«Tὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική· τὸ σπίτι φτωχικὸ στὶς ἀμμουδιὲς τοῦ Ὁμήρου. Μονάχη ἔγνοια ἡ γλῶσσα μου στὶς ἀμμουδιὲς τοῦ Ὁμήρου.» (Ὀδυσσέας Ἐλύτης, «Ἄξιον ἐστί»)

Σελίδες Πατριδογνωσίας - Περικλῆς Γιαννόπουλος - Ἡ Ἑλλὰς τοῦ ΟΧΙ - Ἀντίβαρο - Πολυτονικό

Τετάρτη 24 Αυγούστου 2011

Λόφοι Νυμφῶν, Πνύκας καὶ Μουσῶν: Κέντρα τῶν ξωτικῶν

   Ἡ ἀρχαιολόγος τῆς Α' Ε.Π.Κ.Α., κυρία Ὄλγα Δακουρᾶ-Βογιατζόγλου, ἔκανε ἀφιλοκερδῶς μιὰ θαυμάσια ξενάγησι στὰ μέλη τῆς Ἑνώσεως Φίλων Ἀκροπόλεως, μὲ θέμα: Λόφοι Νυμφῶν, Πνύκας καὶ Μουσῶν: Κέντρα τῶν ξωτικῶν. (Σάββατο 14 Μαΐου 2011)

   Αὐτὸ ποὺ καὶ τὴν ἴδια συγκίνησε ἐξ ἀρχῆς, ὅπως μᾶς εἶπε, καὶ εἶναι πραγματικὰ ἐνδιαφέρον εἶναι ἡ ἀνθρώπινη πλευρὰ αὐτῆς τῆς τόσο σημαντικῆς περιοχῆς, τοῦ σημαντικότερου τόπου στὴν Ἱστορία τοῦ ἀνθρωπίνου πολιτισμοῦ, τῆς Ἀκροπόλεως δηλαδὴ καὶ τῶν πέριξ, τὴν ὁποίαν συνήθως ἀγνοοῦμε. Διότι, σκέπτομαι, ἐγώ, ὅλοι μιλοῦμε γιὰ μεγάλους φιλοσόφους καὶ καλλιτέχνες, γιὰ τραγωδίες, πλατωνικοὺς διαλόγους, ἀθάνατα μνημεῖα καὶ ἀγάλματα, ἀλλὰ μιλοῦμε ἀφαιρετικῶς συνήθως καὶ αὐθαιρέτως, δηλαδὴ ἐπιφανειακῶς· δὲν συνειδητοποιοῦμε ὅτι ὅλα αὐτὰ προέκυψαν ἀπὸ ἕναν λαὸ μὲ σάρκα καὶ αἷμα, ἀπὸ ἕναν τόπο, ἀπὸ τὸ χῶμα καὶ τὶς πέτρες καὶ τὸ χορτάρι του· καὶ εἶναι καρπός, τὸ ἀπόσταγμα ἴσως, τὸ ἀπαύγασμα, μιᾶς συνεχοῦς (καὶ ὄχι μόνον τοῦ Χρυσοῦ Αἰῶνος) ζωντανῆς παραδόσεως αἰώνων.


14-5-2011, πρόποδες τῆς Ἀκροπόλεως. Γιὰ κάποιον λόγο πάντοτε μὲ συγκινοῦν τὰ λεπτὰ χορτάρια καὶ οἱ παπαροῦνες ἀνάμεσα στὶς ἀρχαῖες πέτρες, κάτω ἀπ᾿ τὸ φῶς τοῦ ἥλιου. Ἔχουν μιὰν ὀμορφιὰ ταπεινὴ ἀλλὰ ἀσύγκριτη. Καὶ ἡ πραγματικὴ οὐσία τῆς φιλοσοφίας τοῦ Πλάτωνος καὶ τοῦ Ἀριστοτέλους, τῆς γλυπτικῆς, τῆς τραγωδίας, τῆς πολιτικῆς, τῶν μαθηματικῶν, ἐδῶ ἔχει, διαισθάνομαι, τὴν ρίζα της κι ἐδῶ ἐπανέρχεται.

   Ἡ συνεχής, ζωντανὴ αὐτὴ παρουσία τοῦ τόπου καὶ τῶν ἀνθρώπων (ἀπὸ τοὺς ὁποίους καὶ ἡ φιλοσοφία καὶ ἡ τραγωδία καὶ ἡ πολιτικὴ ξεκίνησαν), μὲ τὰ βάσανα, τὶς χαρές, τὶς προλήψεις καὶ τὶς δεισιδαιμονίες τους, ἔγινε αἰσθητὴ στὴν ξενάγησι στοὺς μαγικοὺς αὐτοὺς λόφους, τοὺς ὁποίους ὁ Ἐβλιγιὰ Τσελεμπὴ (17ος αἰ.) ἀναφέρει ὡς τὸ μεγαλύτερο κέντρο τῶν ξωτικῶν.

   Ἡ ξενάγησις ξεκίνησε ἀπὸ τὸν λόφο τῶν Νυμφῶν (Ἀστεροσκοπεῖο καὶ Ἁγία Μαρίνα Θησείου), μέσα στὰ βράχια τοῦ ὁποίου ζοῦσαν (ζοῦν; ) οἱ νεράιδες, καὶ μέχρι πρὶν λίγες δεκαετίες οἱ ἔγγυες γυναῖκες ἔκαναν τσουλήθρα στὸν λεῖο κεκλιμμένο βράχο γιὰ νὰ κυλήσῃ εὔκολα κατὰ τὴν γέννα τὸ παιδί, οἱ δὲ ἀνύπαντρες καὶ φρεσκοπαντρεμένες γιὰ νὰ συλλάβουν. (Ὅπως μᾶς εἶπε ἡ κ. Δακουρᾶ-Βογιατζόγλου, τὸ δοκίμασαν, κατὰ τὴν ἀνασκαφή, οἱ γυναῖκες ἀρχαιολόγοι καὶ ἔπιασε· ὅλες ἔκαναν παιδί!) Ἡ λατρεία δὲν σταμάτησε ποτέ, ἡ μαγεία τοῦ τόπου καὶ τὸ δέσιμο τῶν ἀνθρώπων καὶ τοῦ τόπου μ᾿ αὐτὴν τὴν μαγεία δὲν σταμάτησε ποτέ· ἡ Ἁγία Μαρίνα ἄλλωστε ποὺ λατρεύετεαι σήμερα στὸν ἴδιο τόπο ἀπὸ τοὺς ἴδιους ἀνθρώπους τὸ ἀποδεικνύει.

   Περάσαμε ἀπὸ τοὺς πρόποδες τῆς Ἀκροπόλεως, τὴν Πνύκα καὶ καταλήξαμε στὸν λόφο τῶν Μουσῶν (Φιλοπάππου). Παντοῦ κοιλώματα στοὺς βράχους, ἐνδιαιτήματα νεραϊδῶν, τάφοι, οἰκήματα χτισμένα ἐπάνω καὶ μέσα στὸν βράχο.

14-5-2011, πρόποδες τῆς Ἀκροπόλεως. Ἀρχαῖο οἴκημα λαξευμένο στὸν βράχο. Στὸ ἐσωτερικὸ του σώζεται ἕνα πολὺ παραστατικό, ἂν καὶ σὲ ὄχι καλὴ κατάστασι, ἀνάγλυφο Πανὸς καὶ νύμφης. (Δὲν ἐπιτρεπόταν ἡ φωτογράφισις.) Ὁ δὲ ἀρχαιόφιλος, ὡς φαίνεται, κύων τῆς φωτογραφίας μᾶς ἀκολουθοῦσε καθ᾿ ὅλην σχεδὸν τὴν διάρκειαν τῆς ξεναγήσεως!

   Οἱ λεγόμενες φυλακές τοῦ Σωκράτους, στοῦ Φιλοπάππου, οἱ ὁποῖες βεβαίως δὲν ἔχουν σχέσι μὲ φυλακὲς ἢ μὲ τὸν Σωκράτη, ἀλλὰ ἦταν μεγάλο, διόροφο ἢ τριόροφο κτήριο, χτισμένο πλάι στὸν βράχο καὶ μὲ δωμάτια-ἀποθῆκες σκαλισμένα μέσα στὸν βράχο, εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ σημεῖα στὸ ὁποῖο μέχρι πρὶν μερικὲς δεκαετίες ἐπικεντρωνόταν ἡ μαγικὴ παράδοσις. Ἐδῶ οἱ κοπέλες ἔφερναν στὶς μοῖρες προσφορὲς μὲ μέλι, γιὰ νὰ μάθουν ἐὰν θὰ παντρευτοῦν. (Ἀναφέρουν τέτοια περιστατικὰ ὁ ἀρχαιολόγος Κυριάκος Πιττακής, ὁ Πουκεβὶλ κ.ἄ.) Ἀκόμη, μέσα ἀπὸ ὀπὲς τοῦ βράχου περνοῦσαν τὰ ἀσθενικὰ παιδιά, γιὰ νὰ ἀποβάλουν τὴν ἀσθένεια.

Οἱ λεγόμενες φυλακὲς τοῦ Σωκράτους στὸν λόφο τῶν Μουσῶν (Φιλοπάππου). Κέντρον μαγικῆς παραδόσεως.
(Τὴν συγκεκριμένη φωτογραφία ἐδανείσθην ἀπὸ τὸ Studio G - Dexipos.)

   Ἀνέφερα ἐγὼ μιὰ προσωπικὴ ἐμπειρία, ἡ ὁποία προεκάλεσε ἐνδιαφέρον. Σὲ μιὰ ἐκδρομὴ ποὺ εἴχαμε πάει μὲ τὸ δημοτικὸ σχολεῖο στοῦ Φιλοπάππου, ὑπολογίζω λίγο μετὰ τὸ 1980, γίναμε μάρτυρες ἐνδιαφερόντων φαινομένων. Κορίτσια ἄρχισαν ν᾿ ἀκοῦν φωνὲς μέσα ἀπὸ τὸν βράχο. Ἕνα ἀγόρι εἶδε μετὰ ἕνα ματωμένο χέρι νὰ βγαίνῃ ἀπὸ μέσα, καὶ ἡ ἀνησυχία ἔγινε σχεδὸν πανικός.

   Οἱ δάσκαλοί μας ἀνησύχησαν, φοβήθηκαν πιθανῶς καὶ μήπως κανεὶς ἀνώμαλος τρόμαξε τὰ παιδιά, μᾶς συγκέντρωσαν καὶ φύγαμε. Ἀνώμαλος δὲν ὑπῆρχε· τί ὅμως; Ὁμαδικὴ ψύχωσις τὴν ὁποία ἐπροκάλεσε ἡ ἐντύπωσις τῶν σκοτεινῶν καγκελόφρακτων κοιλωμάτων τῶν βράχων μὲ τὸ ἐπίφοβο ὄνομα «φυλακὲς τοῦ Σωκράτους»; Ἢ ἡ μαγεία τοῦ χώρου, ζωντανὴ ἀκόμη, ἡ ὁποία βρῆκε καλὸ ἀγωγὸ στὰ ἁγνὰ ἀκόμη παιδικὰ μυαλὰ καὶ τὰ καθαρὰ μάτια;

   (Βλέπε καί Δήμητρα Μυριλλᾶ, «Μιὰ ἀρχαία πόλη, μαγική», Ἐλευθεροτυπία 26-9-2010, μὲ ἀφορμὴ ἀνάλογη ξενάγησι ἀπὸ τὴν κ. Δακουρᾶ-Βογιατζόγλου στὸ παρελθόν.)

Σὰν τὸν Καραγκιόζη...

   Ἡ θρυλικὴ διαφήμισις τοῦ Λουμίδη μὲ τὸν Εὐγένιο Σπαθάρη καὶ τὸν Θανάση Βέγγο, σὲ σκηνοθεσία Παντελῆ Βούλγαρη (ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ἐκπομπὴ «Ἰχνηλάτες» τοῦ Δαυὶδ Ναχμία, ΕΡΤ 2005· ὑπεύθυνη ἐκπομπῆς: Δήμητρα Γκουντούνα). Ἐδῶ μεγαλύτερο ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ἐκπομπή:

   Ὁ Θανάσης Βέγγος, ὁ «ἔμψυχος Καραγκιόζης», ὅπως τὸν ἀποκαλεῖ ὁ Σπαθάρης στὴν ἐκπομπή αὐτήν, ἀγαπήθηκε τόσο, ὄχι μόνον ἐπειδὴ ἦταν καλός, φιλότιμος καὶ σεμνός, ἀλλὰ ἐπειδὴ ὁ Ἕλληνας, ὅπως στὸν παραδοσιακὸ Καραγκιόζη, ἀνεγνώρισε τὸν ἑαυτό του. Τὸν ἴδιο τὸν χαρακτήρα τῆς φυλῆς μας, μὲ ὅλο τὸ φορτίο τῆς ἱστορίας καὶ τὰ παθήματα τῆς ζωῆς καὶ μὲ ὅλες τὶς ἀδυναμίες μας· ἀδυναμίες ποὺ εἶναι καὶ ἡ δύναμίς μας, ὅταν σώζεται στὸ βάθος ἡ φυσικὴ εὐγένεια, ἡ μαγιὰ ποὺ ἔλεγε ὁ Μακρυγιάννης.

   Κάποιοι μπορεῖ νὰ θεωρήσουν ἀνοίκεια τὴν ἀναλογία μὲ τὸν Καραγκιόζη. Ἀπὸ δεκαετίες πολλές, ὁ Καραγκιόζης κατηγορήθηκε καὶ ἀπὸ σημαντικοὺς πνευματικοὺς ἀνθρώπους ὡς στίγμα ποὺ πρέπει νὰ ξερριζωθῇ, κατάλοιπο τῆς τουρκοκρατίας, συγκεφαλαίωσις τοῦ ραγιαδισμοῦ καὶ ὅλων τῶν ἐλαττωμάτων τῆς φυλῆς. Ἐπῆρε προσφάτως τὸ μάτι μου καὶ ἕνα ἄρθρο, ὅπου ὁ ἀρθρογράφος ἰσχυρίζεται ὅτι δὲν πρέπει νὰ ἔχουμε ὡς πρότυπο τὸν Καραγκιόζη, ἀλλὰ τὸν Ἀχιλλέα (ὁ φάντης μὲ τὸ ρετσινόλαδο...), ὅπως οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ποὺ διέπρεψαν, μπλά μπλά... (Μὲ τὴν ἴδια λογική, ἀγαπημένος ἠθοποιὸς δὲν πρέπει νὰ εἶναι (καὶ) ὁ Βέγγος, ἀλλά (μόνον) ὁ Αἰμίλιος Βεάκης, ὑποθέτω.)

   Ἁπλῶς, λάθος. Ἀφοῦ θυμίσω ὅτι ὁ χαρακτήρας τοῦ Ἕλληνα, ἀνέκαθεν, δὲν εἶναι μόνον ὁ Ἀχιλλέας, ἀλλά, ἀκόμη περισσότερο, ὁ πολυμήχανος Ὀδυσσέας, ποὺ ἀκριβῶς μὲ τὴν πονηριά του ξεπερνᾷ τελικῶς ὅλες τὶς δυσκολίες, θὰ παρατηρήσω ὅτι ὅλη αὐτὴ ἡ καταφορὰ κατὰ τοῦ Καραγκιόζη φανερώνει, φοβοῦμαι, καὶ ἕνα σύμπλεγμα κατωτερότητος (σὰν τοῦ φραγκοφορεμένου Νιόνιου). Κατ᾿ ἀρχήν, τί σημαίνει «πρότυπο»; Δὲν εἶναι πρότυπο ὁ Καραγκιόζης· εἶναι λυτρωτικὴ ὁμολογία ψυχῆς καὶ αὐτοσαρκασμός. (Χιοῦμορ σημαίνει νὰ σαρκάζῃς τὶς ἀδυναμίες σου.) Μόνον ἔτσι ξορκίζονται καὶ ξεπερνιοῦνται οἱ ἀδυναμίες. Κρυπτόμενος πίσω ἀπὸ τὴν περικεφαλαία τοῦ Ἀχιλλέως δὲν γλυτώνῃς τὴν καρπαζιά. Ἡ περικεφαλαία εἶναι γιὰ ὅταν πρέπει, ἐκεῖ ποὺ πρέπει, γιὰ τὸν σκοπὸ ποὺ πρέπει· ὄχι γιὰ φιγούρα.

   Ὅλοι οἱ λαοὶ ἔχουν λαϊκὰ δρώμενα μὲ ἁπλούς, καθημερινοὺς ἀνθρώπους ὡς πρωταγωνιστές, κωμωδία τῶν παθημάτων τῆς καθημερινῆς ζωῆς, ὅπου ὀ καταφερτζὴς ξεπερνᾷ τὶς δυσκολίες· ὄχι μόνον μυθικοὺς ἥρωες καὶ πολεμιστές. Ἢ μήπως οἱ Ἄγγλοι ἔχουν μόνον τὸν Ἀρθοῦρο καὶ οἱ Γερμανοὶ μόνον τὸν Ζίγκφριντ; Τὸ καθένα στὸν ρόλο του. Ὁ δὲ Γολγοθᾶς δὲν εἶναι λιγότερο ἔνδοξος ἀπὸ τὸν θρίαμβο τῆς Ἀναστάσεως. Τολμῶ τὴν παραδοξολογία: Ἡ ἐνδοξότερη περίοδος τῆς Ἑλληνικῆς Ἱστορίας εἶναι ἡ Τουρκοκρατία.

   Ὁ Άγγελος Σικελιανός, ἂν καὶ συνήθως νιτσεϊκὸς καὶ πομπώδης, δὲν περιφρονεῖ τὸν ταπεινὸ Καραγκιόζη (ἦταν μάλιστα ἀπὸ τοὺς πρώτους διανοούμενους ποὺ τὸν ἐπαίνεσαν): «Ἡ τέχνη τοῦ Σπαθάρη εἶναι στὴ βάση τῆς λαϊκῆς ψυχῆς καὶ ζωῆς καὶ μακάριος ὅποιος τὴν ἀντικρίζει μὲ τὴ σοβαρότητα ποὺ τῆς ὀφείλεται. Μέσα της δὲν κατασταλάζει μόνο ἡ λαγαρὴ θυμοσοφία τοῦ λαοῦ μας μπρὸς στὰ ἀνάποδα τοῦ κόσμου, ἀλλὰ σκεπάζεται καὶ ἡ πηγαία δύναμη πόχει μέσα του καὶ μὲ τὴν ὁποία ὑπερνικᾷ αὐτὰ τὰ ἀνάποδα μὲ ψυχισμὸ ἀσύγκριτο, ἀνεβαίνοντας ἀπ᾿ τὰ σκαλιὰ τῆς θείας του ἐξυπνάδας ὣς τὶς κορφὲς τοῦ ἡρωισμοῦ.»


Εὐγένιος Σπαθάρης - Διονύσης Σαββόπουλος, «Σὰν τὸν Καραγκιόζη»

Θανάσης Βέγγος

Καραγκιόζης
+ Σπαθάρειο Μουσεῖο
+ Θέατρο Σκιῶν Πάνου Καπετανίδη
+ Φόρουμ φίλων τοῦ Καραγκιόζη

Ἐναντίον τοῦ Καραγκιόζη
+ Παναγιώτης Τραϊανοῦ, «Επιτέλους!!! Ξεφορτωθήκαμε τον Καραγκιόζη»
+ Δημήτρης Ε. Εὐαγγελίδης, «Οι βλαβερές συνέπειες του "καραγκιοζισμού" στην νεοελληνική κοινωνία»
   «Διαπίστωσα με έκπληξη ότι οι αντιδράσεις και τα σχόλια κάποιων, στην χθεσινή ανάρτηση και σε άλλες ιστοσελίδες που προώθησα το κείμενο του κ. Τραϊανού, δεν στηρίζονταν σε προσωπικές τοποθετήσεις και απόψεις, αλλά στο τί είπε ο Δημαράς, ο Κόντογλου και δεν ξέρω ποιος άλλος! Με άλλα λόγια, ατεκμηρίωτες αοριστολογίες για την "λαϊκή" μας παράδοση και άλλα τέτοια ανούσια, όπου γίνεται φανερή η πλύση εγκεφάλου που έχουν υποστεί γενιές ολόκληρες από παιδάκια που τα έβαζαν οι δάσκαλοί τους (εκτελώντας κομματικές "ντιρεκτίβες", ιδίως στην δεκαετία του '80) να χάνουν την ώρα τους με το θεάρεστο και εκπαιδευτικότατο έργο της ενασχόλησης με τον "καραγκιοζισμό". Διαφωνεί κάποιος με αυτά; Μήπως δεν είναι έτσι; Ποιό είναι λοιπόν το πρότυπο που προβάλλει ο καραγκιόζης; Να ξεγελάσουμε τον πασά και να γεμίσουμε τα στομάχια μας! Ας φάμε και καμιά σφαλιάρα άμα λάχει. Και σήμερα γίναμε όλοι καραγκιόζηδες προσπαθώντας να ξεγελάσουμε έναν άλλο πασά πολύ πιο αυστηρό και καθόλου ευάλωτο στα νεοελληνικά καραγκιοζιλίκια!»

Ὑπὲρ τοῦ Καραγκιόζη
+ Νίκος Εγγονόπουλος, «Καραγκιόζης: Ἕνα ἑλληνικὸ θέατρο σκιῶν»

Καραγκιόζης καὶ Βέγγος
+ MassMedia-gr, «Θανάσης Βέγγος: ο "έμψυχος Καραγκιόζης" σήμερα απαθανατίστηκε στη μνήμη της καρδιάς μας...», 3-5-2011
   «Δεδομένης της απόψεως του Γιόζεφ φον Στέρνμπεργκ ότι: «ο κινηματογράφος δεν είναι παρά ένα θέατρο σκιών τεχνικά ανεπτυγμένο», ο Θανάσης Βέγγος υπήρξε στις ταινίες του ο «έμψυχος Καραγκιόζης», όπως τον αποκάλεσε σε μια συνέντευξή του ο μεγάλος καλλιτέχνης του Θεάτρου Σκιών ο αείμνηστος Ευγένιος Σπαθάρης (βλ. «Ιχνηλάτες», ΕΡΤ, 2011).»
+ Ἀνδρέας Ἀνανίδης, «Ἀπὸ τὸν Καραγκιόζη στὸν Βέγγο», ἐκδόσεις Αἰγόκερως, 2007

Ὁ Ἄραβας διαστημάνθρωπος στὸ Μπάκιγχαμ

Πρίγκηψ Γουλιέλμος καὶ Αἰκατερίνη Μίντλετον
   Ἀναρωτιέται ἡ τηλεκριτικὸς τῆς «Καθημερινῆς» Μαριάννα Τζιαντζῆ γιατὶ ἀσχολούμεθα μὲ τὸν βασιλικὸ γάμο στὴν Ἀγγλία, τὴν ὥρα ποὺ ἄνθρωποι σκοτώνονται στὴν Λιβύη καὶ στὴν Συρία [1]. (Καὶ μὲ ἀκόμη πιὸ κραυγαλέο ὕφος, στὸ ἱστολόγιό της (ἀνταγωνιζόμενη τὸ ΚΚΕ [2], φαίνεται, ὀπαδὸς οὖσα ἡ ἴδια τῆς ΑΝΤΑΡΣΥΑ [3]), ἰσχυρίζεται περίπου ὅτι ὁ βασιλικὸς γάμος, «αὐτὸ τὸ παραμυθάκι, εἶναι ἀκριβοπληρωμένο μὲ τὸν ἱδρώτα καὶ τὸ αἷμα ἄλλων», τῶν Λίβυων καὶ τῶν Σύριων, δηλαδή· πόθεν ἡ σύνδεσις, ἕνας Στάλιν γνωρίζει, ἀλλὰ βεβαίως ἐξ ὁρισμοῦ τὰ βασιλικὰ βαμπὶρ πίνουν τὸ αἷμα τοῦ λαοῦ.)

   Φυσικά, ἔχει δίκιο σὲ ἕνα πρᾶγμα· στὸ ὅτι, στὸν σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο κόσμο τοῦ καταναλωτισμοῦ καὶ τῆς εἰκόνας, οἱ βασιλικοὶ γάμοι (ὅπως καὶ καθετὶ ἄλλο, τονίζω ἐγώ), ἐν πολλοῖς δὲν εἶναι παρὰ τοῦτο· εἰκόνα καὶ ἐμπόρευμα, κενὸ περιεχομένου [4]. (Ἂν καὶ γιὰ τοὺς Βρετανούς εἶναι, ἀκόμη, κάτι περισσότερο.)

   Ἔχω ὅμως δύο ἐνστάσεις. Τὴν πρώτη τὴν ἔθεσα ἤδη. Εἰκόνα κενὴ περιεχομένου καὶ ἐμπόρευμα δὲν εἶναι μόνον αὐτὲς οἱ βασιλεῖες, ἀλλὰ καὶ ὅλα τὰ ἄλλα. Φυσικὰ καὶ ἡ ἐκστρατεία τῆς πεφωτισμένης Δύσεως γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν ἐπαναστατημένων Λίβυων, τὴν ὁποίαν τὰ ΜΜΕ παραμερίζουν χάριν τῆς βασιλικῆς λάμψεως. Ἀλλὰ τὸ πρόβλημα δὲν εἶναι ὅτι τὴν παραμερίζουν· τὸ πρόβλημα εἶναι, ἀντιθέτως, ὅτι ἤδη μᾶς ἔχουν κάνει πλύση ἐγκεφάλου μὲ αὐτήν.

* * *

Ἡ δύση τῆς κολάσεως

(Γράφει ὁ Ἀνδρέας Φαρμάκις)

Στο ίδιο έργο θεατές - αμάν! Τα παλάτια του Καντάφι -
οι θησαυροί του - ο δαιμονικός δεσπότης που
σφάζει τον λαό του - και οι αρχάγγελοι
της δύσης -
ξανά η ίδια βάρβαρη προπαγάνδα -
τα αεροπλάνα - οι νυκτερινοί βομβαρδισμοί -
το στρατιωτάκι με τον χάρακα που εξηγεί στον χάρτη τον πόλεμο -
που δεν είναι πόλεμος -
είναι σφαγή - αφού η μόνη στρατηγική της δύσεως -
και ειδικά των αμερικανών -
είναι η κτηνώδης υπεροπλία. Αν δεν είναι τουλάχιστον δέκα φορές
ισχυρότεροι σε όπλα και στρατό -
δεν πολεμάνε.

Και τα τσουτσέκια από πάνω οι Ελληνες δημοσιογράφοι - που
τους τρέχουνε τα σάλια που ναι τόσο δυνατή η δύση και
εμείς είμαστε δυτικοί -
και καπάκι κατευθείαν από τους νατοϊκούς υπονόμους - κάτι
αναλυτές του κώλου -
κυνικοί ημιμαθείς κόλακες ...

* * *

   Ἡ δεύτερη ἔνστασίς μου εἶναι ἀκόμη σοβαρότερη. Ἡ Μαριάννα Τζιαντζῆ ἀναρωτάται γιατὶ τὰ ΜΜΕ ἀσχολοῦνται μὲ τὸν βασιλικὸ γάμο καὶ ὄχι μὲ τοὺς νεκροὺς στὴν Λιβύη καὶ στὴν Συρία. Τῆς διαφεύγει κάτι πολὺ χειρότερο. Ὅτι καὶ οἱ δεύτεροι, γιὰ νὰ ἀποκτήσουν μερίδιο ἀπὸ τὸ πρῶτο ἀγωνίζονται καὶ σκοτώνονται. (Οὔτε κἄν. Γιὰ μιὰ Τατιάνα μεσημβρινή, γιὰ μιὰν Ἐλένη (Μενεγάκη;!).) Ὁ ἀπόλυτος θρίαμβος τῆς Δύσης.

* * *

Ὁ Ἄραβας διαστημάνθρωπος

(Γράφει ὁ Ἀνδρέας Φαρμάκις)

Το δυτικό πρότυπο αυτό ακριβώς κάνει.
Αποχρωματίζει και τελικά ισοπεδώνει τις αραβικές
διαφοροποιήσεις -
ομογενοποιεί τις κοινωνίες - με κύριο
όπλο την προτεραιότητα
του ατόμου.
Η εξέγερση είναι παναραβική - δεν μετράνε
οι παλιές διαφορές -
σουνίτες και σιίτες και όλα τα υπόλοιπα.
Αυτό που συμβαίνει είναι η ανάδυση
της ατομικής συνείδησης
του μουσουλμάνου - η νίκη του
αυτοκινήτου, του ζεστού νερού, των
αεροπορικών ταξιδιών, της
κατανάλωσης - του
διαδικτύου και του φαίηςμπουκ.
Αυτό που δεν έγινε - δεν πρόλαβε να
γίνη εξ αιτίας της οθωμανικής
κυριαρχίας - στο Βυζάντιο -
συμβαίνει τώρα
στην αυτοκρατορία των
μουσουλμάνων.
Ασφαλώς τα παλαιά - τα χθεσινά
εθνικά θρησκευτικά
και φυλετικά χαρακτηριστικά [5] -
προσφέρουνε τα σχήματά τους στις
τοπικές εξεγέρσεις -
όμως τίποτα πέρα απ' αυτό. Οι
εξεγέρσεις τα υιοθετούνε
και την ίδια στιγμή τα καταργούνε.

Διάβαζα προχθές για αυτά που
συμβαίνουνε τώρα στην
Αίγυπτο - έχει πλακώσει όλο το
δυτικό τσίρκο - εκατοντάδες μη
κυβερνητικές οργανώσεις -
από την κατάργηση της μπούρκας -
μέχρι την σωτηρία της
καμήλας .
Ένας νέος κόσμος αναδύεται -
ο Άραβας -
διαστημάνθρωπος -
που βγάζει την γλώσσα του στον
Θεό -
και ονειρεύεται την αθανασία
που του προσφέρει
η δυτική τεχνολογία.

...

Στην σκέψη και την
ρητορία της ελληνικής αριστεράς -
οι εξεγερμένοι λαοί -
ζητάνε σοσιαλισμό. Δίνουνε
στην παναραβική εξέγερση - έναν
χαρακτήρα αντιμπεριαλιστικό
και αντιδυτικό.
Παραμύθια της Χαλιμάς.

Κοινωνίες με στοιχεία αρχαιότητας -
πριν από την εφεύρεση του
ατόμου - και ξάφνου - και είναι
τεράστιος ο ρόλος
του ιντερνέτ σε αυτό - ένα
γυμνό σουπερμόντελ - τους αρπάζει
το πρόσωπο -
το στρέφει αναγκαστικά προς το
μέρος της - και κοιτώντας
τους στα μάτια - τους
θέτει τις ερωτήσεις που μόνο
οι θεοί - μετά θάνατον -
ρωτάνε.
Πώς σε λένε; Ποιός είσαι;
Τί θέλεις ; Ξέρεις τι είναι δικό σου;

Η παναραβική εξέγερση αλλάζει
δραματικά -
την μορφή του πλανήτη -
ένας κόσμος αρχαίος πεθαίνει -
ένας νέος αναδύεται -
με την απόλυτη δυτική νίκη -
και τον πλανητικό θρίαμβο της
δυτικής αυτοκρατορίας.

* * *
Σημειώσεις:
[1] «Ἡ Καθημερινή», 30-4-2011.
[2] Ἡ φαιδρὴ ἀνακοίνωσις τοῦ ΚΚΕ (29-4-2011): «Αηδία και αποστροφή προκαλεί η απίστευτη προβολή στην Ελλάδα, όπου οι λαϊκές οικογένειες δεινοπαθούν από την ανεργία και τη φτώχεια, του γάμου των απομειναριών του μεσαίωνα τον οποίο η ιστορικά ξεπερασμένη αστική τάξη της Βρετανίας και της Ευρώπης τιμά και επιδεικνύει προκλητικά. Αυτοί να χαίρονται τη σήψη τους, οι λαοί όμως έχουν χρέος να ξεμπερδεύουν μαζί τους.»
   Τὸ κακό, βεβαίως, δὲν εἶναι ἡ γραφικὴ αὐτὴ ἀντίληψις τῆς πραγματικότητος. (Στὸ κάτω-κάτω ἀσυνεπὲς δὲν εἶναι μὲ τὴν ἱστορία του τὸ ΚΚΕ ὅταν ὑπερθεματίζει σὲ ἀντιβασιλικοὺς τόνους.) Τὸ κακὸ εἶναι ὅτι, καὶ ἐδῶ ἀλλὰ καὶ σὲ ἂλλα πολὺ σημαντικότερα ζητήματα, τὸ ΚΚΕ ἀδυνατεῖ νὰ καταλάβῃ ὅτι διόλου δὲν στηρίζεται στὸν μεσαίωνα ὁ καπιταλισμός, οὔτε στὶς ὅποιες πολιτισμικὲς παραδόσεις, ζωντανὲς περισσότερο ἢ λιγότερο γιὰ κάποιους λαούς (γιὰ τοὺς Ἄγγλους ἐν προκειμένῳ εἶναι θεμελιώδης ὁ βασιλὸς θεσμός), ἢ στὶς γλῶσσες ἢ στὶς θρησκεῖες ἢ στὶς σημαῖες ἢ σὲ ὅποιες προ-ἀστικὲς ἀξίες καὶ παραδόσεις. Τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο. Ὁ καπιταλισμὸς κάνει τὴν δουλειά του κάλλιστα μὲ τὴν κατάργησι ὅλων αὐτῶν τῶν πιθανῶν ἐμποδίων (ὅσο ὑπάρχουν ἐπιχειρεῖ βεβαίως καὶ αὐτὰ νὰ τὰ εὐτελίσῃ, νὰ τὰ κενώσῃ ἀπὸ κάθε οὐσιαστικὸ περιεχόμενο, νὰ τὰ ἐμπορευματοποιήσῃ, νὰ τὰ ἐκμεταλλευθῇ· ἄμα δὲ ἀπαλλαγῇ ἐντελῶς ἀπὸ αὐτά, ἀκόμη καλύτερα), μὲ τὴν ἀπόλυτη καὶ χωρὶς σύνορα ἐλευθερία τοῦ ἀτόμου τοῦ ὁμογενοποιημένου παγκοσμίου πολτοῦ νὰ καταναλώνῃ ὅ,τι σκουπίδια θέλει. (Τὸ ὅτι, πάντως, σκουπίδια θὰ καταναλώνῃ, εἶναι κάτι ποὺ θὰ τὸ καταλάβῃ ἐνδεχομένως, ἀφοῦ χορτάσει «ἐλευθερία».)
   (Χρῆστος Γιανναρᾶς, προσφάτως, περὶ ἐλευθερίας: «Ἐλευθερία ἀπὸ τὴν εἰμαρμένη», «Ἡ Καθημερινή», 23-4-2011)
[4] Ἰδιαιτέρως σήμερα, ὅπου ὁ βασιλικὸς θεσμὸς εἶναι κυρίως συμβολισμός, καὶ ὅλοι γνωρίζουν «τὶ κούφια λόγια εἶναι αὐτὲς οἱ βασιλεῖες»... (Κούφια, διότι, πλέον, «στὴν Ρώμη δίνεται ὁ χρησμός»...) (Κ.Π. Καβάφης, «Ἀλεξανδρινοὶ βασιλεῖς» καὶ «Πρέσβεις ἀπ᾿ τὴν Ἀλεξάνδρεια».)
   Ὁ φιλόλογος ἐδῶ (ὁ ὁποῖος, εἰς ἀντίθεσιν μὲ τὰ ἀπαράδεκτα snhell.gr καὶ kavafis.gr, σέβεται τὸν ποιητὴ καὶ τὴν γλῶσσα μας, παραθέτοντας τὸ ποίημα στὸ πολυτονικό), σημειώνει ὅτι ὁ Καβάφης ψέγει καὶ εἰρωνεύεται τὴν ματαιοδοξία καὶ τὴν μεγαλομανία τῆς Κλεοπάτρας. Ὄχι μόνον, ἂς μοῦ ἐπιτρέψῃ. Ὁ Καβάφης, ὅπως σχεδὸν σὲ κάθε ποίημά του, εἶναι πολυεπίπεδος. Ναὶ μὲν ψέγει καὶ εἰρωνεύεται τὴν ματαιοδοξία, ἀλλὰ σὲ ἕνα ἄλλο ἐπίπεδο τὴν βλέπει μὲ κατανόησι καὶ συμπάθεια, γνωρίζοντας τὴν τραγικότητα τῆς ἀνθρώπινης μοίρας (καὶ τῆς Κλεοπάτρας ἐν προκειμένῳ). (Παράβαλε μὲ τὸ «ὑαλὶ χρωματιστὸ» τῆς στέψεως τοῦ Καντακουζηνοῦ, ὅπου ἡ δευτέρα στάσις, τῆς συμπαθείας εἶναι ἐδῶ ἡ βαρύνουσα.)
[5] Καὶ οἱ βασιλεῖες, ποὺ λέγαμε, καὶ οἱ γάμοι καὶ οἱ ἄμαξες...

Ἀπὸ τὴν Τρίπολι στὴν Κερατέα

   Σημείωσις: Τὸ κείμενο ποὺ ἀκολουθεῖ τὸ ἔγραψα πρὶν ἀπὸ ἀρκετὸ καιρό· πρὶν ἀπὸ τὴν πτῶσιν τοῦ Καντάφι, πρὶν καὶ ἀπὸ τήν, προσωρινὴ τουλάχιστον, ὑποχώρησι τῆς κυβερνήσεως στὸ θέμα τῆς Κερατέας -ἡ Τρίπολις ἔπεσε· ἡ Κερατέα ὄχι-, ἀλλὰ καὶ πρὶν ἀπὸ τὴν καταγγελία τῆς Ἀμερικανίδας καρακάξας, ἡ ὁποία (ἀναπαράγοντας προσωπικὲς φαντασιώσεις, ὑποψιάζομαι), ἀπεκάλυψε ὅτι ὁ Καντάφι ἔδινε στοὺς στρατιῶτες του βιάγκρα γιὰ νὰ βιάζουν καλύτερα. (Σημειώνω τὸ τελευταῖο, διότι ἐνῶ εἶχα ἀπογοητευθεῖ ἀπὸ τὴν δυτικὴ προπαγάνδα, νομίζοντας ὅτι εἶχε στερέψει ἡ φαντασία της, τελικῶς αὐτὴ μὲ ἐξέπληξε καὶ πάλι.) Τὸ δημοσιεύω, ὅμως, ἔστω καὶ καθυστερημένα, διότι ἀρκετὲς ἐπισημάνσεις παραμένουν ἐπίκαιρες.

   Προσθήκη: Μοῦ λέγουν ὅτι ὁ Καντάφι ἦταν κακός, δικτάτωρ, παρανοϊκός, ἰσλαμιστής, φίλος τοῦ ΠΑΣΟΚ καὶ τοῦ Ἀνδρέα Παπανδρέου (ξεκολλῆστε!) Μπορεῖ. Ὅμως ἐγὼ νιώθω ἕνα δάγκωμα στὴν καρδιὰ κάθε φορὰ ποὺ πέφτει ἕνα ἀκόμη ἀνάχωμα τῆς ἀντίστασης ἀπέναντι στὴν Πλανηταρχία.

   Τί ἄλλο; Ἁπλῶς παρατηρῶ ὅτι ὁ ἐκδημοκρατισμὸς τῆς Λιβύης ἄρχισε μὲ τὸ κυνήγι ἑνὸς καρκινοπαθοῦς, ὁ ὁποῖος παρανόμησε διότι δὲν πέθανε ὅσο γρήγορα ἀνέμενε τὸ δικαστήριο τῆς προτεσταντικῆς Δύσης.
   Σκεφθεῖτε το. Δὲν εἶναι ἁπλῶς μικρόψυχο, ἀπάνθρωπο. Εἶναι ὕβρις, ὅταν ὁ ἀνθρώπινος νόμος (ὁ προτεσταντικὸς νομικὸς «πολιτισμὸς» τῆς βάρβαρης Δύσης) θρασύτατα ἀναιρεῖ τὸν θεῖο νόμο καὶ ἐγκαλεῖ γιὰ κακοδικία τὴν φύσι καὶ τοὺς θεούς, οἱ ὁποῖοι ἔδωσαν χάρι δυὸ χρόνια ζωῆς σὲ ἕναν ἄνθρωπο.

Gadhafi's downfall revives bitter dispute over Lockerbie bomber
By Tim Lister, CNN

   Politicians on both sides of the Atlantic are demanding that Libya's new rulers extradite convicted Lockerbie bomber Abdel Basset al-Megrahi.
   Al-Megrahi was released from the jail on compassionate grounds in 2009 after serving eight years of a 27-year sentence for his involvement in the bombing of Pan Am Flight 103 in December 1988. All 259 passengers and crew aboard the plane, plus 11 people in the Scottish border town of Lockerbie, were killed.
   Al-Megrahi is suffering from prostate cancer and at the time of his release was given just three months to live. But two years later he is still alive and was last known to be living in Tripoli, now largely under rebel control. Recent images have shown him in a wheelchair.


   Γράφει ὁ Γιανναρᾶς γιὰ τὴν θεμελιώδη ἀντίθεσι Ἑλλάδος καὶ Δύσεως, τὴν θεμελιώδη ἀντίθεσι μεταξὺ τοῦ ἀθλήματος τῆς ἀσκήσεως στὴν κοινωνία τῶν προσώπων καὶ τοῦ νομικισμοῦ τῆς δικανικῆς ἠθικῆς (διαβάστε π.χ. τὰ σπουδαῖα βιβλία του «Ὀρθοδοξία καὶ Δύση» καὶ «Ἐλευθερία τοῦ Ἤθους» ὅσοι ἐνδιαφέρεστε γιὰ κάτι περισσότερο ἀπὸ τὶς ἐπιφυλλίδες), ἀλλὰ μερικοὶ κολλοῦν στὰ «μᾶς συμφέρει ἡ  συνεργασία μὲ τὴν ΕΕ, τὶς ΗΠΑ, τὸ Ἰσραὴλ (εἶπα ἐγὼ ὄχι; ), ἄρα (ἢ λέξις «ἄρα» χωρᾷ πολὺ νερὸ συνήθως) «ἀνήκομεν εἰς τὴν δύσιν». Ὤπα, ἐδῶ ἔνστασις:

   «Μελετᾶτε ὅλας τὰς ἐκδηλώσεις τῶν λαῶν, ἀλλὰ νὰ ἐνεργοῦν καὶ ὀλίγον τὰ ἐγκεφαλικά σας κύτταρα, πηγαίνετε εἰς ὅλον τὸν κόσμον, ἀλλ᾿ ὄχι διὰ νὰ γίνετε δοῦλοι. Μένετε ἄνθρωποι ἐλεύθεροι. Μὴ τρέχετε εἰς τὴν Εὐρώπην διψῶντες δι᾿ Ἀφέντην.»
(Περικλῆς Γιαννόπουλος, «Ἡ σύγχρονος ζωγραφική», 1902)

* * *

   Ἡ κραυγαλέα ὑποκρισία τῆς πλανηταρχίας: Ἔχουν ρίξει ἐπάνω στὴν Λιβύη ὅλα τὰ ὅπλα τοῦ Πολέμου τῶν Ἄστρων, τοῦ Στὰρ Τρὲκ καὶ τοῦ Γκαλάκτικα μαζί. Καὶ βγαίνει ἡ καρακάξα καὶ σκούζει σὰν ἀπατημένη σύζυγος: Τρομερό! Ὁ Καντάφι εἶναι κακὸς ἄνθρωπος! Χρησιμοποιεῖ βόμβες διασπορᾶς! Τὶς προάλλες ἔλεγαν γιὰ ἀέριο μουστάρδας. Σαχλαμάρες, τίποτε τόσο εὐφάνταστο ὅσο τὰ «ὅπλα μαζικῆς καταστροφῆς» τοῦ Σαντάμ... Ἀναρωτιέμαι ὅμως μὲ τὶ πρέπει νὰ ἀντιμετωπίζῃ ὁ Καντάφι τοὺς ἐνόπλους συμμοριτοκατσαπλιάδες πραξικοπηματίες, συνεπικουρούμενους ἀπὸ ξένους εἰσβολεῖς καὶ τὴν Ἄλ Κάιντα, ποὺ ἐπιχειροῦν νὰ καταλάβουν τὴν χώρα, γιὰ νὰ μὴν τοῦ ποῦν ὅτι «σφάζει τὸν λαό του»· μὲ ροδοπέταλα; Συγγνώμη, ἀλλὰ δὲν μποροῦμε νὰ καταπιοῦμε ἀμάσητη μιὰ ἐκστρατεία τῆς φιλανθρώπου Δύσεως γιὰ τὴν ἐλευθερία τοῦ κόσμου. Ἔχουμε καὶ μιὰ κάποια εὐφυΐα καὶ αἰσθητική.

   Ἐδῶ ἕνα ἄρθρο -ἄκουσα γι᾿ αὐτὸ ἀπὸ τὴν πολὺ καλὴ ἐκπομπὴ τῆς φίλης Λαμπρινῆς Θωμᾶ στὸ ραδιόφωνο τοῦ 9.84, «Μεσημβρινοί και παράλληλοι», κάθε ἀπόγευμα στὶς 4), ὅπου (ὅπως καὶ σὲ ἄλλα ἄρθρα στὸν ἴδιο ἱστοχῶρο) μποροῦμε νὰ δοῦμε τὶ εἶναι στὴν πραγματκότητα ἡ «ἐξέγερση» στὴν Λιβύη. Σύγκρουσις ἐνόπλων φυλῶν, συμμοριῶν, στρατῶν, μαφιόζων... καὶ ὄχι ἐξέγερσις ἀμάχων πολιτῶν ἐναντίον δικτάτορος:
«Bombing Libya: 1986-2011», by Thomas C. Mountain
   Κι ἄλλη μιὰ ἀνάλυσις ἀπὸ τὸ γνωστὸ Stratfor (δυτικῶν συμφερόντων μέν, ἀλλὰ ποὺ μᾶλλον ἐπιβεβαιώνει τὰ παραπάνω):

   ...
   Προσέξατε ὅτι, ἐνῶ τόσα χρόνια μέχρι σήμερα ὁ Καντάφι στὶς φωτογραφίες ἐμφανιζόταν νέος, ἢ πάντως ἀκμαῖος, ρωμαλέος καὶ ρομαντικὸς θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε ἐπαναστάτης, κάτι σὲ Τσὲ Γκεβάρα, τώρα πλέον παρουσιάζεται γηραλέος, ἐν ἀποσυνθέσει, ἐκφυλισμένος -αὐτὸ εἶναι τὸ κατάλληλο ἐπίθετο-, παράφρων Νέρων καὶ Ἡλιογάβαλος; Τί διάβολο, ἀκόμη καὶ τὸ ἐξώφυλλο τοῦ «Κ» τῆς «Καθημερινῆς» τὸ ἐπιβάλλει, τρόπόν τινα, ἡ Intelligence Service;
   Ἐπὶ πολλὰ χρόνια ὁ Καντάφι ἦταν γιὰ τὴν Δύσι τρομοκράτης, κατὰ τὸν ἴδιον τρόπο ποὺ τρομοκράτης ἦταν καὶ ὁ Γιάσερ Ἀραφάτ. Ὁ τελευταῖος ἐπῆρε Νομπὲλ Εἰρήνης (ὅπως ἄλλωστε καὶ ὁ Κίσινγκερ καὶ ὁ Ὀμπάμα), ἀλλὰ καὶ ὁ Καντάφι πρὶν μερικὰ χρόνια, μετὰ μάλιστα τὶς ἀμερικανικὲς ἀεροπορικὲς ἐπιδρομές, σοβάρεψε, ἀπεκήρυξε τὸ τρομοκρατικὸ παρελθόν του, ἔγινε συνεργάσιμος, ἀξιόπιστος συνομιλητής -ἔστω ὄχι ἀξιόπιστος, πάντως συνομιλητὴς καὶ συνεργάτης- τῆς Δύσεως. Καὶ τώρα, ἔξαφνα, μέσα σὲ μιὰ μέρα ἔγινε τέρας, παράφρων δικτάτωρ, καὶ τὰ σαχλὰ δελτία εἰδήσεων κραυγάζουν ὅτι «δολοφονεῖ παιδιὰ στοὺς δρόμους». Ἡ δὲ Ἰντερπὸλ ἐκδίδει ἔνταλμα συλλήψεως. Δὲν ἀντιλέγω ὅτι ὁ Καντάφι εἶναι δικτάτωρ, καὶ μεγαλομανής, παρανοϊκὸς δικτάτωρ (κάτι ὄχι καὶ τόσο παράξενο· ἐδῶ παρανοϊκὸς εἶμαι ἐγὼ). Οὔτε περιφρονῶ τὸν πόθο τῶν ἁπλῶν ἀνθρώπων γιὰ ἐλευθερία. (Μελαγχολῶ, ὅμως, διότι, καὶ τὴν τυραννία τοῦ Καντάφι νὰ ἀνατρέψουν, θὰ πέσουν σὲ ἄλλη τυραννία, πιὸ ὕπουλη...) Ἀλλά, ὅ,τι εἶναι ὁ Καντάφι, εἶναι ἐδῶ καὶ σαράντα χρόνια. Γιατί ἐγὼ πρέπει νὰ φάω τὸ κουτόχορτο τῆς Intelligence Service ἀμάσητο, τώρα;

   Φυσικὰ ὁ Καντάφι εἶναι δικτάτωρ καὶ δὴ παλαβός. Ἀλλά, πρῶτον, ὑπάρχουν καὶ χειρότερα. Δεύτερον, ἐμᾶς τί μᾶς νοιάζει; Τρίτον, σὲ μιὰ σύγκρουσι ἐνόπλων παρατάξεων (καὶ συμμοριῶν καννιβάλων -ἐδῶ οἱ πραξικοπηματίες ἀναγκάζουν τοὺς κυβερνητικοὺς αἰχμαλώτους νὰ φάνε νεκρὰ σκυλιά), γιατί ρίχνουμε λάδι στὴν φωτιά, γιὰ νὰ εἰσπράξουμε τὰ ἀποκαΐδια; Σημειωτέον, ὅτι ὁ Καντάφι εἶχε κάνει τὴν Λιβύη Ἐλβετία τῆς Ἀφρικῆς καὶ ἔδινε δουλειὰ καὶ σὲ χιλιάδες ἄλλους Ἀφρικανούς. Σήμερα, μετὰ τὸ ἔνοπλο πραξικόπημα τῶν συμμοριῶν καὶ τὴν ΝΑΤΟϊκὴ ἐπέμβασι, οἱ καραβιὲς τῶν λαθραίων Ἀφρικανῶν μᾶς ἔρχονται πεσκέσι σ᾿ ἐμᾶς καὶ στὴν Ἰταλία... Τί κέρδος ἀποκομίσαμε! Τρέλα!

   Οἱ Ἰταλοὶ, βεβαίως, ἔχουν Μπερλουσκόνι:
Καὶ ἄστους νὰ σκούζουν (ἀπορεῖ κανεὶς γιατί τὸν ψηφίζουν οἱ Ἰταλοί; )
[Ἄντε, ρίχτε του ἀκόμη ἕνα πορνίδιο, μπὰς καὶ τὸν ρίξετε...]

   Ἀλλὰ δὲν πειράζει, ὑπάρχει λύσις. Ἐλάτε ἐδῶ παιδιά! Ὅλοι οἱ καλοὶ χωράνε:

«Αντί να διώκονται, διαμαρτύρονται!», του Ανδρέα Ανδριανόπουλου:

   «Παράνομοι μετανάστες κάνουν απεργία πείνας και μερικές εκατοντάδες κάνουν πορεία διαμαρτυρίας στην Αθήνα. Μέσα στα τόσα παράδοξα που συμβαίνουν στη χώρα αυτή το είδαμε κι αυτό. Άτομα που παραβιάζουν αυταπόδεικτα τον νόμο να απαιτούν δικαιώματα που η έννομη τάξη της χώρας τούς αρνείται.
   »Κάποιοι φαίνεται να ξεχνούν πως όσοι παράνομα και δίχως χαρτιά εισέρχονται στην χώρα παραβιάζουν νόμους της χώρας. Σαν συνέπεια είναι υπόλογοι στη δικαιοσύνη κι οφείλουν να αντιμετωπίσουν τις κυρώσεις που προβλέπει η νομοθεσία. Αντί λοιπόν να διώκονται για τις παράνομες πράξεις που έχουν πραγματοποιήσει, κινητοποιούνται διαμαρτυρόμενοι διότι δεν έχουν ακόμη νομιμοποιηθεί!
   »Κάποιοι άλλοι μάλιστα ζητούν και πολιτικό άσυλο. Σαν διωκόμενοι στις χώρες τους, που όμως δεν μπορούν να αποδείξουν ούτε ποιες είναι. Πολύ περισσότερο να θεμελιώσουν τον ισχυρισμό πως διώκονται εκεί για τις πεποιθήσεις τους. Η ύπαρξη συγκρούσεων σε μια χώρα δεν αποτελεί απόδειξη πως κάποιοι από τους κατοίκους της χώρας αυτής διώκονται πολιτικά. Τέτοια κωμικά φαινόμενα μόνο σε μια χώρα σαν την σημερινή Ελλάδα θα μπορούσαν να σταθούν.»

   (Δὲν χρειάζεται νὰ εἶναι «ἐχθροπαθὴς» (TM Καστανίδης) «ἀκροδεξιὸς» κανεὶς γιὰ νὰ πῇ τὸ αὐτονόητο. Ἀρκεῖ νὰ εἶναι στοιχειωδῶς λογικός, φιλελεύθερος, ὑπεύθυνος Ἕλλην πολίτης.)

   Βεβαίως, ἐντάξει, ἡ κυβέρνησίς μας δείχνει ἀλλοῦ τσαμπουκά. Ἐνάντια στὴν κοινωνία τῆς Κερατέας ποὺ ἀγωνίζονται γιὰ τὴν κοινότητά τους, ἢ ἐνάντια στοὺς ἀρχαιοφίλους ποὺ ἀγωνίζονται γιὰ νὰ μὴν καταχωθῇ ὁ Βωμὸς τῶν Δώδεκα Θεῶν...

   Ἀλήθεια, γιατί τὸ ΝΑΤΟ δὲν ἐπεμβαίνει στὴν Ἑλλάδα, τῆς ὁποίας ἡ κυβέρνησις ἐδῶ καὶ μῆνες πολιορκεῖ καὶ βομβαρδίζει μιὰ ὁλόκληρη κοινωνία, τὴν Κερατέα, ποὺ οἱ καμπάνες χτυποῦν συναγερμὸ κάθε τόσο, καὶ ὅλοι, μεγάλοι, γέροι καὶ παιδιά, καθηγητὲς καὶ ἀγρότες, δεξιοὶ καὶ ἀριστεροὶ καὶ ἀναρχικοὶ καὶ ἐθνικιστές καὶ κομμουνιστὲς καὶ φιλελεύθεροι, πραγματικὰ μιὰ ἑλληνικὴ κοινότητα ὁλόκληρη, χωρὶς τεχνητοὺς διαχωρισμούς, βγαίνουν στοὺς δρόμους καὶ ἀγωνίζονται;

   Γιὰ νὰ πῶ τὴν ἀλήθεια, δὲν ξέρω ἂν καὶ πόσο ἔχουν δίκιο. (Κρίνω, δεδομένου τοῦ κράτους ποὺ ἔχουμε καὶ τῶν διαπλεκομένων ἐργολάβων. ) Ἀλλὰ πρώτη φορὰ βλέπω μιὰ κοινότητα μὲ τέτοια συνοχή, συμμετοχὴ στὰ κοινά. Ἡ αὐτοδιοικούμενη ἑλληνικὴ κοινότητα, γιὰ τὴν ὁποία διαβάζαμε ἀπὸ τὸν Δραγούμη μέχρι τὸν Ζουράρι, νὰ καλῇ ὁ κήρυκας στὴν ἐκκλησία τοῦ Δήμου, νὰ χτυποῦν οἱ καμπάνες τῆς ἐκκλησίας τοῦ χωριοῦ (μόνο ἀπὸ τὰ βιβλία ἐγνώριζα αὐτὴν τὴν εἰκόνα) καὶ ὅλοι μαζὶ στοὺς δρόμους γιὰ τὴν κοινὴ ὑπόθεσι, αὐτὸ μόνο του εἶναι κάτι ἐλπιδοφόρο). Καὶ ὅπως εἶχε πεῖ ὁ μεγάλος Ἴων Δραγούμης: Κάτω τὸ κράτος, ζήτω τὸ ἔθνος. Αὐτὸ τὸ κράτος, τὸ κράτος τῆς παρακμῆς ποὺ κατατρώει τὸν ἑλληνισμὸ ἐδῶ καὶ δεκαετίες (γιὰ νὰ μὴν πῶ δύο αἰῶνες) πρέπει νὰ ταπεινωθῇ καὶ νὰ ἡττηθῇ.

Σάββατο 13 Αυγούστου 2011

13 Αὐγούστου τοῦ 490 π.Χ.

Ἑλλήνων προμαχοῦντες Ἀθηναῖοι Μαραθῶνι
χρυσοφόρων Μήδων ἐστόρεσαν δύναμιν.

13 Αὐγούστου τοῦ 490 π.Χ., Μαραθών [1]. Ἡ νεαρὴ -μόλις περὶ τὸ 508 π.Χ. εἶχε γίνει ἡ δημοκρατικὴ μεταρρύθμισις τοῦ Κλεισθένους- καὶ πανάρχαια -κρατοῦσε ἀπὸ τότε ποὺ ἡ ἴδια ἡ γῆ ἐγέννησε τὸν Κέκροπα καὶ τὸν Ἐριχθόνιο· στὸν δὲ ἱερὸ βράχο ἔθαλλε πάντοτε τῆς Παλλάδος ἡ ἐλαία καὶ ὁρατὰ ἦταν τὰ σημάδια τῆς τρίαινας τοῦ Ποσειδῶνος- Ἀθήνα, μὲ τὴν τὴν ἁγνὴ ὁρμὴ τοῦ νέου πολιτεύματος ἀλλὰ καὶ τὴν ἀρχοντιὰ τῆς ἀριστοκρατικῆς κληρονομιᾶς, ἐστάθη, μαζὶ μὲ τὶς συμμάχους Πλαταιές, πρόμαχος τῶν Ἑλλήνων στὴν κοσμοϊστορική, ὅπως θὰ ἀπεδείκνυαν οἱ ἑπόμενοι αἰῶνες, σύγκρουσι τῆς Εὐρώπης καὶ τῆς Ἀσίας.

Εἶχε προηγηθῇ ἡ πεφωτισμένη τυραννίδα τοῦ Πεισιστράτου, ὁ ὁποῖος πρῶτος στὰ ἱστορικὰ χρόνια ἐστήριξε τοὺς ἁπλοὺς πολίτες καὶ ἐδυνάμωσε μὲ ἔργα σημαντικὰ τὴν πόλιν. Ἀκολούθησαν ταραχές, ἀλλὰ ἡ πόλις μποροῦσε ἀκόμη νὰ καθαίρεται ἀπὸ τὰ κυλώνεια ἅγη. Ὁ Δράκων μὲ σκληρότητα καὶ ὁ Σόλων μὲ σοφία ἐπανέφεραν τὴν εὐνομία καὶ τὴν πρόοδο. Καὶ ἡ μεταρρύθμισις τοῦ Κλεισθένους ἔδωσε τὴν πρωτοκαθεδρία στὸν δῆμο.

Τέλος τῶν ἀρχαϊκῶν χρόνων. Μεταξὺ τῆς ἀρχαίας βασιλείας καὶ ἀριστοκρατίας καὶ τῆς δημοκρατίας. Μὲ τὰ καλύτερα ἴσως στοιχεῖα καὶ τῶν δύο πολιτευμάτων. Στιγμὴ μεταβατικὴ καὶ στιγμὴ κορυφώσεως. Μὲ ζωντανὴ τὴν πανάρχαια, ἱερὴ κληρονομιά, τὴν ἀρχοντιὰ καὶ τὴν ἀριστο-κρατία, τὸν ρομαντισμὸ -ἂν ἐπιτρέπεται ὁ ὅρος- τοῦ παρελθόντος -ποτὲ δὲν διέσπασαν πλήρως οἱ Ἀθηναῖοι τὴν συνέχεια καὶ δὲν ἀπεμπόλησαν τὴν κληρονομιά τους-, ἀλλὰ καὶ τὸν δῆμο, δῆμο πολιτῶν, στὸ προσκήνιο· πρὶν τὴν ριζοσπαστικὴ δημοκρατὶα καὶ τὴν δημαγωγία καὶ τὴν ἀλαζονία ποὺ στὸ τέλος τοῦ αἰῶνος θὰ ἔφερνε τὴν πτῶσι. Μὲ τὸν στρατηγὸ Μιλτιάδη ἐκλεκτὸ τοῦ δήμου -κατ᾿ ἀξίαν- στὴν ἡγεσία, ἀλλὰ τὸν ἄρχοντα πολέμαρχο Καλλίμαχο ἐπὶ κεφαλῆς. Μὲ τὸ σολώνειον μέτρον καὶ τὴν σοφία νὰ κρατᾷ τὴν ἰσορροπία καὶ νὰ συνέχῃ τὴν πόλιν.

Τύμβος Μαραθωνομάχων
Ἴσως γιὰ αὐτὸ ὁ γράφων συγκινεῖται ἰδιαιτέρως ἀπὸ τὴν κοσμοϊστορικὴ ἐκείνη στιγμή, δυόμιση χιλιάδες χρόνια ἀκριβῶς πρὶν ἀπὸ σήμερα [1], ὅπου ἡ κλαγγὴ τῶν ἀσπίδων τῆς ἐφορμούσης φάλαγγος τῶν ὁπλιτῶν ξυπνοῦσε τοὺς θεοὺς καὶ συνετάραζε τοῦς αἰῶνες. Καὶ ἀπὸ ὅλους τοὺς ἥρωες τοῦ Μαραθῶνος, τὸν δαιμόνιο στρατηγικὸ νοῦ Μιλτιάδη, τὸν Κυναίγειρο ποὺ μὲ θεία μανία ἐδίωκε καὶ ἐξόντωνε τοὺς εἰσβολεῖς ὣς καὶ τὸ καράβι τους μὲ χέρια καὶ δόντια ἁρπάζοντας, τὸν ἀδελφό του Αἰσχύλο, ὁ ὁποῖος τὸ μαραθώνιον ἄλσος μόνον ἐπέλεξε νὰ ἀναφέρῃ στὸ ταφικό του μνῆμα [2], τὸν μυθικὸ ὁπλίτη-ἀγρότη Ἐχετλαῖο, τὸν φτεροπόδαρο ἡμεροδρόμο Φειδιππίδη καὶ τὸν θρυλικὸ μαραθωνοδρόμο ὁπλίτη ποὺ ἐξέπνευσε μὲ τὸ «νενικήκαμεν» στα χείλη, ὁ γράφων εἶχε πάντοτε προσωπικὴ συμπάθεια στὸν πολέμαρχο Καλλίμαχο.

Τρόπαιον Καλλιμάχου
Τί συνετέλεσε στὴν προτίμησι αὐτήν; Τὸ ὡραῖο καὶ ταιριαστὸ ὄνομα τοῦ ἄρχοντος πολεμάρχου, κατ᾿ ἀρχάς; Ἡ ἐνσάρκωσις στὸ πρόσωπό του τοῦ παλαιοῦ, ὁμηρικοῦ θὰ λέγαμε, ἄρχοντος-ἥρωος; Καὶ περισσότερο ἀκόμη ὅτι στοιχεῖον ἀρχοντιᾶς τοῦ πολεμάρχου, πραγματικῆς εὐγενείας, κατεδείχθη ὄχι ἡ ἐπιβολὴ τῆς ἐξουσίας καὶ ὁ ἐγωισμός (βλέπετε τὴν σοφὴ ἀποδοχὴ καὶ ἐπιδοκιμασία ἀπὸ τὸν πολέμαρχο τῆς στρατηγίας τοῦ Μιλτιάδου), ἀλλὰ ἡ συμμετοχή του στὴν μάχη ὡς ὁπλίτης πρῶτος μεταξὺ ἴσων ὁπλιτῶν καὶ ἡ θυσία; Ὅλα αὐτά.

Τιμή, λοιπόν, στὸν Μιλτιάδη, στὸν Κυναίγειρο, στὸν Αἰσχύλο καὶ στὸν πολέμαρχο Καλλίμαχο. Τιμὴ στὸν Φειδιππίδη καὶ στὸν Εὐκλῆ καὶ στὸν Ἐχετλαῖο. Τιμὴ στὸν Ἀθηναῖο ὁπλίτη-πολίτη. Τιμὴ στοὺς ἥρωες καὶ στοὺς θεοὺς ποὺ ἐμψύχωσαν καὶ πολέμησαν στοὺς ἀνθρώπους δίπλα στὸ μαραθώνιον ἄλσος· στὸν Θησέα καὶ στὸν Ἡρακλῆ, στὸν Πᾶνα καὶ στὸν τρομερὸ Ἄρη, στὴν Ἀθηνᾶ Παλλάδα ποὺ τὸ δόρυ μὲ τὴν σκέψι κυβερνοῦσε. Τιμὴ στὴν μητέρα Γαῖα ποὺ ἐγέννησε καὶ ἔπλασε καὶ θεούς, καὶ ἥρωες καὶ προγόνους.

Οὐ καταισχυνῶ ὅπλα τὰ ἱερά. Ἵστορες οἱ θεοὶ Ἄγλαυρος, Ἑστία, Ἐνυώ, Ἐνυάλιος Ἄρης καὶ Ἀθηνᾶ Ἀρεία, Ζεύς, Θαλλώ, Αὐξώ, Ἡγεμόνη, Ἡρακλῆς, ὅροι τῆς πατρίδος πυροί, κριθαί, ἄμπελοι, ἐλάαι, συκαῖ.

* * *

13 Αὐγούστου 1999 μ.Χ., ΚΕΥΠ Λαμίας. Ὀνομάζονται οἱ νέοι Δόκιμοι Ἔφεδροι Ἀξιωματικοί. Στοὺς τέσσερις μῆνες τῆς ἀπαιτητικῆς ἐκπαιδεύσεως ποὺ εἶχαν προηγηθεῖ, ὁ νεαρὸς ΥΕΑ εἶχε προσέξει γιὰ πρώτη φορὰ τὴν ἡμερομηνία «13 Αὐγούστου 490 π.Χ.», μεταξὺ ἄλλων ἱστορικῶν καὶ στρατιωτικῶν πληροφοριῶν, στὸ ἐγχειρίδιο ποὺ ἔπρεπε νὰ ἀποστηθίσουν οἱ ἐκπαιδευόμενοι. Ὅταν ὡς ἡμερομηνία τῆς ὀνομασίας ὁρίστηκε ἡ 13η Αὐγούστου, δὲν τοῦ διέφυγε ἡ σὐμπτωσις. Τὴν ἡμέρα ἐκείνη, μαζὶ μὲ τὴν ἀρμόζουσα ὑπερηφάνεια καὶ συγκίνησι τῆς περιστάσεως, ἔνιωθε βαθιὰ μέσα του καὶ κάτι περίεργο, κάτι ποὺ δὲν τολμοῦσε καλὰ-καλὰ νὰ τὸ ὁμολογήσῃ στὸν ἑαυτό του. Ἔνιωθε σὰν νὰ ἐλάμβανε τὰ ὅπλα καὶ τὸ Χρέος ἀπὸ ἐκείνους. Τὸν ἐβάραινε ἡ τιμή, διότι ἤξερε ὅτι δὲν εἶναι ἄξιός τους. Ἀλλὰ καὶ τὸν ἐφλόγιζε ἡ θέλησις νὰ κάνῃ ὅ,τι μπορεῖ γιὰ νὰ μὴν τοὺς ντροπιάσῃ. Ἴσως ποτὲ δὲν ἔκανε ἀρκετά. Ἀλλὰ δὲν ἔχασε ποτὲ τὴν βεβαιότητα ὅτι ἡ ἀλυσίδα, τῆς ὁποίας ὁ ἴδιος δὲν ὑπῆρξε παρὰ ἕνας ἀσήμαντος κρίκος, θὰ συνεχισθῇ.

* * *

Σημειώσεις:
[1] Ἡ 13η Αὐγούστου 490 π.Χ. θεωρεῖται ἡ πιθανότερη ἡμερομηνία διεξαγωγῆς τῆς μάχης, ἀλλὰ φυσικὰ μόνον ὑποθέσεις εἶναι δυνατές. (Βλ. σχετικῶς Χ. Βάρβογλης, «Πότε ἀκριβῶς ἔτρεξε ὁ Φειδιππίδης;», «Τὸ Βῆμα», 29-8-2004, καθὼς καὶ «Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους» τῆς Ἐκδοτικῆς Ἀθηνῶν.) Δεύτερη πιθανὴ ἡμερομηνία γιὰ τὴν μάχη εἶναι ἡ 12η Σεπτεμβρίου. Ἡ ἐπέτειος τῶν 2.500 χρόνων ἑορτάστηκε μὲ ἐπισημότητα πέρισυ, χάριν τοῦ εὐκολομνημόνευτου τῶν ἀριθμῶν 490-2010, ἀλλὰ βεβαίως τὰ 2.500 χρόνια συμπληρώνονται ἐφέτος, ἀφοῦ τὸ ἡμερολόγιό μας δὲν περιλαμβάνει ἔτος μηδέν. Οἱ ἀριθμοὶ αὐτοί, ὅμως, εἴτε ἔτσι εἴτε ἀλλιῶς, σημασία ἔχουν ὡς κεντρίσματα γιὰ νὰ νιώσουμε τὴν οὐσία.

[2] Αἰσχύλον Εὐφορίωνος Ἀθηναῖον τόδε κεύθει / μνῆμα καταφθίμενον πυροφόροιο Γέλας· / ἀλκὴν δ᾿ εὐδόκιμον Μαραθώνιον ἄλσος ἂν εἴποι / καὶ βαθυχαιτήεις Μῆδος ἐπιστάμενος.
Ὁ Ρένος Ἀποστολίδης ἀπαγγέλει καὶ σχολιάζει τὸ «Νέοι τῆς Σιδῶνος 400 μ.Χ.» τοῦ Κ.Π. Καβάφη.