουσι τῆς Εὐρώπης καὶ τῆς Ἀσίας.

Εἶχε προηγηθῇ ἡ πεφωτισμένη τυραννίδα τοῦ Πεισιστράτου, ὁ ὁποῖος πρῶτος στὰ ἱστορικὰ χρόνια ἐστήριξε τοὺς ἁπλοὺς πολίτες καὶ ἐδυνάμωσε μὲ ἔργα σημαντικὰ τὴν πόλιν. Ἀκολούθησαν ταραχές, ἀλλὰ ἡ πόλις μποροῦσε ἀκόμη νὰ καθαίρεται ἀπὸ τὰ κυλώνεια ἅγη. Ὁ Δράκων μὲ σκληρότητα καὶ ὁ Σόλων μὲ σοφία ἐπανέφεραν τὴν εὐνομία καὶ τὴν πρόοδο. Καὶ ἡ μεταρρύθμισις τοῦ Κλεισθένους ἔδωσε τὴν πρωτοκαθεδρία στὸν δῆμο.

Τέλος τῶν ἀρχαϊκῶν χρόνων. Μεταξὺ τῆς ἀρχαίας βασιλείας καὶ ἀριστοκρατίας καὶ τῆς δημοκρατίας. Μὲ τὰ καλύτερα ἴσως στοιχεῖα καὶ τῶν δύο πολιτευμάτων. Στιγμὴ μεταβατικὴ καὶ στιγμὴ κορυφώσεως. Μὲ ζωντανὴ τὴν πανάρχαια, ἱερὴ κληρονομιά, τὴν ἀρχοντιὰ καὶ τὴν ἀριστο-κρατία, τὸν ρομαντισμὸ -ἂν ἐπιτρέπεται ὁ ὅρος- τοῦ παρελθόντος -ποτὲ δὲν διέσπασαν πλήρως οἱ Ἀθηναῖοι τὴν συνέχεια καὶ δὲν ἀπεμπόλησαν τὴν κληρονομιά τους-, ἀλλὰ καὶ τὸν δῆμο, δῆμο πολιτῶν, στὸ προσκήνιο· πρὶν τὴν ριζοσπαστικὴ δημοκρατὶα καὶ τὴν δημαγωγία καὶ τὴν ἀλαζονία ποὺ στὸ τέλος τοῦ αἰῶνος θὰ ἔφερνε τὴν πτῶσι. Μὲ τὸν στρατηγὸ Μιλτιάδη ἐκλεκτὸ τοῦ δήμου -κατ᾿ ἀξίαν- στὴν ἡγεσία, ἀλλὰ τὸν ἄρχοντα πολέμαρχο Καλλίμαχο ἐπὶ κεφαλῆς. Μὲ τὸ σολώνειον μέτρον καὶ τὴν σοφία νὰ κρατᾷ τὴν ἰσορροπία καὶ νὰ συνέχῃ τὴν πόλιν.

Τύμβος Μαραθωνομάχων

Ἴσως γιὰ αὐτὸ ὁ γράφων συγκινεῖται ἰδιαιτέρως ἀπὸ τὴν κοσμοϊστορικὴ ἐκείνη στιγμή, δυόμιση χιλιάδες χρόνια ἀκριβῶς πρὶν ἀπὸ σήμερα [1], ὅπου ἡ κλαγγὴ τῶν ἀσπίδων τῆς ἐφορμούσης φάλαγγος τῶν ὁπλιτῶν ξυπνοῦσε τοὺς θεοὺς καὶ συνετάραζε τοῦς αἰῶνες. Καὶ ἀπὸ ὅλους τοὺς ἥρωες τοῦ Μαραθῶνος, τὸν δαιμόνιο στρατηγικὸ νοῦ Μιλτιάδη, τὸν Κυναίγειρο ποὺ μὲ θεία μανία ἐδίωκε καὶ ἐξόντωνε τοὺς εἰσβολεῖς ὣς καὶ τὸ καράβι τους μὲ χέρια καὶ δόντια ἁρπάζοντας, τὸν ἀδελφό του Αἰσχύλο, ὁ ὁποῖος τὸ μαραθώνιον ἄλσος μόνον ἐπέλεξε νὰ ἀναφέρῃ στὸ ταφικό του μνῆμα [2], τὸν μυθικὸ ὁπλίτη-ἀγρότη Ἐχετλαῖο, τὸν φτεροπόδαρο ἡμεροδρόμο Φειδιππίδη καὶ τὸν θρυλικὸ μαραθωνοδρόμο ὁπλίτη ποὺ ἐξέπνευσε μὲ τὸ «νενικήκαμεν» στα χείλη, ὁ γράφων εἶχε πάντοτε προσωπικὴ συμπάθεια στὸν πολέμαρχο Καλλίμαχο.

Τρόπαιον Καλλιμάχου

Τί συνετέλεσε στὴν προτίμησι αὐτήν; Τὸ ὡραῖο καὶ ταιριαστὸ ὄνομα τοῦ ἄρχοντος πολεμάρχου, κατ᾿ ἀρχάς; Ἡ ἐνσάρκωσις στὸ πρόσωπό του τοῦ παλαιοῦ, ὁμηρικοῦ θὰ λέγαμε, ἄρχοντος-ἥρωος; Καὶ περισσότερο ἀκόμη ὅτι στοιχεῖον ἀρχοντιᾶς τοῦ πολεμάρχου, πραγματικῆς εὐγενείας, κατεδείχθη ὄχι ἡ ἐπιβολὴ τῆς ἐξουσίας καὶ ὁ ἐγωισμός (βλέπετε τὴν σοφὴ ἀποδοχὴ καὶ ἐπιδοκιμασία ἀπὸ τὸν πολέμαρχο τῆς στρατηγίας τοῦ Μιλτιάδου), ἀλλὰ ἡ συμμετοχή του στὴν μάχη ὡς ὁπλίτης πρῶτος μεταξὺ ἴσων ὁπλιτῶν καὶ ἡ θυσία; Ὅλα αὐτά.

Τιμή, λοιπόν, στὸν Μιλτιάδη, στὸν Κυναίγειρο, στὸν Αἰσχύλο καὶ στὸν πολέμαρχο Καλλίμαχο. Τιμὴ στὸν Φειδιππίδη καὶ στὸν Εὐκλῆ καὶ στὸν Ἐχετλαῖο. Τιμὴ στὸν Ἀθηναῖο ὁπλίτη-πολίτη. Τιμὴ στοὺς ἥρωες καὶ στοὺς θεοὺς ποὺ ἐμψύχωσαν καὶ πολέμησαν στοὺς ἀνθρώπους δίπλα στὸ μαραθώνιον ἄλσος· στὸν Θησέα καὶ στὸν Ἡρακλῆ, στὸν Πᾶνα καὶ στὸν τρομερὸ Ἄρη, στὴν Ἀθηνᾶ Παλλάδα ποὺ τὸ δόρυ μὲ τὴν σκέψι κυβερνοῦσε. Τιμὴ στὴν μητέρα Γαῖα ποὺ ἐγέννησε καὶ ἔπλασε καὶ θεούς, καὶ ἥρωες καὶ προγόνους.

Οὐ καταισχυνῶ ὅπλα τὰ ἱερά. Ἵστορες οἱ θεοὶ Ἄγλαυρος, Ἑστία, Ἐνυώ, Ἐνυάλιος Ἄρης καὶ Ἀθηνᾶ Ἀρεία, Ζεύς, Θαλλώ, Αὐξώ, Ἡγεμόνη, Ἡρακλῆς, ὅροι τῆς πατρίδος πυροί, κριθαί, ἄμπελοι, ἐλάαι, συκαῖ.

* * *

13 Αὐγούστου 1999 μ.Χ., ΚΕΥΠ Λαμίας. Ὀνομάζονται οἱ νέοι Δόκιμοι Ἔφεδροι Ἀξιωματικοί. Στοὺς τέσσερις μῆνες τῆς ἀπαιτητικῆς ἐκπαιδεύσεως ποὺ εἶχαν προηγηθεῖ, ὁ νεαρὸς ΥΕΑ εἶχε προσέξει γιὰ πρώτη φορὰ τὴν ἡμερομηνία «13 Αὐγούστου 490 π.Χ.», μεταξὺ ἄλλων ἱστορικῶν καὶ στρατιωτικῶν πληροφοριῶν, στὸ ἐγχειρίδιο ποὺ ἔπρεπε νὰ ἀποστηθίσουν οἱ ἐκπαιδευόμενοι. Ὅταν ὡς ἡμερομηνία τῆς ὀνομασίας ὁρίστηκε ἡ 13η Αὐγούστου, δὲν τοῦ διέφυγε ἡ σὐμπτωσις. Τὴν ἡμέρα ἐκείνη, μαζὶ μὲ τὴν ἀρμόζουσα ὑπερηφάνεια καὶ συγκίνησι τῆς περιστάσεως, ἔνιωθε βαθιὰ μέσα του καὶ κάτι περίεργο, κάτι ποὺ δὲν τολμοῦσε καλὰ-καλὰ νὰ τὸ ὁμολογήσῃ στὸν ἑαυτό του. Ἔνιωθε σὰν νὰ ἐλάμβανε τὰ ὅπλα καὶ τὸ Χρέος ἀπὸ ἐκείνους. Τὸν ἐβάραινε ἡ τιμή, διότι ἤξερε ὅτι δὲν εἶναι ἄξιός τους. Ἀλλὰ καὶ τὸν ἐφλόγιζε ἡ θέλησις νὰ κάνῃ ὅ,τι μπορεῖ γιὰ νὰ μὴν τοὺς ντροπιάσῃ. Ἴσως ποτὲ δὲν ἔκανε ἀρκετά. Ἀλλὰ δὲν ἔχασε ποτὲ τὴν βεβαιότητα ὅτι ἡ ἀλυσίδα, τῆς ὁποίας ὁ ἴδιος δὲν ὑπῆρξε παρὰ ἕνας ἀσήμαντος κρίκος, θὰ συνεχισθῇ.

* * *

Σημειώσεις:

[1] Ἡ 13η Αὐγούστου 490 π.Χ. θεωρεῖται ἡ πιθανότερη ἡμερομηνία διεξαγωγῆς τῆς μάχης, ἀλλὰ φυσικὰ μόνον ὑποθέσεις εἶναι δυνατές. (Βλ. σχετικῶς Χ. Βάρβογλης, «Πότε ἀκριβῶς ἔτρεξε ὁ Φειδιππίδης;», «Τὸ Βῆμα», 29-8-2004, καθὼς καὶ «Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους» τῆς Ἐκδοτικῆς Ἀθηνῶν.) Δεύτερη πιθανὴ ἡμερομηνία γιὰ τὴν μάχη εἶναι ἡ 12η Σεπτεμβρίου. Ἡ ἐπέτειος τῶν 2.500 χρόνων ἑορτάστηκε μὲ ἐπισημότητα πέρισυ, χάριν τοῦ εὐκολομνημόνευτου τῶν ἀριθμῶν 490-2010, ἀλλὰ βεβαίως τὰ 2.500 χρόνια συμπληρώνονται ἐφέτος, ἀφοῦ τὸ ἡμερολόγιό μας δὲν περιλαμβάνει ἔτος μηδέν. Οἱ ἀριθμοὶ αὐτοί, ὅμως, εἴτε ἔτσι εἴτε ἀλλιῶς, σημασία ἔχουν ὡς κεντρίσματα γιὰ νὰ νιώσουμε τὴν οὐσία.

[2] Αἰσχύλον Εὐφορίωνος Ἀθηναῖον τόδε κεύθει / μνῆμα καταφθίμενον πυροφόροιο Γέλας· / ἀλκὴν δ᾿ εὐδόκιμον Μαραθώνιον ἄλσος ἂν εἴποι / καὶ βαθυχαιτήεις Μῆδος ἐπιστάμενος.

Ὁ Ρένος Ἀποστολίδης ἀπαγγέλει καὶ σχολιάζει τὸ «Νέοι τῆς Σιδῶνος 400 μ.Χ.» τοῦ Κ.Π. Καβάφη.

Ἕνας κανονικὸς ἄνθρωπος

(Γράφει ὁ Ἀνδρέας Φαρμάκις)

Ένας κανονικός άνθρωπος είναι που τα πήρε

στο κρανίο.

Έψαξε στην παράδοση της δύσης -

να βρη μια στιγμή

ελευθερίας -

και βρήκε αυτό. Τον πόλεμο

και τον ιππότη.

Αυτό έχουνε. Αυτή είναι η ευρώπη.

Οι άλλοι το ξέρουνε - ξέρουνε ότι δεν θα είναι

ένας - αλλά πολλοί -

ότι το φυσιολογικό ξέσπασμα -

που ακολουθεί - η φυσική και φυσιολογική

αντίδραση - στην νεοταξική

τραπεζο-οικονομικοτοκογλυφική -

κυριαρχία -

δεν θα είναι ένας περίπατος

στον κήπο -

αλλά θα είναι μια ατομική

και κοινωνική εξέγερση τερατωδώς βίαιη -

και εκρηκτική -

και θα πέση στα κεφάλια τους ξαφνικά -

σαν βόμβα μεγατόνων -

και ποτάμια αίματος -

γι' αυτό έχουνε επιδοθεί σε μία ξέφρενη

προπαγάνδα -

πανευρωπαϊκού μεγέθους -

να συσκοτίσουνε τα κίνητρα και

το πρόσωπο

του δράστη - να τον εμφανίσουνε

σαν ακροδεξιό.

* * *

Ὁ Ἄντερς Μπέριγκ Μπρέιβικ ποζάροντας σὲ φωτογραφία τὴν ὁποία διοχέτευσε ἕξι ὧρες πρὶν τὶς ἐπιθέσεις. Στὴν ἐπιγραφὴ στὸν ἀριστερὸ ὦμο του διαβάζουμε: «Marxist Hunter - Norway - Multiculti traitor hunting permit».

* * *

Στις αμερικάνικες ταινίες -

σαν αυτές για το Περλ Χάρμπορ -

όταν βομβαρδίζουνε οι γιαπωνέζοι -

είμαστε στο έδαφος - βλέπουμε από

κοντά τα πρόσωπα των ανθρώπων -

το αίμα και την καταστροφή.

Αντίθετα - όταν αργότερα

βομβαρδίζουνε οι αμερικάνοι -

μένουμε ψηλά -

με τους γενναίους πιλότους -

και οι βόμβες σκάνε στο έδαφος -

χωρίς ήχο -

αργά -

δημιουργώντας μικρά σύννεφα

καπνού -

και ούτε αίμα ή σκοτωμένοι.

Είναι άρρωστος γράφεις - και το

πιστεύουμε όλοι.

Είμαστε στο έδαφος - με τα θύματα.

Οι νορβηγοί πιλότοι που

βομβαρδίζουνε την Λιβύη - αυτοί

θα τον δικάσουνε.

Τώρα είμαστε πάλι ψηλά -

με τους πιλότους.

* * *

Η επιστήμη τραβάει τα - αραιά μαλλιά της.

Τρελλός δεν είναι.

Δεν πάσχει από καμμία από τις γνωστές ψυχικές παθήσεις -

πίσω από τις οποίες δηλαδή οι ψυχίατροι κρύβουνε

συνήθως τις ασθένειες των

ανθρωποφάγων κοινωνιών μας.

Δεν είναι μανιακός -

σχιζοφρενής μανιοκαταθλιπτικός διπολικός τριπολικός -

δεν είναι καν δαιμονισμένος -

δεν έχει πάθη -

ίσως το μόνο που μπορούνε να του καταλογίσουνε είναι ότι

δεν είναι ομοφυλόφιλος ...

Στοργικός γιος καλός αδελφός επιτυχημένος επαγγελματίας...

Τί έχει;

Τί είναι;

Η επιστήμη τους - σηκώνει τα χέρια ψηλά.

Είναι ακροδεξιός.

Προσπαθούνε να τον κατατάξουνε πολιτικά - γράφουνε ότι

ζει σε έναν φανταστικό κόσμο -

ότι τον οδηγεί η άκρα δεξιά, ο ναζισμός, ο φασισμός.

Αηδίες - σκέτη προπαγάνδα.

Το πρότυπο του Άντερς είναι ο Μαξ Μάνους -

ο μόνος αντιστασιακός -

στην χώρα του αυθεντικού Κουίσλιγκ.

* * *

Θα μέ τρελλάνετε ωρέ παίδες.

Ένας άνθρωπος Νορβηγός μοσχοαναθρεμμένος -

σε καλά σχολεία με καλές σπουδές -

στοργικός γιος - φρόντιζε την άρρωστη μητέρα

του - καλός αδελφός γείτονας επιχειρηματίας -

έξυπνος και εμφανίσιμος -

και τα λέγω αυτά για να πω ότι όπως

πανθομολογείται -

ένας άνθρωπος υπόδειγμα συγχρονου

ευρωπαίου -

μόνος - συλλαμβάνει ένα τρελλό σχέδιο -

ανοίγει μόνος μια εταιρεία πράσινης γεωργικής

ανάπτυξης -

παραγγέλει μόνος τόνους λιπασμάτων -

μόνος εξ αυτών παρασκευάζει 500 κιλά

εκρηκτικής ύλης -

μόνος τινάζει τα υπουργεία στον αέρα -

και μόνος - για

ώρες σκοτώνει 90 ανθρώπους -

ενώ ταυτογχρόνως δημοσιεύει ένα σύγχρονο

μάϊν κάμφ -

και σποτάκια διαφημιστικά στο γιου τουμπ.

Βαζει έτσι μπροστά μια νέα

πανευρωπαϊκή μηχανή

αστυνόμευσης και ελέγχου .

Τρελλός ε;

* * *

Τί είναι ο ισραηλινός αεροπόρος που καίει

μαθητές με βόμβες φωσφόρου;

Ούτε τρελλός ούτε ο ίδιος νοιώθει -

τρελλός -

και δεν έχει κανένα βάρος που να μην

μπορεί να το σηκώση

ένας μπάφος.

Τί είναι οι αμερικανοί που για πλάκα -

με μια υποψία -

τινάζουνε στον αέρα κατά

προτίμηση γάμους - την νύφη τον

γαμπρό τους γονείς τους

τον κουμπάρο και

300 καλεσμένους με τα παιδιά τους;

Αυτό είναι.

Ένας υγιέστατος κανονικός ευρωπαίος -

που δεν έκανε τίποτα χειρότερο

από αυτό που κάνει

η χώρα του

στο Αφγανιστάν και την Λιβύη.

Του αρέσει και ο Μότσαρτ.

* * *

Να πω μόνο τό εξής.

Υπάρχει τουλάχιστον στον ξένο τύπο η έκφραση

ενός πανικού. Καθώς αναζητούνε τις αιτίες

που τον οδήγησαν σε αυτό το απερίγραπτο έγκλημα

διαπιστώνουνε - κυριολεκτικά με τρόμο

ότι ο άνθρωπος αυτός -

είναι κυριολεκτικά ένα χρυσό αγόρι - που στο

πρόσωπό του συναντά κανείς όλες τις

ανθρώπινες αξίες του σύγχρονου

ευρωπαϊκού πολιτισμού. Ένα γκόλντεν μπόϋ -

γράφουνε οι εφημερίδες - που οι

συμμαθητές και φίλοι του είναι πυρηνικοί

φυσικοί και νευροχειρουργοί εγκεφάλων.

Είναι δικός τους - βγαλμένος από τα

σπλάγχνα τους - παιδί της

νεωτερικότητας - με καλές σπουδές -

έξυπνος - επιτυχημένος επιχειρηματίας -

εύπορος - πολυταξιδεμένος.

Αυτό τους προκαλεί μεγάλο πανικό. Και

τους προκαλεί πανικό γιατί όλα τα

συστήματα ελέγχου των σύγχρονων

ευρωπαϊκών εξουσιών - οι νόμοι

τα δικαστήρια η αστυνομία τα εξουσιαστικά

ιδεολογήματα - είναι

προσανατολισμένα προς τους

κουκουλοφόρους τους ανέργους τους

αντιεξουσιαστές τους συνεπείς αριστερούς

τους αγανακτισμένους τους απεργούς -

και καθόλου προς τους ανθρώπους

σαν τον Άντερς. Ο κόσμος από τον

οποίο προέρχεται είναι ο κόσμος της

εξουσίας - ο κόσμος αυτών που ασκούνε

τον έλεγχο - όχι

ο σκοτεινός κόσμος εκείνων που τον

υφίστανται.

Ὁ θησαυρός τοῦ φτωχοῦ ραββίνου τῆς Κρακοβίας, ἤ ὁ Ἀξελὸς καὶ ὁ Χάιντεγκερ στὴν μυθικὴ Σελεφαΐδα

   Διάβασα στὸν Δύτη τῶν Νιπτήρων γιὰ τὶς ἐνδιαφέρουσες παραλλαγές, στὶς «Χίλιες καὶ μιὰ Νύχτες» καὶ στὸν Τζελαλεντὶν Ρουμί, τῆς ἱστορίας τοῦ θησαυροῦ τοῦ φτωχοῦ ραββίνου τῆς Κρακοβίας. Ἀγγίζει τὴν ψυχή μας ἡ ἱστορία καὶ συναρπαστικὲς εἶναι οἱ παραλλαγές της (ὅπως καὶ τὸ παιχνίδι τῆς μοίρας, ἄλλωστε). Ὅμως, τὸ νόημα τῆς ἱστορίας, στὴν συγκεκριμένη παραλλαγὴ τουλάχιστον [1], δὲν εἶναι, ὅπως ἀπὸ τινὲς ἐκ τῶν σχολιαστῶν ἐγράφη, τὸ εἰρωνικὸ παιχνίδι τῆς μοίρας, ἡ ὁποία παραπλανᾷ καὶ διαψεύδει τὸν κυνηγὸ τοῦ θησαυροῦ· δὲν εἶναι ἡ ἀναπόδραστη μοῖρα τοῦ Οἰδίποδος. Τὸ νόημα τῆς ἱστορίας, τὸ ἀρχέτυπο τοῦ μύθου, εἶναι ἡ Ἰθάκη.

   Ἀλλὰ ἂς ἀφήσουμε τὸν ἀξέχαστο φιλόσοφο Χρῆστο Μαλεβίτση [2], ἐξ ἀφορμῆς τινος τῆς (τότε, ἀλλὰ καὶ σημερινῆς) ἐπικαιρότητος ὁρμώμενον, νὰ μᾶς ξαναδιηγηθῇ τὸ παραμύθι (καὶ νὰ μᾶς δείξῃ παρεμπιπτόντως τὶ σημαίνει σφάξιμο μὲ τὸ βαμβάκι), καὶ ἂς ἐπανέλθουμε στὶς σκέψεις μας μετά.

* * *

Ὁ θησαυρός

Τοῦ Χρήστου Μαλεβίτση

   Ὁ διανοητὴς Κώστας Ἀξελὸς τιμάει τὴν πατρίδα του στὸ ἐξωτερικό, ὅπου διαπρέπει. Τὴν περασμένη Δευτέρα μίλησε πρὸς τὸ εὐρὺ ἑλληνικὸ κοινὸ διὰ τῆς τηλεοράσεως. Αὐτὰ ποὺ εἶπε ἴσως ταίριαζαν νὰ ἔχουν ὡς τίτλο αὐτὸν ποὺ ἔθεσε ὁ Μαρτῖνος Χάιντεγκερ σὲ ὁμιλία του στὰ 1964, δηλαδή: «Τὸ τέλος τῆς φιλοσοφίας καὶ ἡ ἀποστολὴ τῆς σκέψης». Ὁ κ. Ἀξελὸς εἶπε πὼς ἐμεῖς ἐδῶ στὴν Ἑλλάδα δὲν σκεφτόμαστε, δὲν ἔχουμε Σκέψη. Καὶ ἄφησε νὰ νοηθεῖ πὼς ὁ ἴδιος διαθέτει σκέψη, μὲ τὴ διατριβή του στὴν Ἑσπερία.

   Καὶ ὁ Χάιντεγκερ, ὅπως εἴδαμε, μιλάει γιὰ «σκέψη», ἀλλὰ λίγο διαφορετικά. Ὅταν τὸν καλέσανε νὰ μιλήσει στὴ γενέτειρά του, τὸ Messkirch τῆς Σουαβίας, εἶπε στοὺς συμπατριῶτες του πὼς «σὲ ὅλους μας συμβαίνει συχνὰ νὰ εἴμαστε φτωχοὶ ἀπὸ σκέψη (gedanken-arm), ὅλοι μας (wir alle) χάνουμε εὔκολα τὴ σκέψη μας». Γι᾿ αὐτὸ ὁ Χάιντεγκερ ἀναζήτησε τὴ λαϊκὴ ζεστασιὰ τοῦ τόπου του, χωρὶς ποτὲ νὰ ὑπάρξει λαϊκὸς ἀγωνιστής. Ἐπειδὴ γι᾿ αὐτὸν ἡ σκέψη ἔχει ἐντοπιότητα.

   Ἡ Σουαβία μὲ ὁδηγεῖ συνειρμικὰ στὴν Κρακοβία. Ἐκεῖ, μᾶς λέγει ὁ Μαρτῖνος Μποῦμπερ, κάποτε ζοῦσε ἕνας φτωχὸς καὶ εὐσεβὴς ραββῖνος, ὁ Ἄϊζικ. Ὁ ὁποῖος ὀνειρεύτηκε πὼς μακριὰ στὴν Πράγα, κάτω ἀπὸ τὴ γέφυρα ποὺ ἔβγαζε στὸ βασιλικὸ παλάτι, ὑπῆρχε κρυμμένος ἕνας θησαυρός. Καὶ πὼς ἔπρεπε νὰ πάει νὰ τὸν βρεῖ. Δὲν ἔδωσε σημασία στὸ ὄνειρὀ του. Ὅμως τὸ εἶδε καὶ τὶς ἑπόμενες δύο βραδυές. Ὁπότε ἀποφάσισε νὰ πάει νὰ τὸν βρεῖ. Ὅταν ὕστερα ἀπὸ κοπιαστικὸ ὁδοιπορία ἔφτασε μπροστὰ στὴ γέφυρα, βλέπει μὲ ἀπογοήτευση τούτη νὰ φρουρεῖται νύχτα μέρα, ἀπὸ τή βασιλικὴ φρουρά. Καὶ ἄρχισε νὰ περιτριγυρίζει τὸν τόπο, ἀναμένοντας νὰ ἐκμεταλλευτεῖ καμμιὰ εὐκαιρία ἀπουσίας τοῦ σκοποῦ. Ὥσπου ἔπεσε στὴν ἀντίληψη τοῦ ἀξιωματικοῦ τῆς φρουρᾶς. Τοῦτος ὁ τελευταῖος τὸν καλεῖ καὶ τὸν ρωτάει, ἂν ἔχασε τίποτα. Ὁ ἁπλοϊκὸς ραββῖνος διηγεῖται στὸν ἀξιωματικὸ τὸ ὄνειρό του.

   «Ἀλήθεια, φτωχέ μου ἄνθρωπε» τοῦ ἀπαντάει ὁ ἀξιωματικὸς γελώντας, «χάλασες τὰ παπούτσια σου κάνοντας τόσο δρόμο γιὰ ἕνα ὄνειρο! Ποιός λογικὸς ἄνθρωπος θὰ πίστευε σὲ ἕνα ὄνειρο; Καὶ ἐγὼ -συνεχίζει ὁ ἀξιωματικὸς- εἶδα ἕνα ὄνειρο, ἀλλὰ δὲν τοῦ ἔδωσα σημασία. Μοῦ εἶπε νὰ πάω στὴν Κρακοβία καὶ νὰ ψάξω γιὰ ἕνα θησαυρὸ στὸ σπίτι τοῦ ραββίνου Ἄϊζικ, ποὺ εἶναι κρυμμένος σὲ μιὰ σκονισμένη γωνιά, πίσω ἀπὸ τὴ θερμάστρα.» Ὁ ραββῖνος παραξενεύτηκε πολύ, ἀλλὰ δὲν εἶπε τίποτε. Χαιρέτισε τὸν ἀξιωματικὸ καὶ ἔσπευσε πρὸς τὸ σπίτι του, ὅπου πραγματικὰ βρῆκε τὸν θησαυρὸ καὶ ἔγινε πλούσιος.

   Ὁ μύθος δηλοῖ πολλά. Πὼς ὁ πλοῦτος βρίσκεται στὸν τόπο σου. Μόνο ποὺ γιὰ νὰ τὸν μάθεις πρέπει νὰ ταξιδέψεις μακριά, θὰ πᾶς νὰ τὸν ἀναζητήσεις ἐκεῖ ποὺ δὲν ὑπάρχει. Καὶ θὰ διακινδυνεύσεις. Ὅμως ὁ ἴδιος ὁ κίνδυνος θὰ σὲ πληροφορήσει ποῦ ἀκριβῶς βρίσκεται ὁ θησαυρός σου. Βεβαίως, ἀκολουθεῖς τὴν ἐσωτερικὴ φωνὴ ἑνὸς ὀνείρου σου, ἡ ὁποία εἶναι ἐπιτακτική, ἀλλὰ καὶ παραπλανητική. Ποὺ στὴ φτώχεια σου θὰ σοῦ προσθέσει καὶ τὴν ξενητειά. Ἀλλὰ μέσα στὰ λόγια ἄλλων ἀνθρώπων, ποὺ οἱ ἴδιοι δὲν κατανοοῦν τὴ σημασία τους ἐσύ θὰ ἀναγνωρίσεις περὶ τίνος πρόκειται. Πρόκειται γιὰ τὴ θερμάστρα τοῦ σπιτιοῦ σου, τὸ θερμουργὸ κέντρο τῆς ὑπάρξεώς σου. Σὲ αὐτὸ τὸν τόπο εἶναι θαμμένος ὁ θησαυρός σου. Ὁ ὁποῖος ὑπῆρχε πάντοτε ἐκεῖ. Δηλαδή, ἡ φτώχεια ἡ πνευματικὴ ὀφείλεται σὲ ἔλλειψη ἐπιγνώσεως καὶ ὄχι σὲ ἔλλειψη οὐσίας. Διότι κάθε ὕπαρξη διαθέτει οὐσία ἐκ δωρεᾶς.

   Εἴπαμε ὅμως πὼς γιὰ νὰ πλουτίσεις μὲ τὴν οὐσία σου πρέπει πρῶτα νὰ ξενητευθεῖς καὶ νὰ κινδυνεύσεις. Ὁ φτωχὸς ραββῖνος θὰ μποροῦσε νὰ χαθεῖ μέσα στὴν ξένη πόλη, θὰ μποροῦσε νὰ λησμονήσει παντελῶς τὸ σπίτι του ἢ θὰ μποροῦσε νὰ προσληφθεῖ ἰσόβιος φύλακας ξένων βασιλικῶν παλατιῶν, ψωμιζόμενος ἀπὸ τὰ περισσεύματα ἀλλότριων τραπεζιῶν, θὰ μποροῦσε μάλιστα νὰ ἐπισκέπτεται κατὰ καιροὺς τοὺς Κρακοβίους, ἐπιδεικνύοντας κομπαστικὰ τὰ φανταχτερὰ περίαπτα τῆς στολῆς τοῦ βασιλικοῦ φρουροῦ. Καλύπτοντας ἔτσι τὴν οὐσιαστικὴ φτώχεια του, ὑλικὴ καὶ πνευματική.

   Ὅμως ὁ Ἄϊζικ ἦταν εὐσεβής -καὶ δὲν χάθηκε. Γιὰ τὴν εὐσέβεια τῆς σκέψης μιλάει καὶ ὁ Χάιντεγκερ. Ὁ ὁποῖος στὴν παραπάνω ὁμιλία του πρὸς τοὺς συμπατριῶτες του, τοὺς λέγει πὼς γιὰ τὴν ὀρθὴ σκέψη «εἶναι ἀρκετὸ νὰ σταθοῦμε σὲ αὐτὸ ποὺ μᾶς εἶναι πλησίον καὶ νὰ σκεφτοῦμε ἐπάνω σὲ αὐτὸ ποὺ μᾶς εἶναι τὸ πιὸ κοντινό, σὲ αὐτὸ ποὺ ἀφορᾶ τὸν καθένα μας, ἐδῶ καὶ τώρα. Ἐδῶ: σὲ τούτη τὴ γωνιὰ τῆς γενέθλιας γῆς. Τώρα: στὴν παρούσα ὥρα τοῦ κόσμου.»

   Ὁ περαστικὸς ἀπὸ τὴ χώρα μας διακεκριμένος συμπατριώτης κύριος Ἀξελός, ποὺ μᾶς μίλησε τὴν περασμένη Δευτέρα ἀπὸ τηλεοράσεως, φαίνεται πὼς ἐκτιμάει τὴ σκέψη τοῦ Χάιντεγκερ. Μέχρις ὁρισμένου σημείου, βεβαίως.

(«Ἡ Καθημερινή», 13-5-1988· ἀναδημοσίευσις: «Δοκίμια ἰδεῶν: Ἑκατὸ μικρὰ δοκίμια γιὰ τὸ πνεῦμα τῶν καιρῶν μας», ἐκδ. Δωδώνη, Ἀθήνα - Γιάννινα 1993, ISBN 960-248-633-3, σελ. 280-283)

* * *

   Ἡ Ἰθάκη. (Ἤ, ὅπως λέγει ἡ ψυχολογία, ἡ «ἐπιστροφὴ στὴν μήτρα»; ) Τὰ παιχνίδια τῆς μοίρας εἶναι οἱ Λαιστρυγόνες καὶ οἱ Κύκλωπες. Θὰ μοῦ πεῖτε, τὸν βρίσκουμε τελικῶς τὸν θησαυρό, ὅπως ὁ φτωχὸς ραββῖνος στὴν Ἰθάκη; Ἢ ἡ Ἰθάκη εἶναι φτωχική; Μά, ἀκριβῶς, βρίσκει τὸν θησαυρὸ ὁ φτωχὸς ραββῖνος, διότι κατάλαβε οἱ Ἰθάκες, καὶ οἱ θησαυροὶ τὶ σημαίνουν. Τὸ ταξίδι ἔχει σημασία, ἀλλὰ μὴν ξεχνᾶτε, σημασία ἔχει ἐπειδὴ ὑπάρχει ἡ Ἰθάκη. Χωρὶς τὴν Ἰθάκη δὲν ὑπάρχει οὔτε ταξίδι. Κόσμος καὶ κέντρο ὁ ἄνθρωπος, σὰν τὶς ἀκτίνες τοῦ ἥλιου ξανοίγεται, καὶ χάνεται, στὰ πέρατα τοῦ σύμπαντος· κουβαλώντας τὴν θέρμη τοῦ πυρῆνος.

* * *

   Καὶ ὁ φτωχὸς ραββῖνος ταξιδεύει γιὰ τὴν Πράγα μὲ τὰ βασιλικὰ παλάτια. Καὶ ὁ ὀνειρευτὴς Κιουρέινς γιὰ τὴν μυθικὴ Σελεφαΐδα, στὸ ὡραιότερο ἴσως κατὰ τὴν γνώμη μου διήγημα τοῦ Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ [3] ἀπὸ αὐτὰ τοῦ κύκλου τῶν ὀνειροχωρῶν [4]. Καὶ ἐγκαταλείπει ὄχι μόνον τὴν Ἰθάκη του, ἀλλὰ καὶ τὴν μίζερη πραγματικότητα (πραγματικότητα; ) καὶ τὴν ἐδῶ ψευτοζωὴ καὶ τὸ θνητό του σῶμα, τὸ νεκρό, γκρεμοτσκισμένο στὰ βράχια πτῶμα ἑνὸς ναρκομανοῦς ἀλήτη· καὶ ἀγνοεῖ ὁ κόσμος ὅτι ὁ βασιλιὰς Κιουρέινς ζεῖ αἰώνια πιὰ καὶ βασιλεύει στὴν μυθικὴ Σελεφαΐδα, στὴν κοιλάδα τῆς Ὀόθ-Ναργκάι πέρα ἀπὸ τοὺς Ταναριανοὺς λόφους, ἀπ᾿ ὅπου ξεκινοῦν οἱ γαλέρες ποὺ ἀρμενίζουν στὸν οὐρανὸ γιὰ τὸ συννεφόκαστρο τῆς Σερενάριαν...

   Καὶ ὁ Ράντολφ Κάρτερ, στὴν «Ὀνειρικὴ ἀναζήτηση τῆς ἄγνωστης Καντάθ» [5], ὀνειρεύεται τὴν πόλι τοῦ δειλινοῦ, τὴν δική του ὀνειροχώρα. «Ἔλαμπε ὁλόχρυση κι ἀξιολάτρευτη στὸ ἡλιοβασίλεμα, μὲ τείχη, ναούς, κιονοστοιχίες, ὅμορφες μαρμάρινες τοξωτὲς γέφυρες, ἀσημένια φαντασμογορικὰ συντριβάνια σὲ μεγάλες πλατεῖες κι εὐωδιαστοὺς κήπους. Φαρδεῖς δρόμοι προχωροῦσαν ἀνάμεσα σὲ ντελικάτα δέντρα, σὲ ὑδρίες φορτωμένες λουλούδια καὶ σειρὲς ἀπὸ φιλντισένια ἀγάλματα. Στοὺς ἀπόκρημνους βορινοὺς λόφους ἀνέβαιναν κλιμακωτὰ κόκκινες σκεπὲς καὶ παλιὰ μυτερὰ ἀετώματα, ποὺ ἔκρυβαν χλοερὰ λιθόστρωτα. Ἡ πόλη ἦταν ἕνας πυρετὸς τῶν θεῶν, μιὰ βροντερὴ συνήχηση ἀπὸ σάλπιγγες ὑπερφυσικὲς καὶ θεϊκὰ κύμβαλα.» Κι ἀναζητώντας τὴν πόλι τοῦ δειλινοῦ, φθάνει ὁ Ράντολφ Κάρτερ στὴν μυθικὴ Σελεφαΐδα τοῦ βασιλιᾶ Κιουρέινς. Κι ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ φίλου του ζητεῖ συμβουλή. Ἀλλὰ ὁ βασιλιὰς Κιουρέινς, ποὺ βασιλεύει στὰ ὄνειρα, βλέπει ἄλλα ὄνειρα πιά.

   «Στὰ τελευταῖα ὄνειρα τοῦ Κάρτερ εἶχε βασιλέψει [ὁ Κιουρέινς] διαδοχικὰ στὸ ρὸζ κρυστάλλινο παλάτι τῶν Ἑβδομήντα Ἀπολαύσεων στὴ Σελεφαΐδα καὶ στὸ πυργωτὸ συννεφόκαστρο τῆς Σερενάριαν ποὺ ἐπιπλέει στὸν οὐρανό. Φαινόταν ὅτι δὲν τὸν ἰκανοποιοῦσαν πιὰ ἐκεῖνα τὰ μέρη, γιατὶ βαθιὰ μέσα του λάτρευε πάντα τοὺς ἀγγλικοὺς γκρεμοὺς καὶ τὰ βοσκοτόπια τῆς παιδικῆς του ἡλικίας. [...] Εὐχαρίστως θὰ παρατοῦσε γιὰ πάντα ὅλη τὴν ἐξουσία του, τὴν πολυτέλεια καὶ τὴν ἐλευθερία, γιὰ νὰ ζήσει μιὰ εὐλογημένη μέρα σὰν ἁπλὸ ἀγόρι στὴν ἥσυχη, ἁπλοϊκὴ Ἀγγλία. Ἐκείνη τὴν παλιὰ ἀγαπημένη Ἀγγλία, ποὺ τὸν διαμόρφωσε καὶ ποὺ πάντοτε θὰ εἶναι δικό της ἀναλλοίωτο κομμάτι. [...] Ὁ ἴδιος εἶχε ὀνειρευτεῖ καὶ λαχταρήσει πολλὰ χρόνια τὴ χαριτωμένη Σελεφαΐδα καὶ τὴ γῆ τῆς Ὀόθ-Ναργκάι. Γιὰ χάρη τῆς ἐλευθερίας, τῆς αἴγλης καὶ τῆς μεγάλης ἐμπειρίας, ἀπαλλάχτηκε ἀπὸ τὶς ἀλυσίδες, τὶς συμβατικότητες καὶ τὶς ἀνοησίες τῆς ζωῆς. Μὰ τώρα ποὺ ἦρθε σ᾿ αὐτὴ τὴν πόλη κι ἔγινε βασιλιάς τους, ἀνακάλυψε πὼς ἡ ἐλευθερία, ἡ μονοτονία ἔλλειψης δεσμοῦ μ᾿ ὁτιδήποτε σταθερὸ στὰ αἰσθήματα καὶ τὶς ἀναμνήσεις του, ὅλα, πάλιωσαν πολὺ γρήγορα. Θὰ ἔδινε ὅλο του τὸ βασίλειο γιὰ ν᾿ ἀκούσει τὶς καμπάνες μιᾶς ἐκκλησίας τῆς Κορνουάλης πάνω ἀπὸ χαμηλοὺς ἄδεντρους λόφους, κι ὅλες τὶς χιλιάδες μιναρέδες τῆς Σελεφαΐδας γιὰ τὶς λοξὲς στέγες τοῦ χωριοῦ κοντὰ στὸ σπίτι του. [...] Αὐτὰ εἶπε στὸν Ράντολφ Κάρτερ. Ὁ ἀναζητητὴς ὅμως ἐπέμενε πάντα στὸ σκοπό του.»

   Καὶ ὁ Κιουρέινς, αὐτὸς ποὺ μὲ τὰ ὄνειρά του δημιούργησε τὴν θαυμαστὴ χώρα ὅπου βασιλεύει, μὴν ἔχοντας πιὰ τὴν δυνατότητα νὰ ξυπνήσῃ στὸν «πραγματικὸ» κόσμο (ἀφοῦ τὸ σῶμα του ἐκεῖ εἶναι πιὰ νεκρὸ) καὶ νὰ ἀναζητήσῃ τὴν ταπεινὴ πατρίδα τῆς νιότης του (ὑπάρχει; ), κάνει τὸ δεύτερο καλύτερο· μέσα στὸ ὄνειρό του ὀνειρεύεται καὶ δημιουργεῖ τὴν ἐπαρχιακὴ Ἀγγλία, ὄνειρο μέσα σὲ ὄνειρο.

   Ἀλλὰ ὁ Ράντολφ Κάρτερ δὲν πτοεῖται· πρέπει νὰ ὁλοκληρώσῃ τὴν δική του ἀναζήτησι. Συνεχίζει τὸ ταξίδι του καὶ φθάνει τελικῶς στὴν φοβερὴ Καντὰθ τῶν Μεγάλων Θεῶν, ἐλπίζοντας πὼς θὰ τοῦ δείξουν ἐκεῖνοι τὸν δρόμο γιὰ τὴν πόλι τοῦ δειλινοῦ. Καὶ δὲν βρίσκει τοὺς Μεγάλους Θεούς, ἀλλὰ τὸν ἀγγελιαφόρο τῶν Ἄλλων Θεῶν, τὸ Ἔρπον Χάος, τὸν Νυαρλαθοτέπ, καὶ ἀπὸ αὐτόν, τὸν ἀνελέητο, τὸν ψεύτη, θὰ ἀκούσῃ τὴν ἀλήθεια:

   «Δὲν εἶναι δύσκολο νὰ βρεῖς ὅτι αὐτὸ τὸ σύμβολο καὶ τὸ κειμήλιο τῶν ἡμερῶν τῆς ἀναζήτησής σου γιὰ ἀλήθεια, δὲν ἀποτελεῖ παρὰ τὸ σταθερὸ κι αἰώνιο πετράδι, ποὺ μέσα του ὅλη αὐτὴ ἡ ἀναζήτηση λαμπυρίζει σὰν κρύσταλλο γιὰ νὰ φωτίσει τὸ δειλινὸ μονοπάτι σου. Πρόσεχε. Δὲν βρίσκεται πέρα ἀπὸ ἄγνωστες θάλασσες, ἀλλὰ πίσω, πάνω ἀπὸ πολὺ γνωστὰ χρόνια ποὺ πρέπει νὰ περάσει ἡ ἀναζήτησή σου αὐτή. Πίσω στὰ λαμπερὰ παράξενα πράγματα τῆς νηπιακῆς ἡλικίας, στὶς γοργὲς ἡλιοπότιστες λάμψεις τῆς μαγείας, ποὺ οἱ παλιὲς εἰκόνες ὁδηγοῦν στοὺς πλατιοὺς ὁρίζοντες τὰ νεαρὰ μάτια σου.
   »Γιατί, μάθε πὼς ἡ χρυσομαρμάρινη πόλη ποὺ γυρεύεις, εἶναι τὸ σύνολο μονάχα ὅσων ἔχεις δεῖ κι ἀγαπήσει στὴ νιότη σου. Εἶναι ἡ λάμψη ἀπ᾿ τὰ δυτικὰ κεραμίδια καὶ παράθυρα ποὺ φλέγονται στὸ ἡλιοβασίλεμα, στὶς πλαγιὲς τῶν λόφων τῆς Βοστόνης. Εἶναι τὸ ἄρωμα τῶν λουλουδιῶν τοῦ Κάμον κι ὁ μεγάλος τροῦλος στὸ λόφο, τὰ μπερδεμένα ἀετώματα κι οἱ καπνοδόχες στὴ μενεξεδένια κοιλάδα, ὅπου τὰ πολλὰ γεφυρωμένα ρυάκια κυλοῦν δροσερά. Αὐτὰ τὰ πράγματα ἔβλεπες, Ράντολφ Κάρτερ, ὅταν ἡ παραμάνα σου σ᾿ ἔσπρωχνε τότε στὸ καροτσάκι σου τὴν ἄνοιξη, καὶ θἀ ᾿ναι τὰ τελευταῖα ποὺ θὰ βλέπεις πάντα μὲ τὰ μάτια τῆς μνήμης καὶ τῆς ἀγάπης. Καὶ ὑπάρχει τὸ ἀρχαῖο Σάλεμ μὲ τὰ μελαγχολικά του χρόνια, τὸ φασματικό Μάρμπλχεντ, σκαρφαλωμένο στοὺς βραχογκρεμούς του μέσα στὶς περασμένες ἑκατονταετίες κι ἡ δόξα τῶν πύργων τοῦ Σάλεμ μὲ τοὺς σιδερένιους ἀνεμοδεῖχτες του, μακριὰ ἀπὸ τὰ βοσκοτόπια τοῦ Μάρμπλχεντ πρὸς τὸ λιμάνι, ἀντίκρυ στὴ δύση τοῦ ἥλιου.
   »Ὑπάρχει τὸ Πρόβιντενς, ἰδιόρρυθμο κι ἀρχοντικὸ στοὺς ἑφτὰ λόφους του, πάνω ἀπὸ τὸ γαλάζιο λιμάνι μὲ τὰ πράσινα μονοπάτια, ποὺ ὁδηγοῦν ψηλὰ στὸν γκρεμὸ καὶ στ᾿ ἀρχαῖα ἀλλὰ ζωντανὰ ἀκόμη ἐρείπια. Εἶναι τὸ Νιούπορτ, σκαρφαλωμένο σὰν στοιχειὸ στὸν κυματοθραύστη ποὺ ὀνειρεύεται. Ὑπάρχει τὸ Ἄρκαμ μὲ τὶς σκεπασμένες ἀπὸ βρύα στέγες καὶ πίσω του τὰ πέτρινα κατηφορικὰ λιβάδια. Εἶναι καὶ τὸ παμπάλαιο Κίνγκσπορτ, γκρίζο ἀπὸ τὶς ἀμέτρητες καπνοδόχες καὶ τὰ ἐρημωμένα ὀρυχεῖα, τὰ κρεμασμένα στὸν ἀέρα ἀετώματα, τὸ θαῦμα τῶν ψηλῶν γκρεμῶν καὶ τὸν ἄσπρο ὀμιχλώδη ὠκεανὸ μὲ τὶς σημαδοῦρες γιὰ τὰ περάσματα πέρα.
   »Δροσερὰ λαγκάδια στὸ Κόνκορντ, λιθοστρωμένα δρομάκια στὸ Πόρτσμουθ, μισόφωτες στροφὲς τῶν ἀγροτικῶν δρόμων τοῦ Νιου Χάμσαϊρ, ὅπου γιγάντιες φτελιὲς μισοκρύβουν λευκοὺς τοίχους ἀγροικιῶν καὶ τρίζοντας τοὺς χαϊδεύουν ἁπαλά. Οἱ ἁρμυρὲς ἀποβάθρες τοῦ Γκλάουσεστερ καὶ τοῦ Τροῦρο οἱ χειμωνιάτικες ἰτιές. Εἰκόνες ἀπὸ μακρινὰ καμπαναριά, πόλεις καὶ λόφοι πέρα ἀπὸ λόφους σ᾿ ὅλη τὴ βόρεια ἀκτή. Κι ἀκόμη σιωπηλές, βραχώδεις πλαγιὲς καὶ χαμηλά, σκεπασμένα μὲ κισσὸ ἀγροτόσπιτα στ᾿ ἀπάνεμα τῶν πελώριων βράχων στὴν πίσω ἐξοχὴ τοῦ Ρὸντ Ἄιλαντ. Μυρωδιὰ τῆς θάλασσας κι ἄρωμα τῶν λιβαδιῶν· γοητεία τῶν σκούρων δέντρων καὶ χαρὰ τῶν ὀπωροφόρων καὶ τῶν κήπων τὴν αὐγή. Αὐτά, Ράντολφ Κάρτερ, εἶναι ἡ πόλη σου, γιατὶ αὐτὰ εἶναι ὁ ἑαυτός σου. Σὲ γέννησε ἡ Νέα Ἀγγλία καὶ στάλαξε στὴν ψυχή σου μιὰ φευγαλέα ὀμορφιά, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ πεθάνει. Αὐτὴ ἡ ὀμορφιὰ διαμορφωμένη, κρυσταλλωμένη κι ἐξευγενισμένη ἀπὸ χρόνια μνήμης κι ὀνείρου, εἶναι ὁ μεγαλωμένος σου θαυμασμὸς γι᾿ ἀπροσδιόριστα δειλινά. Γιὰ νὰ βρεῖς αὐτὸν τὸ μαρμάρινο ἐξώστη μὲ τὶς ἀλλόκοτες ὑδρίες καὶ τὸ σκαλισμένο κιγκλίδωμα καὶ νὰ κατεβεῖς τελικὰ τὶς ἀτέλειωτες καγκελωτὲς σκάλες πρὸς τὶς ἀνοιχτὲς πλατεῖες τῆς πόλης καὶ τὶς ἀστραφτερές κρῆνες, χρειάζεται μόνο νὰ γυρίσεις πίσω στὶς σκέψεις καὶ τὶς ὀπτασίες τῆς μελαγχολικῆς παιδικῆς σου ἡλικίας.»

* * *

   Εἶναι ὅμως ἡ Ἰθάκη, φτωχικὴ ἔστω, ἀλλὰ ἐκεῖ, καὶ μᾶς περιμένει; Γιατὶ κι ὁ ὄμορφος, ἐξόριστος πρίγκηπας καὶ ραψωδός ὁ Ἰρανόν, ἀναζητοῦσε καὶ τραγουδοῦσε τὴν πατρίδα τῶν παιδικῶν του χρόνων καὶ τῶν ὀνείρων του [6]. Ἐδῶ, μάλιστα, ἡ ὀνειροχώρα τῆς μεγάλης ἀναζήτησης καὶ ἡ ἀγαπημένη μητρικὴ Ἰθάκη ταυτίζονται ἐξ ἀρχῆς. Ἀλλὰ ἡ ἀλήθεια (ἡ ἀλήθεια; ) εἶναι πολὺ πικρὴ στὴν ἱστορία τοῦ Ἰρανόν. Ὅταν μετὰ ἀπὸ χρόνια καὶ χρόνια ἀναζήτησης καὶ τραγουδιοῦ μαθαίνει ὅτι ἡ πατρίδα τῶν ὀνείρων του δὲν ὑπῆρξε ποτέ. Κι ὅτι ὁ ἴδιος δὲν εἶναι πρίγκηπας, ἐξόριστος ἀπὸ παιδί, ἀλλὰ ἕνας τρελός, φαντασιόπληκτος ζητιάνος. Καὶ γίνεται, τότε γίνεται, ἕνας φτωχὸς γερο-ζητιάνος ὁ ὄμορφος πρίγκηπας, καὶ χάνεται, τότε χάνεται, γιὰ πάντα ἀπὸ τὴν ὀμορφιὰ τοῦ κόσμου ἡ ὀνειρικὴ πατρίδα...

   Ὑπάρχει, λοιπόν ἡ Ἰθάκη; Καὶ ποῦ βρίσκεται; Ἤ, μᾶλλον, μποροῦμε πιὰ νὰ γυρίσουμε σ᾿ αὐτήν; Ἢ χάσαμε τὸν χάρτη τοῦ γυρισμοῦ καὶ τὰ κλειδιὰ τῆς πύλης, ἐξόριστοι κι ἀνέστιοι καὶ πλάνητες γιὰ πάντα;

μή, φίλα ψυχά, βίον ἀθάνατον
σπεῦδε, τὰν δ᾿ ἔμπρακτον ἄντλει μαχανάν.

(Πίνδαρος, Πυθιόνικος 3, 61-62· Ψυχούλα μου, μὴ ζητᾷς ἀθάνατη ζωή· πορέψου μὲ τὸν τρόπο ποὺ εἶναι σύμμετρος στὴ δύναμή σου.)

* * *

[1] Ἐν ἀντιθέσει μὲ τὴν ἱστορία γιὰ τὸν θάνατο, τὴν ὁποίαν, χάριν τῆς ὡραιότητός της, μεταφέρω ἐδῶ:

   «Ἕνας στρατιώτης εἶδε στὴν ἀγορὰ τὸν Θάνατο νὰ τοῦ κάνει ἀπειλητικὴ χειρονομία.  Πῆγε στὸν Βασιλιὰ καὶ τοῦ ζήτησε νὰ πάει ἀποστολὴ μακρυά, στὴν Σαμαρκάνδη.
     »Ὁ Βασιλιὰς κάλεσε τὸν Θάνατο καὶ τοῦ παραπονέθηκε ὅτι κατατρόμαξε τὸν πιὸ γενναῖο του στρατιώτη.  Καὶ ὁ Θἀνατος ἅπλωσε τὰ χέρια καὶ διαμαρτυρήθηκε πὼς δὲν ἦταν ἀπειλὴ ἡ χειρονομία του ἀλλὰ ἔκπληξη, βλέποντας τὸν στρατιώτη ἐκεῖ, ἐνῶ εἶχαν ραντεβοὺ τὴν ἑπόμενη μέρα, μακρυά, στὴν Σαμαρκάνδη.»

Χρῆστος Μαλεβίτσης

[2] Ἀλησμόνητες οἱ φιλοσοφικὲς ἐπιφυλλίδες του στὴν «Καθημερινὴ» τῆς Ἑλένης Βλάχου. Ἄλλα κείμενα τοῦ Χρήστου Μαλεβίτση ἀπὸ τὴν συλλογή μου: «Ὁ Χρῆστος Μαλεβίτσης γιὰ τὰ πνεύματα καὶ τὸ Πνεῦμα»· «Τὸ παρδαλὸ γατάκι».

[3] Χ.Φ. Λάβκραφτ, «Σελεφαΐς», 1920.

[4] Χ.Φ. Λάβκραφτ (1890-1937). Ὁ κύκλος τῶν ὀνειροχωρῶν· ἡ πρώτη, «ντανσανικὴ» (ἐμπνευσμένη ἀρχικῶς ἀπὸ τὸν Λόρδο Ντάνσανυ), συγγραφικὴ περίοδος τοῦ Λάβκραφτ: «Τὸ ἄσπρο καράβι», «Ἡ κατάρα ποὺ χτύπησε τὴ Σαρνάθ», «Οἱ γάτες τῆς Οὐλθάρ», «Σελεφαΐς», «Ἡ ἀναζήτηση τοῦ Ἰρανόν», «Οἱ ἄλλοι θεοί», «Ἡ ὀνειρικὴ ἀναζήτηση τῆς ἄγνωστης Καντάθ», «Τὸ παράξενο, ψηλὸ σπίτι στὴν καταχνιά», «Τὸ ἀσημένιο κλειδί», «Πέρα ἀπὸ τὶς πύλες τοῦ ἀσημένιου κλειδιοῦ». Ὁ κύκλος τοῦ Κθούλου· ἡ δεύτερη καὶ ὡριμότερη συγγραφικὴ περίοδος τοῦ Λάβκραφτ: «Δαγών», «Ἡ ἀκατονόμαστη πόλη», «Νυαρλαθοτέπ», «Τὸ κάλεσμα τοῦ Κθούλου», «Ὁ τρόμος τοῦ Ντάνγουιτς», «Τὸ πλάσμα ποὺ ψιθύριζε στὸ σκοτάδι», «Τὰ βουνὰ τῆς τρέλας», «Ἡ σκιὰ τοῦ Ἴνσμουθ», «Τὰ ὄνειρα τοῦ σπιτιοῦ τῆς μάγισσας», «Τὸ πλάσμα στὸ κατώφλι», «Ὁ ναὸς τοῦ τρόμου», «Μέσα στὴν ἄβυσσο τοῦ χρόνου», «Τὸ κάλεσμα ἀπ᾿ τὸ ὑπερπέραν». (Οἱ «Ἄλλοι θεοί» καὶ ἡ «Ὀνειρικὴ ἀναζήτηση τῆς ἄγνωστης Καντάθ» μποροῦν νὰ ἐνταχθοῦν καὶ σὲ αὐτὴν τὴν κατηγορία.) Οἱ τίτλοι, κατὰ τὴν μετάφρασι τῶν ἐκδόσεων «Αἴολος».

[5] Χ.Φ. Λάβκραφτ, «Ἡ ὀνειρικὴ ἀναζήτηση τῆς ἄγνωστης Καντάθ», 1927. Τὰ ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ Χ.Φ. Λάβκραφτ, «Ἡ ὀνειρική ἀναζήτηση τῆς ἄγνωστης Καντάθ», Αἴολος, Ἀθήνα 1988, ISBN 960-7267-51-6.

[6] Χ.Φ. Λάβκραφτ, «Ἡ ἀναζήτηση τοῦ Ἰρανόν», 1921.